UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

konkury

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. konkury
D. konkurów
C. konkurom
B. konkury
N. konkurami
Ms. konkurach
W. konkury

Pochodzenie

fr. concours

1. zaloty

Definicja

przest. 
starania mające na celu zdobycie przychylności osoby płci przeciwnej lub ręki kobiety

Wymowa

[koŋkury] lub [konkury]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaloty

Połączenia

  • konkury miłosne
  • konkury o rękę, o czyjeś (kogoś) względy
  • chodzić, iść, przychodzić, przyjeżdżać, ruszyć w konkury (do kogoś)

Cytaty

W środowiskach możnych konkury bywały bardziej skomplikowane. Kawalerowie pozowali na amantów, obdarowywali kosztownymi prezentami, wynajmowali kapele do wygrywania serenad pod oknami wybranki.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.), Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

Konkury miłosne były specjalnością Tajów, tak samo jak zwyczaj eze, czyli „robienia zięcia”. [...] Konkury kierowały pociąg zmysłów na obyczajne i legalne tory, budziły u młodych dążenia ku wznioślejszym myślom, przede wszystkim zaś - i to najważniejsze - dawały rodzicom wszechstronną kontrolę nad tym, co kto z kim robił, który do której się podbierał, w jakim stopniu się palił.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960

Więc tak naprawdę historię cegielni należałoby zacząć od pradziadka Osiniaka i pradziadka Pludera, którzy stawali w konkury do tej samej panny [...].

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Ulica Cegielniana, Polityka, 2008-06-07

2. rywalizacja

Definicja

książk. 
działania polegające na współzawodnictwie ludzi w jakiejś dziedzinie, mogące mieć formę zorganizowanego przedsięwzięcia

Wymowa

[koŋkury] lub [konkury]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rywalizacja

Połączenia

  • konkury literackie, plastyczne; ogólnopolskie
  • konkury dla dorosłych, dla dzieci, dla młodzieży
  • konkury o fotel; o tytuł kogoś
  • stanąć/stawać w konkury (z kimś)
  • wziąć udział/brać udział w konkurach

Cytaty

Obecna na spotkaniu wiceprezydent Nowego Sącza Zofia Pieczkowska dziękowała i gratulowała wszystkim, którzy stanęli w konkury o tytuł najbardziej pomysłowego, najstaranniejszego ogrodnika.

źródło: NKJP: (IK): Pamiętają o ogrodach, Gazeta Krakowska, 2003-10-02

Coraz częściej Francuzi dowodzą, że mogą stanąć w konkury z Amerykanami, pościgać się z nimi w produkcji wartkiego kina akcji, rasowej sensacji czy fantastyki.

źródło: NKJP: (DoH): Detektyw w mroku, Nasze Miasto Wrocław, 2002-01-31

Konkurs „Kartka od św. Walentego”, zorganizowany przez Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Strzelnie, wpisał się już na stałe w kalendarz konkurów dla dzieci i młodzieży w Strzelnie.

źródło: NKJP: Rafał Budny: Mogilno: Strzelno. Popularny święty, Gazeta Pomorska, 2010-02-22

Frazeologizmy

ktoś uderza w konkury
ktoś uderzył w konkury
Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj