Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | smętny |
smętny |
smętny |
smętne |
smętna |
| D. | smętnego |
smętnego |
smętnego |
smętnego |
smętnej |
| C. | smętnemu |
smętnemu |
smętnemu |
smętnemu |
smętnej |
| B. | smętnego |
smętnego |
smętny |
smętne |
smętną |
| N. | smętnym |
smętnym |
smętnym |
smętnym |
smętną |
| Ms. | smętnym |
smętnym |
smętnym |
smętnym |
smętnej |
| W. | smętny |
smętny |
smętny |
smętne |
smętna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | smętni |
smętni |
smętne |
smętne |
| D. | smętnych |
smętnych |
smętnych |
smętnych |
| C. | smętnym |
smętnym |
smętnym |
smętnym |
| B. | smętnych |
smętnych |
smętnych |
smętne |
| N. | smętnymi |
smętnymi |
smętnymi |
smętnymi |
| Ms. | smętnych |
smętnych |
smętnych |
smętnych |
| W. | smętni |
smętni |
smętne |
smętne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | smętniejszy |
smętniejszy |
smętniejszy |
smętniejsze |
smętniejsza |
| D. | smętniejszego |
smętniejszego |
smętniejszego |
smętniejszego |
smętniejszej |
| C. | smętniejszemu |
smętniejszemu |
smętniejszemu |
smętniejszemu |
smętniejszej |
| B. | smętniejszego |
smętniejszego |
smętniejszy |
smętniejsze |
smętniejszą |
| N. | smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszą |
| Ms. | smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszej |
| W. | smętniejszy |
smętniejszy |
smętniejszy |
smętniejsze |
smętniejsza |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | smętniejsi |
smętniejsi |
smętniejsze |
smętniejsze |
| D. | smętniejszych |
smętniejszych |
smętniejszych |
smętniejszych |
| C. | smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszym |
smętniejszym |
| B. | smętniejszych |
smętniejszych |
smętniejszych |
smętniejsze |
| N. | smętniejszymi |
smętniejszymi |
smętniejszymi |
smętniejszymi |
| Ms. | smętniejszych |
smętniejszych |
smętniejszych |
smętniejszych |
| W. | smętniejsi |
smętniejsi |
smętniejsze |
smętniejsze |
Pochodzenie
Przymiotnik oparty na psł. przedrostkowym czasowniku *sъ-mǫtiti (sę), tożsamy ze scs. sъmǫtьnъ; zob. smętek
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zasmęcony |
Cytaty
|
Ciocia Jadwinia z Kasią jest w Konstancinie i bardzo z tego powodu jest smętna i niezadowolona. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Listy do córek, 2009 |
|
|
Wacław i Klara to [...] jedne z najmniej wdzięcznych ról dla aktorów, role nieszczęsne, żałosne, tam właściwie nie ma nic do zagrania. Smętni młodzi zakochani, bez charakteru. źródło: NKJP: Przyjemność i wyzwanie, Dziennik Polski, 2002-10-05 |
|
|
Trudności klubów szachowych polegają przede wszystkim na braku pieniędzy [...]. To nie jest gra widowiskowa. Siedzi naprzeciwko siebie dwóch smętnych panów i co jakiś czas przesuwa figury. źródło: NKJP: (JJ): Samotny w kosmosie, Dziennik Słupski, 2000-03-31 |
1.b głos
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zasmętniały |
Połączenia
- smętny głos, wzrok; smętna mina, twarz; smętne oblicze, spojrzenie
Cytaty
|
- Chyba jest nas więcej niż kupujących. A ludzie wolą duże sklepy - skarży się dziewczyna handlująca znaczkami. - Mam sporo wolnego czasu - dodaje ze smętnym uśmiechem. źródło: NKJP: Dariusz Wołowski: Atrakcje dla turystów, czyli wielkie pieniądze, Gazeta Wyborcza, 1996-07-26 |
|
|
- Tomek też mi to powtarzał - rozległ się ni z tego, ni z owego smętny głos Kaśki. - Że jestem wulgarna i chamstwo ze mnie wyłazi. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
|
|
Czemu jest smętna twarz twoja, chociaż cię chorym nie widzę? źródło: NKJP: Zenon Kosidowski, Opowieści biblijne, 1963 |
1.c list
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- smętna zaduma; smętne myśli, rozważania
Cytaty
|
Mnie skazano na klasztorne wychowanie i na wczesne małżeństwo - snuła smętne rozważania. źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996 |
|
|
Wzruszył mnie twórczy upór Teda, ale na szczęście opanowałem to kłopotliwe uczucie w chwili, gdy otwierałem drzwi baru. Za nimi nikomu nie groziły smętne myśli, bo bar to nie cmentarz i nie kaplica. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008 |
|
|
Widok jest smętny: pusty, wypatroszony ze wszystkiego, co przedstawiało jakąś wartość, budynek. źródło: NKJP: Jak socjalistyczna mrzonka, Dziennik Polski, 2001-01-27 |
2. okres
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- smętna atmosfera
Cytaty
|
– Powróćmy do spraw klubowych. Po radosnej wiośnie jesień na Bułgarskiej była smętna. Jak zamierzacie odzyskać zaufanie kibiców „Kolejorza”? źródło: NKJP: Jacek Portala: Jestem zdrowy!, Polska Głos Wielkopolski, 2005-02-12 |
|
|
Aby rozweselić nasze czasami smętne dni, musimy zwracać szczególną uwagę na to, jaki mamy makijaż i w co jesteśmy ubrane. Bardzo często jest tak, że nasz humor zależy właśnie od tego. źródło: NKJP: Karolina: Dni pełne pomysłów, Wieści Podwarszawskie, 1998 |
|
|
Dzisiaj pierzoki to wydarzenia znacznie spokojniejsze niż w przeszłości, co nie oznacza, że panuje na nich smętna atmosfera. źródło: NKJP: Ł. Śmiatacz: Pierzok w Bierzowie, Czas Ostrzeszowski, 2007 |
3. los
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | nieprzyjemny |
Cytaty
|
Jak zauważa [...] Miłosz: „Wiele musiało się zdarzyć, żeby zostały wypracowane narzędzia, które pozwoliły takiej poetce jak Szymborska odpowiedzieć na wyzwanie, na wyraźnie odczuwaną potrzebę inteligentnego mówienia o naszym smętnym końcu”. źródło: NKJP: Leszek Szaruga: Szymborska, Gazeta Wyborcza, 1992-01-07 |
|
|
Nastawała długa pauza, po czym Essmanowski przytomniał nagle i mówił: „Aha, no tak... gdzie to ty doszedłeś?” I wszyscy już wiedzieliśmy, że udzielanie nam lekcji jest dla niego raczej smętnym obowiązkiem. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004 |
|
|
Przez cały dzień leżał pogrążony w rozpaczy i dumał nad swym smętnym losem. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
4. widok
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- smętny śpiew, widok; smętna piosenka; smętne pieśni; pozostałości, resztki
Cytaty
|
[...] skomponowana do filmu muzyka jest smętna i przygnębiająco monotonna. źródło: NKJP: Jarosław Loretz: Jak Jaśko filma kręcił, Esensja, nr 05, 2009-07-02 |
|
|
Raz popłynie w świat melodia radosna, innym razem smętna, ale niezależnie od nastroju trafiająca prosto w serca głodne wzruszeń, bo dyrektor Bogusław Kaczyński przywozi pod Jaworzynę same wspaniałości! źródło: NKJP: Iwona Kamieńska: Rozśpiewane miasto, Gazeta Krakowska, 2005-08-11 |
|
|
Doronin wypatrzył pełne niedopałków pudełko po margarynie. Wraz z na pół opróżnioną puszką szprotów, brudną szklanką i twardą jak deska ćwiartką chleba tworzyło na stole smętną martwą naturę. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
5. byle jaki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | byle jaki |
Cytaty
|
Sam też zdążył się przyodziać w jakąś smętną kurtkę. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
|
|
[...] obrzuciwszy przelotnym spojrzeniem stół, zamknięte i poniechane Pismo Święte, porozstawiane w bezładzie fajansowe talerze o wyszczerbionych brzegach, szklanki wypełnione cieczą o barwie herbaty, smętne resztki rozdłubanego placka: ruinę tortu z brukwi, chwycił obrus i ściągnął wszystko na ziemię. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
|
|
No sorry, pod podanym linkiem widzę dwie smętne mapki w kiepskiej skali (powiedzmy ok. 1:50 000). źródło: NKJP: Internet |