Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *vŕ̥titi, *vŕ̥ťǫ 'obracać, kręcić, wiercić'
1. otwór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową
Relacje znaczeniowe
synonimy: | borować |
Połączenia
- wiercić dziury, otwory
- wiercić w ścianie
Cytaty
Ze szrotówkami walczy się we wszystkich krajach, ale tylko w Polsce wierci się otwory wielkości palca i wstrzykuje do nich szczepionkę. źródło: NKJP: /ATA/: Szrotówka niszczyć mniej brutalnie, Echo Dnia, 2005-03-24 |
|
Lokatorzy skarżą się również na sąsiadów dokarmiających gołębie i tych, którzy nie zważając na niedziele, święta i ciszę nocną zacięcie prowadzą remonty i wiercą w ścianach. źródło: NKJP: Anna KOSEK: Kłopotliwi sąsiedzi, Gazeta Poznańska, 2006-08-08 |
|
Saperzy wiercili dziury i wkładali w nie ładunki wybuchowe. źródło: NKJP: Powódź na południu Polski, Gazeta Wyborcza, 1997-07-12 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wiercę |
wiercimy |
|||
2 os. |
wiercisz |
wiercicie |
|||
3 os. |
wierci |
wiercą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wierciłem +(e)m wiercił |
wierciłam +(e)m wierciła |
wierciłom +(e)m wierciło |
wierciliśmy +(e)śmy wiercili |
wierciłyśmy +(e)śmy wierciły |
2 os. |
wierciłeś +(e)ś wiercił |
wierciłaś +(e)ś wierciła |
wierciłoś +(e)ś wierciło |
wierciliście +(e)ście wiercili |
+(e)ście wierciły |
3 os. |
wiercił |
wierciła |
wierciło |
wiercili |
wierciły |
bezosobnik: wiercono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wiercił będę wiercić |
będę wierciła będę wiercić |
będę wierciło będę wiercić |
będziemy wiercili będziemy wiercić |
będziemy wierciły będziemy wiercić |
2 os. |
będziesz wiercił będziesz wiercić |
będziesz wierciła będziesz wiercić |
będziesz wierciło będziesz wiercić |
będziecie wiercili będziecie wiercić |
będziecie wierciły będziecie wiercić |
3 os. |
będzie wiercił będzie wiercić |
będzie wierciła będzie wiercić |
będzie wierciło będzie wiercić |
będą wiercili będą wiercić |
będą wierciły będą wiercić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wierćmy |
|
2 os. |
wierć |
wierćcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wierciłbym bym wiercił |
wierciłabym bym wierciła |
wierciłobym bym wierciło |
wiercilibyśmy byśmy wiercili |
wierciłybyśmy byśmy wierciły |
2 os. |
wierciłbyś byś wiercił |
wierciłabyś byś wierciła |
wierciłobyś byś wierciło |
wiercilibyście byście wiercili |
wierciłybyście byście wierciły |
3 os. |
wierciłby |
wierciłaby by wierciła |
wierciłoby by wierciło |
wierciliby by wiercili |
wierciłyby by wierciły |
bezokolicznik: wiercić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wiercąc
gerundium: wiercenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wiercenie |
wiercenia |
D. | wiercenia |
wierceń |
C. | wierceniu |
wierceniom |
B. | wiercenie |
wiercenia |
N. | wierceniem |
wierceniami |
Ms. | wierceniu |
wierceniach |
W. | wiercenie |
wiercenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wiercący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wiercący |
wiercący |
wiercący |
wiercące |
wiercąca |
D. | wiercącego |
wiercącego |
wiercącego |
wiercącego |
wiercącej |
C. | wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącej |
B. | wiercącego |
wiercącego |
wiercący |
wiercące |
wiercącą |
N. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącą |
Ms. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wiercący |
wiercący |
wiercące |
wiercące |
D. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercących |
C. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
B. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercące |
N. | wiercącymi |
wiercącymi |
wiercącymi |
wiercącymi |
Ms. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wiercony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wiercony |
wiercony |
wiercony |
wiercone |
wiercona |
D. | wierconego |
wierconego |
wierconego |
wierconego |
wierconej |
C. | wierconemu |
wierconemu |
wierconemu |
wierconemu |
wierconej |
B. | wierconego |
wierconego |
wiercony |
wiercone |
wierconą |
N. | wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconą |
Ms. | wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wierceni |
wierceni |
wiercone |
wiercone |
D. | wierconych |
wierconych |
wierconych |
wierconych |
C. | wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconym |
B. | wierconych |
wierconych |
wierconych |
wiercone |
N. | wierconymi |
wierconymi |
wierconymi |
wierconymi |
Ms. | wierconych |
wierconych |
wierconych |
wierconych |
Składnia
+ | wiercić | + |
CO +
(w CZYM)
|
2. studnię
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem
Połączenia
- wiercić studnie głębinowe
- wiercić w skale
Cytaty
Miasto zużywa 1,6 mln m 3 wody na dobę, a dla uzyskania tej ilości trzeba ciągle wiercić nowe studnie głębinowe. źródło: NKJP: (ab): NISKA WODA W PEKINIE, Poznaj Świat, 1987 |
|
Francuska firma na pokazie zaprezentowała też kruszarki wyburzeniowe do cięcia podłużnych i poprzecznych zbrojeń betonowych [...] oraz bezpyłowy wóz wiertniczy, który wierci w skale otwory z szybkością 30 metrów na godzinę. źródło: NKJP: Magda Papuzińska: FIRMOTEKA, Gazeta Wyborcza, 1993-10-18 |
|
Główni producenci ropy na świecie [...] już eksploatują bardziej odległe regiony na naszym globie i wiercą na rekordowych głębokościach, aby uzupełnić szybko malejące wydobycie ze starszych pól w Ameryce Północnej i na Morzu Północnym [...]. źródło: NKJP: Adam Wolski: Nafciarzom to dobrze, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2006-02-14 |
|
Urządzenie początkowo wierci otwór pionowy, następnie na sygnał operatora skręca i wierci otwór o dowolnym nachyleniu - najczęściej poziomy. źródło: NKJP: Mirosław Rutkowski: Czy nam ropy zabraknie, Polityka, 2002-09-28 |
|
Byli u nas kiedyś nafciarze. Bez przerwy wiercili w okolicy, szukali ropy. źródło: NKJP: Koniec świata w Głupiej Wsi, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-06-08 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wiercę |
wiercimy |
|||
2 os. |
wiercisz |
wiercicie |
|||
3 os. |
wierci |
wiercą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wierciłem +(e)m wiercił |
wierciłam +(e)m wierciła |
wierciłom +(e)m wierciło |
wierciliśmy +(e)śmy wiercili |
wierciłyśmy +(e)śmy wierciły |
2 os. |
wierciłeś +(e)ś wiercił |
wierciłaś +(e)ś wierciła |
wierciłoś +(e)ś wierciło |
wierciliście +(e)ście wiercili |
+(e)ście wierciły |
3 os. |
wiercił |
wierciła |
wierciło |
wiercili |
wierciły |
bezosobnik: wiercono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wiercił będę wiercić |
będę wierciła będę wiercić |
będę wierciło będę wiercić |
będziemy wiercili będziemy wiercić |
będziemy wierciły będziemy wiercić |
2 os. |
będziesz wiercił będziesz wiercić |
będziesz wierciła będziesz wiercić |
będziesz wierciło będziesz wiercić |
będziecie wiercili będziecie wiercić |
będziecie wierciły będziecie wiercić |
3 os. |
będzie wiercił będzie wiercić |
będzie wierciła będzie wiercić |
będzie wierciło będzie wiercić |
będą wiercili będą wiercić |
będą wierciły będą wiercić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wierćmy |
|
2 os. |
wierć |
wierćcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wierciłbym bym wiercił |
wierciłabym bym wierciła |
wierciłobym bym wierciło |
wiercilibyśmy byśmy wiercili |
wierciłybyśmy byśmy wierciły |
2 os. |
wierciłbyś byś wiercił |
wierciłabyś byś wierciła |
wierciłobyś byś wierciło |
wiercilibyście byście wiercili |
wierciłybyście byście wierciły |
3 os. |
wierciłby |
wierciłaby by wierciła |
wierciłoby by wierciło |
wierciliby by wiercili |
wierciłyby by wierciły |
bezokolicznik: wiercić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wiercąc
gerundium: wiercenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wiercenie |
wiercenia |
D. | wiercenia |
wierceń |
C. | wierceniu |
wierceniom |
B. | wiercenie |
wiercenia |
N. | wierceniem |
wierceniami |
Ms. | wierceniu |
wierceniach |
W. | wiercenie |
wiercenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wiercący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wiercący |
wiercący |
wiercący |
wiercące |
wiercąca |
D. | wiercącego |
wiercącego |
wiercącego |
wiercącego |
wiercącej |
C. | wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącej |
B. | wiercącego |
wiercącego |
wiercący |
wiercące |
wiercącą |
N. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącą |
Ms. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wiercący |
wiercący |
wiercące |
wiercące |
D. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercących |
C. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
B. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercące |
N. | wiercącymi |
wiercącymi |
wiercącymi |
wiercącymi |
Ms. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wiercony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wiercony |
wiercony |
wiercony |
wiercone |
wiercona |
D. | wierconego |
wierconego |
wierconego |
wierconego |
wierconej |
C. | wierconemu |
wierconemu |
wierconemu |
wierconemu |
wierconej |
B. | wierconego |
wierconego |
wiercony |
wiercone |
wierconą |
N. | wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconą |
Ms. | wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wierceni |
wierceni |
wiercone |
wiercone |
D. | wierconych |
wierconych |
wierconych |
wierconych |
C. | wierconym |
wierconym |
wierconym |
wierconym |
B. | wierconych |
wierconych |
wierconych |
wiercone |
N. | wierconymi |
wierconymi |
wierconymi |
wierconymi |
Ms. | wierconych |
wierconych |
wierconych |
wierconych |
Składnia
+ | wiercić | + |
CO +
(w CZYM)
|
3. nogą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- wiercić kluczem; nogą, palcem, ręką, stopami...
- wiercić (palcem) w nosie, w uchu, (kluczem) w zamku...
Cytaty
Należy unikać zbyt długiego lub zbędnego stania. Kiedy już trzeba stać, najlepiej dreptać w miejscu, kręcić się, wiercić stopami, podnosić je do góry. źródło: NKJP: Hubert Woźniak; Arkadiusz Adamkowski: Masz tylko dwie nogi, Gazeta Wyborcza, 1996-10-14 |
|
Ogólnie podczas tej sesji zauważalne jest duże napięcie, chociażby w pozycjach, jakie przybierają uczestnicy: Grażyna wierci nogą, Bożena siedzi skulona jak małe dziecko, z palcem w buzi, Asia i Agatka chwilami „wycofane” z kręgu, także skulone. źródło: NKJP: Krzysztof Jedliński i inni: Trening interpersonalny, 1997 |
|
Lekarz przygotował zastrzyk, ja wierciłam ręką, żeby nie mógł się wkłuć. źródło: NKJP: Piotr Lipiński: POWRÓT ADAMA HUMERA, Gazeta Wyborcza, 1993-03-03 |
|
Siedział on przy stole, spoglądał łakomie na śniadanie i wiercił zapamiętale szpikulcem w cybuchu zatkanej fajki. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
Mechanicznie odnalazł klucz w kieszeni ciężkiego granatowego płaszcza i równie mechanicznie wiercił nim w zamku. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wiercę |
wiercimy |
|||
2 os. |
wiercisz |
wiercicie |
|||
3 os. |
wierci |
wiercą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wierciłem +(e)m wiercił |
wierciłam +(e)m wierciła |
wierciłom +(e)m wierciło |
wierciliśmy +(e)śmy wiercili |
wierciłyśmy +(e)śmy wierciły |
2 os. |
wierciłeś +(e)ś wiercił |
wierciłaś +(e)ś wierciła |
wierciłoś +(e)ś wierciło |
wierciliście +(e)ście wiercili |
+(e)ście wierciły |
3 os. |
wiercił |
wierciła |
wierciło |
wiercili |
wierciły |
bezosobnik: wiercono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wiercił będę wiercić |
będę wierciła będę wiercić |
będę wierciło będę wiercić |
będziemy wiercili będziemy wiercić |
będziemy wierciły będziemy wiercić |
2 os. |
będziesz wiercił będziesz wiercić |
będziesz wierciła będziesz wiercić |
będziesz wierciło będziesz wiercić |
będziecie wiercili będziecie wiercić |
będziecie wierciły będziecie wiercić |
3 os. |
będzie wiercił będzie wiercić |
będzie wierciła będzie wiercić |
będzie wierciło będzie wiercić |
będą wiercili będą wiercić |
będą wierciły będą wiercić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wierćmy |
|
2 os. |
wierć |
wierćcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wierciłbym bym wiercił |
wierciłabym bym wierciła |
wierciłobym bym wierciło |
wiercilibyśmy byśmy wiercili |
wierciłybyśmy byśmy wierciły |
2 os. |
wierciłbyś byś wiercił |
wierciłabyś byś wierciła |
wierciłobyś byś wierciło |
wiercilibyście byście wiercili |
wierciłybyście byście wierciły |
3 os. |
wierciłby |
wierciłaby by wierciła |
wierciłoby by wierciło |
wierciliby by wiercili |
wierciłyby by wierciły |
bezokolicznik: wiercić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wiercąc
gerundium: wiercenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wiercenie |
wiercenia |
D. | wiercenia |
wierceń |
C. | wierceniu |
wierceniom |
B. | wiercenie |
wiercenia |
N. | wierceniem |
wierceniami |
Ms. | wierceniu |
wierceniach |
W. | wiercenie |
wiercenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wiercący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wiercący |
wiercący |
wiercący |
wiercące |
wiercąca |
D. | wiercącego |
wiercącego |
wiercącego |
wiercącego |
wiercącej |
C. | wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącemu |
wiercącej |
B. | wiercącego |
wiercącego |
wiercący |
wiercące |
wiercącą |
N. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącą |
Ms. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wiercący |
wiercący |
wiercące |
wiercące |
D. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercących |
C. | wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
wiercącym |
B. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercące |
N. | wiercącymi |
wiercącymi |
wiercącymi |
wiercącymi |
Ms. | wiercących |
wiercących |
wiercących |
wiercących |
Składnia
Rz żywotny | + | wiercić | + |
CZYM +
(w CZYM)
|