UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

demonstracja

Chronologizacja

SPXVI: demonstracyja, SJPXVII: demonstracyja, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. demonstratio

1. antyrządowa

Definicja

zgromadzenie ludzi w formie wiecu lub marszu w celu wyrażenia protestu bądź poparcia

Wymowa

[demonstracja] lub [demąstracja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

manifestacja

Połączenia

antyamerykańska, antyfaszystowska, antyprezydencka, antyrządowa, antywojenna, protestacyjna; uliczna; pierwszomajowa; burzliwa, pokojowa, wroga, zbrojna; górnicza, opozycyjna, solidarnościowa, studencka; poniedziałkowa, wtorkowa...; masowa, niewielka, wielka, wielotysięczna demonstracja
demonstracja bezrobotnych, górników, lekarzy, pielęgniarek, przeciwników czegoś, robotników, rolników, służby zdrowia, studentów, związkowców, zwolenników czegoś; poparcia kogoś/czegoś
demonstracja pod sejmem; pod jakimś hasłem
demonstracja w Mińsku, w Warszawie; w mieście, w stolicy
demonstracje i manifestacje, demonstracje i marsze, demonstracje i pikiety, demonstracje i zamieszki; protesty i demonstracje, strajki i demonstracje, wiece i demonstracje
organizator, uczestnik; fala; cel, przebieg demonstracji
udział w demonstracji
demonstracja odbyła się, trwała gdzieś/kiedyś; demonstracje towarzyszyły czemuś
organizować, planować, urządzić/urządzać, zaplanować, zorganizować, zrobić; rozpędzić/rozpędzać, stłumić, tłumić, zabezpieczać demonstrację
grozić demonstracją
dojść; dołączyć, przyłączyć się do demonstracji
iść, pójść na demonstrację; chodzić na demonstracje
uczestniczyć w demonstracji

Cytaty

	Saakaszwili nie jest zdziwiony antyrządowymi demonstracjami Gruzinów. Podkreśla, że większość protestujących to ofiary reform. Ich rozgoryczenie jest zrozumiałe. źródło: NKJP: Głosy i glosy, Polityka, 2009-04-25
	60 górników z ZG Centrum nie wyjeżdża na powierzchnię po nocnej zmianie. Kilkunastu kolejnych rozpoczyna protest na dachu zakładu. Kilka tysięcy górników przygotowuje się do pokojowej demonstracji w Warszawie. źródło: NKJP: (MU, GZ): Liczby i ludzie, Trybuna Śląska, 2003-09-24
	W nocy w całym kraju trwały demonstracje Turków, w zdecydowanej większości zgodnych, że dobrze się stało, iż Ocalan trafił za kratki. źródło: NKJP: Robert Stefanicki: Po złapaniu Ocalana, Gazeta Wyborcza, 1999-02-18
	W mieście coraz częściej dochodzi do demonstracji i zamieszek. Ich uczestnicy żądają zamknięcia Bombaju przed przybyszami z innych rejonów Indii, którzy przyjeżdżają do stolicy stanu Maharasztra w poszukiwaniu pracy. źródło: NKJP: (IAR): Gwiazdor został uznany za zdrajcę, ataki na kina w Indiach, Gazeta Pomorska, 2010-02-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	demonstracja	demonstracje
D.	demonstracji	demonstracji	neut
D.	demonstracji	demonstracyj	char
C.	demonstracji	demonstracjom
B.	demonstrację	demonstracje
N.	demonstracją	demonstracjami
Ms.	demonstracji	demonstracjach
W.	demonstracjo	demonstracje

Składnia

	+	demonstracja	+	(JAKA)
	+	demonstracja	+	(KOGO)

2. siły

Definicja

działanie mające pokazać i podkreślić czyjąś szczególnie mocną pozycję

Wymowa

[demonstracja] lub [demąstracja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

jawna, wyraźna; polityczna demonstracja
demonstracja bogactwa, potęgi, siły, władzy
demonstracja o jakimś znaczeniu

Cytaty

	Warto uważnie przestudiować te fotografie, gdyż oddają one klimat lat, w których Polacy przeżywali zarówno chwile wielkich uniesień towarzyszących wizytom papieża Polaka, jak i zwątpienia po kolejnych demonstracjach siły ze strony panującego systemu. źródło: NKJP: (PK): Dziennik Polski, Ojczyzno moja, Dziennik Polski, 2008-09-11
	Karol Wielki osobiście podniósł Widukinda ze zdroju chrztu świętego i uczcił wspaniałymi darami. W intencji dworu frankijskiego była to demonstracja o wielkiej doniosłości politycznej źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004
	Potężny grobowiec był z jednej strony formą demonstracji władzy, z drugiej zaś - zakopana razem z nim gwardia przyboczna miała go czynić nawet w zaświatach niezwyciężonym. źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Grób Nieśmiertelnego, Polityka, 2007-03-31
	Wizyta organizowana wspólnie przez władze państwowe i kościelne, jak wiadomo, stała się niezwykłą demonstracją potęgi Kościoła w Polsce. źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	demonstracja	demonstracje
D.	demonstracji	demonstracji	neut
D.	demonstracji	demonstracyj	char
C.	demonstracji	demonstracjom
B.	demonstrację	demonstracje
N.	demonstracją	demonstracjami
Ms.	demonstracji	demonstracjach
W.	demonstracjo	demonstracje

Składnia

demonstracja

CZEGO

3. uczuć

Definicja

ostentacyjne wyrażanie uczuć lub poglądów

Wymowa

[demonstracja] lub [demąstracja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przejaw

Połączenia

publiczna demonstracja
demonstracja miłości, niechęci, nienawiści, niezadowolenia, pogardy; uczuć

Cytaty

[...] wszelkiego rodzaju demonstracje uczuć - od długich, namiętnych pocałunków poczynając, aż na kłótniach kończąc, są nie na miejscu.

źródło: NKJP: Łukasz Kuncewicz, Bartłomiej Cieniewski: Poradnik podrywacza, 1997

Należy więc w tej modlitwie „Ad amorem” kontemplować przede wszystkim Miłość ukrzyżowaną, ponieważ ona jest najwyższą demonstracją miłości do człowieka [...].

źródło: NKJP: Henryk Dziadosz SJ: Doświadczyć Boga:życie chrześcijańskie w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli, 2000

Publiczne demonstracje nienawiści i pogardy, książki kopane w programie telewizyjnym przez prowadzącego ten program, organizowanie bojówek dla zrywania imprez politycznych zaczynają zdobywać prawo obywatelstwa w naszym kraju.

źródło: NKJP: Janusz Reykowski: Groźba zakrzepłych myśli, Gazeta Wyborcza, 1996-06-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	demonstracja	demonstracje
D.	demonstracji	demonstracji	neut
D.	demonstracji	demonstracyj	char
C.	demonstracji	demonstracjom
B.	demonstrację	demonstracje
N.	demonstracją	demonstracjami
Ms.	demonstracji	demonstracjach
W.	demonstracjo	demonstracje

Składnia

demonstracja

CZEGO

4. sposobu działania

Definicja

kwestion.

prezentacja produktu lub sposobu działania jakiegoś urządzenia

Wymowa

[demonstracja] lub [demąstracja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pokaz, prezentacja

Połączenia

pierwsza; publiczna demonstracja
demonstracja produktu, programu, urządzenia; możliwości czegoś

Cytaty

	Cały system wymagał [...] telegrafistów, prostego urządzenia nadawczego i odbiorczego oraz jednego stalowego drutu, przez który płynął prąd. W czasie publicznej demonstracji Morse odebrał wysłaną z miejscowości oddalonej o 40 kilometrów wiadomość o godzinę wcześniej niż dostarczono ją pociągiem. źródło: NKJP: Jarosław Antkiewicz: Wiadomości na odległość, Focus. Poznać i zrozumieć świat, 2003
	Podobnie jak pokazywany w ubiegłych latach zegarek IBM z przeglądarką internetową, również projekt Sony służy bardziej demonstracji możliwości technologicznych niż celom użytkowym. źródło: NKJP: Paulina Chmielewska: W Las Vegas bez zmian, Enter, 2002
	Uroczystość zakończyła demonstracja nowych urządzeń oraz poczęstunek. źródło: NKJP: (STK): Motopompy i krzyż, Gazeta Poznańska, 2003-11-04
	Nasze promocje to nie są zwykłe demonstracje produktów. Rozmowy, jakie prowadzę z ludźmi, wykraczają poza standardowe wręczanie ulotek i próbek [...] źródło: NKJP: (MGW), Praca na wakacje, Gazeta Wrocławska, 2002-05-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	demonstracja	demonstracje
D.	demonstracji	demonstracji	neut
D.	demonstracji	demonstracyj	char
C.	demonstracji	demonstracjom
B.	demonstrację	demonstracje
N.	demonstracją	demonstracjami
Ms.	demonstracji	demonstracjach
W.	demonstracjo	demonstracje

Składnia

demonstracja

CZEGO

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

Data ostatniej modyfikacji: 18.12.2011