Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *nukati 'popędzać, poganiać; zachęcać, nakłaniać, zmuszać'
Forma prasłowiańska jest czasownikiem z przyrostkiem *-k- od wykrzyknika pochodzenia dźwiękonaśladowczego *nu, wyrażającego naleganie, zachętę, nacisk; forma polska ma wtórne -ę- (< *ǫ), zapewne z przejścia pierwotnego *u w *ǫ pod wpływem poprzedzającego n-
1. pytaniami
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- nękać kontrolami, najazdami, napadami, przesłuchaniami, pytaniami, telefonami
Cytaty
|
W armii Waszyngtona szerzyła się dezercja. Anglicy nękali armię atakami i zmuszali do ciągłego wycofywania się. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
|
|
Dziadka nękano przesłuchaniami w Urzędzie Bezpieczeństwa. źródło: NKJP: Przemysław Puch: Zabytki, Gazeta Wyborcza, 1993-12-17 |
|
|
Karolka zaczęła go nękać telefonami. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001 |
|
|
W ubiegłym tygodniu policjanci zatrzymali na gorącym uczynku sprawców wymuszeń rozbójniczych, którzy od jakiegoś czasu nękali pasażerów oczekujących na autobus. źródło: NKJP: A.Melnicka: Z policyjnej teczki, Tygodnik Ciechanowski, 2002-05-22 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nękam |
nękamy |
|||
| 2 os. |
nękasz |
nękacie |
|||
| 3 os. |
nęka |
nękają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nękałem +(e)m nękał |
nękałam +(e)m nękała |
nękałom +(e)m nękało |
nękaliśmy +(e)śmy nękali |
nękałyśmy +(e)śmy nękały |
| 2 os. |
nękałeś +(e)ś nękał |
nękałaś +(e)ś nękała |
nękałoś +(e)ś nękało |
nękaliście +(e)ście nękali |
nękałyście +(e)ście nękały |
| 3 os. |
nękał |
nękała |
nękało |
nękali |
nękały |
bezosobnik: nękano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę nękał będę nękać |
będę nękała będę nękać |
będę nękało będę nękać |
będziemy nękali będziemy nękać |
będziemy nękały będziemy nękać |
| 2 os. |
będziesz nękał będziesz nękać |
będziesz nękała będziesz nękać |
będziesz nękało będziesz nękać |
będziecie nękali będziecie nękać |
będziecie nękały będziecie nękać |
| 3 os. |
będzie nękał będzie nękać |
będzie nękała będzie nękać |
będzie nękało będzie nękać |
będą nękali będą nękać |
będą nękały będą nękać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nękajmy |
|
| 2 os. |
nękaj |
nękajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nękałbym bym nękał |
nękałabym bym nękała |
nękałobym bym nękało |
nękalibyśmy byśmy nękali |
nękałybyśmy byśmy nękały |
| 2 os. |
nękałbyś byś nękał |
nękałabyś byś nękała |
nękałobyś byś nękało |
nękalibyście byście nękali |
nękałybyście byście nękały |
| 3 os. |
nękałby by nękał |
nękałaby by nękała |
nękałoby by nękało |
nękaliby by nękali |
nękałyby by nękały |
bezosobnik: nękano by
bezokolicznik: nękać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
nękając
gerundium: nękanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nękanie |
nękania |
| D. | nękania |
nękań |
| C. | nękaniu |
nękaniom |
| B. | nękanie |
nękania |
| N. | nękaniem |
nękaniami |
| Ms. | nękaniu |
nękaniach |
| W. | nękanie |
nękania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: nękający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | nękający |
nękający |
nękający |
nękające |
nękająca |
| D. | nękającego |
nękającego |
nękającego |
nękającego |
nękającej |
| C. | nękającemu |
nękającemu |
nękającemu |
nękającemu |
nękającej |
| B. | nękającego |
nękającego |
nękający |
nękające |
nękającą |
| N. | nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającą |
| Ms. | nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | nękający |
nękający |
nękające |
nękające |
| D. | nękających |
nękających |
nękających |
nękających |
| C. | nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającym |
| B. | nękających |
nękających |
nękających |
nękające |
| N. | nękającymi |
nękającymi |
nękającymi |
nękającymi |
| Ms. | nękających |
nękających |
nękających |
nękających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: nękany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | nękany |
nękany |
nękany |
nękane |
nękana |
| D. | nękanego |
nękanego |
nękanego |
nękanego |
nękanej |
| C. | nękanemu |
nękanemu |
nękanemu |
nękanemu |
nękanej |
| B. | nękanego |
nękanego |
nękany |
nękane |
nękaną |
| N. | nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękaną |
| Ms. | nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | nękani |
nękani |
nękane |
nękane |
| D. | nękanych |
nękanych |
nękanych |
nękanych |
| C. | nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanym |
| B. | nękanych |
nękanych |
nękanych |
nękane |
| N. | nękanymi |
nękanymi |
nękanymi |
nękanymi |
| Ms. | nękanych |
nękanych |
nękanych |
nękanych |
Składnia
| Rzosobowy | + | nękać | + |
KOGO +
(CZYM)
|
2. ludzkość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | plagować |
Połączenia
- choroba nęka
- nękać ludzkość, świat
- nękany bezrobociem; chorobami; głodem, klęskami, kłopotami, kontuzjami; kryzysem, wojną
Cytaty
|
W nocy nęka pisarkę bezsenność, a gdy wreszcie zaśnie, budzą jakieś szelesty, głosy; przysięgłaby, że ktoś przed chwilą dotykał jej włosów. źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996 |
|
|
Odkryto [...], że alergie nękające osoby w różnym wieku, biorą początek w pierwszym okresie życia człowieka. źródło: NKJP: Maria Grodecka: Wegetariańskie okruchy, 2007 |
|
|
Wargi miałem spękane, wyschłe podniebienie i opuchnięty język. Prócz gorąca nękało mnie jeszcze pragnienie. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nękam |
nękamy |
|||
| 2 os. |
nękasz |
nękacie |
|||
| 3 os. |
nęka |
nękają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nękałem +(e)m nękał |
nękałam +(e)m nękała |
nękałom +(e)m nękało |
nękaliśmy +(e)śmy nękali |
nękałyśmy +(e)śmy nękały |
| 2 os. |
nękałeś +(e)ś nękał |
nękałaś +(e)ś nękała |
nękałoś +(e)ś nękało |
nękaliście +(e)ście nękali |
nękałyście +(e)ście nękały |
| 3 os. |
nękał |
nękała |
nękało |
nękali |
nękały |
bezosobnik: nękano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę nękał będę nękać |
będę nękała będę nękać |
będę nękało będę nękać |
będziemy nękali będziemy nękać |
będziemy nękały będziemy nękać |
| 2 os. |
będziesz nękał będziesz nękać |
będziesz nękała będziesz nękać |
będziesz nękało będziesz nękać |
będziecie nękali będziecie nękać |
będziecie nękały będziecie nękać |
| 3 os. |
będzie nękał będzie nękać |
będzie nękała będzie nękać |
będzie nękało będzie nękać |
będą nękali będą nękać |
będą nękały będą nękać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nękajmy |
|
| 2 os. |
nękaj |
nękajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nękałbym bym nękał |
nękałabym bym nękała |
nękałobym bym nękało |
nękalibyśmy byśmy nękali |
nękałybyśmy byśmy nękały |
| 2 os. |
nękałbyś byś nękał |
nękałabyś byś nękała |
nękałobyś byś nękało |
nękalibyście byście nękali |
nękałybyście byście nękały |
| 3 os. |
nękałby by nękał |
nękałaby by nękała |
nękałoby by nękało |
nękaliby by nękali |
nękałyby by nękały |
bezosobnik: nękano by
bezokolicznik: nękać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
nękając
gerundium: nękanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nękanie |
nękania |
| D. | nękania |
nękań |
| C. | nękaniu |
nękaniom |
| B. | nękanie |
nękania |
| N. | nękaniem |
nękaniami |
| Ms. | nękaniu |
nękaniach |
| W. | nękanie |
nękania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: nękający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | nękający |
nękający |
nękający |
nękające |
nękająca |
| D. | nękającego |
nękającego |
nękającego |
nękającego |
nękającej |
| C. | nękającemu |
nękającemu |
nękającemu |
nękającemu |
nękającej |
| B. | nękającego |
nękającego |
nękający |
nękające |
nękającą |
| N. | nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającą |
| Ms. | nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | nękający |
nękający |
nękające |
nękające |
| D. | nękających |
nękających |
nękających |
nękających |
| C. | nękającym |
nękającym |
nękającym |
nękającym |
| B. | nękających |
nękających |
nękających |
nękające |
| N. | nękającymi |
nękającymi |
nękającymi |
nękającymi |
| Ms. | nękających |
nękających |
nękających |
nękających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: nękany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | nękany |
nękany |
nękany |
nękane |
nękana |
| D. | nękanego |
nękanego |
nękanego |
nękanego |
nękanej |
| C. | nękanemu |
nękanemu |
nękanemu |
nękanemu |
nękanej |
| B. | nękanego |
nękanego |
nękany |
nękane |
nękaną |
| N. | nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękaną |
| Ms. | nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | nękani |
nękani |
nękane |
nękane |
| D. | nękanych |
nękanych |
nękanych |
nękanych |
| C. | nękanym |
nękanym |
nękanym |
nękanym |
| B. | nękanych |
nękanych |
nękanych |
nękane |
| N. | nękanymi |
nękanymi |
nękanymi |
nękanymi |
| Ms. | nękanych |
nękanych |
nękanych |
nękanych |
Składnia
| Rznieżywotny | + | nękać | + |
KOGO
|