Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. rzucić
1. drewna do pieca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Cytaty
Wędliny pokroić w kostkę lub w paski i dorzucić do zupy. źródło: KWSJP: Zupa święconka, Super Express. Dodatek kulinarny, 1998 |
|
Dziewka pobrzękała patelnią, odkrzyknęła coś komuś w drugiej izbie, dorzuciła do ognia, wróciła. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
Mieczysław Jarzembowski dorzucił drewna. Brzoza płonęła, a dzieciaki skupione wokół ognia śpiewały piosenki. źródło: NKJP: WAK: Nowy sezon, Gazeta Poznańska, 2003-09-16 |
|
Larwy much najlepiej jeść na surowo.Ale można je też dorzucić do rosołu - zachwala nam swoją kuchnię przyrodnik dr Łukasz Łuczaj (34 l.), który od ponad 10 lat prowadzi badania nad wartościami odżywczymi bezkręgowców. źródło: KWSJP: Jarosław Rybak: Żywi się robakami, Super Express, 2006 |
|
Dorzuciliśmy drew do ognia, płomienie strzeliły w górę, rozsiewając deszcz iskier. źródło: KWSJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dorzucę |
dorzucimy |
|||
2 os. |
dorzucisz |
dorzucicie |
|||
3 os. |
dorzuci |
dorzucą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłem +(e)m dorzucił |
dorzuciłam +(e)m dorzuciła |
dorzuciłom +(e)m dorzuciło |
dorzuciliśmy +(e)śmy dorzucili |
dorzuciłyśmy +(e)śmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłeś +(e)ś dorzucił |
dorzuciłaś +(e)ś dorzuciła |
dorzuciłoś +(e)ś dorzuciło |
dorzuciliście +(e)ście dorzucili |
dorzuciłyście +(e)ście dorzuciły |
3 os. |
dorzucił |
dorzuciła |
dorzuciło |
dorzucili |
dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dorzućmy |
|
2 os. |
dorzuć |
dorzućcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłbym bym dorzucił |
dorzuciłabym bym dorzuciła |
dorzuciłobym bym dorzuciło |
dorzucilibyśmy byśmy dorzucili |
dorzuciłybyśmy byśmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłbyś byś dorzucił |
dorzuciłabyś byś dorzuciła |
dorzuciłobyś byś dorzuciło |
dorzucilibyście byście dorzucili |
dorzuciłybyście byście dorzuciły |
3 os. |
dorzuciłby by dorzucił |
dorzuciłaby by dorzuciła |
dorzuciłoby by dorzuciło |
dorzuciliby by dorzucili |
dorzuciłyby by dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono by
bezokolicznik: dorzucić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dorzuciwszy
gerundium: dorzucenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dorzucenie |
dorzucenia |
D. | dorzucenia |
dorzuceń |
C. | dorzuceniu |
dorzuceniom |
B. | dorzucenie |
dorzucenia |
N. | dorzuceniem |
dorzuceniami |
Ms. | dorzuceniu |
dorzuceniach |
W. | dorzucenie |
dorzucenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dorzucony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dorzucony |
dorzucony |
dorzucony |
dorzucone |
dorzucona |
D. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconej |
C. | dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconej |
B. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzucony |
dorzucone |
dorzuconą |
N. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconą |
Ms. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dorzuceni |
dorzuceni |
dorzucone |
dorzucone |
D. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
C. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
B. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzucone |
N. | dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
Ms. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
odpowiednik aspektowy: dorzucać
Składnia
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
CO +
(do CZEGO)
|
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
(CO) +
do CZEGO
|
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
CZEGO +
(do CZEGO)
|
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
(CZEGO) +
do CZEGO
|
2. kilka zdań
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- dorzucić garść czegoś, parę czegoś
Cytaty
Paweł przez zaciśnięte zęby dorzucił grube słowo. źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977 |
|
W mym szkicu chciałbym się zająć pewną niejasną „wenecką” oktawą w Beniowskim, co pozwoli dorzucić nowe szczegóły do studiów nad realizmem Słowackiego. źródło: KWSJP: Wacław Kubacki: Wenecka oktawa w „Beniowskim”, 1962 |
|
Dorzucę tylko, że [...] tematem były trudne sprawy małżeńskie: moralność, seksualność i ich porządkowanie. źródło: KWSJP: Irena Jadwiga: Po rekolekcjach, Na oścież, 1999, nr 4 (60) |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dorzucę |
dorzucimy |
|||
2 os. |
dorzucisz |
dorzucicie |
|||
3 os. |
dorzuci |
dorzucą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłem +(e)m dorzucił |
dorzuciłam +(e)m dorzuciła |
dorzuciłom +(e)m dorzuciło |
dorzuciliśmy +(e)śmy dorzucili |
dorzuciłyśmy +(e)śmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłeś +(e)ś dorzucił |
dorzuciłaś +(e)ś dorzuciła |
dorzuciłoś +(e)ś dorzuciło |
dorzuciliście +(e)ście dorzucili |
dorzuciłyście +(e)ście dorzuciły |
3 os. |
dorzucił |
dorzuciła |
dorzuciło |
dorzucili |
dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dorzućmy |
|
2 os. |
dorzuć |
dorzućcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłbym bym dorzucił |
dorzuciłabym bym dorzuciła |
dorzuciłobym bym dorzuciło |
dorzucilibyśmy byśmy dorzucili |
dorzuciłybyśmy byśmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłbyś byś dorzucił |
dorzuciłabyś byś dorzuciła |
dorzuciłobyś byś dorzuciło |
dorzucilibyście byście dorzucili |
dorzuciłybyście byście dorzuciły |
3 os. |
dorzuciłby by dorzucił |
dorzuciłaby by dorzuciła |
dorzuciłoby by dorzuciło |
dorzuciliby by dorzucili |
dorzuciłyby by dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono by
bezokolicznik: dorzucić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dorzuciwszy
gerundium: dorzucenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dorzucenie |
dorzucenia |
D. | dorzucenia |
dorzuceń |
C. | dorzuceniu |
dorzuceniom |
B. | dorzucenie |
dorzucenia |
N. | dorzuceniem |
dorzuceniami |
Ms. | dorzuceniu |
dorzuceniach |
W. | dorzucenie |
dorzucenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dorzucony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dorzucony |
dorzucony |
dorzucony |
dorzucone |
dorzucona |
D. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconej |
C. | dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconej |
B. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzucony |
dorzucone |
dorzuconą |
N. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconą |
Ms. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dorzuceni |
dorzuceni |
dorzucone |
dorzucone |
D. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
C. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
B. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzucone |
N. | dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
Ms. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
odpowiednik aspektowy: dorzucać
Składnia
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
CO +
(do CZEGO)
|
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
że ZDANIE
|
3. gratis
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | dodać |
Cytaty
Część kosztów refunduje gmina, trochę dorzuci sołtys, czasem z konieczności organizuje się składkę wśród mieszkańców. źródło: KWSJP: Stanisław Koczór: Szkoły podhalańskie dziś, 1996 |
|
Kontrakt został zawarty. By do niego przekonać kontrahenta, Czapski dorzucił obraz Matejki. źródło: KWSJP: Władysław Żołubak: Numizmatyczny kontrakt stulecia, Panorama Wieliczki, 1998, nr 6 (63) |
|
Elegant wyjął dwieście złotych. Chudy dorzucił do tego jeszcze dwa złote. źródło: KWSJP: Joanna Chmielewska: Lekarstwo na miłość, 1994 |
|
[...] do dwóch złotych medali za zjazd i kombinację dorzuciła w Nagano brąz. źródło: KWSJP: Start życia Compagnoni, Dziennik Polski - Sport, 1998-02-21 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dorzucę |
dorzucimy |
|||
2 os. |
dorzucisz |
dorzucicie |
|||
3 os. |
dorzuci |
dorzucą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłem +(e)m dorzucił |
dorzuciłam +(e)m dorzuciła |
dorzuciłom +(e)m dorzuciło |
dorzuciliśmy +(e)śmy dorzucili |
dorzuciłyśmy +(e)śmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłeś +(e)ś dorzucił |
dorzuciłaś +(e)ś dorzuciła |
dorzuciłoś +(e)ś dorzuciło |
dorzuciliście +(e)ście dorzucili |
dorzuciłyście +(e)ście dorzuciły |
3 os. |
dorzucił |
dorzuciła |
dorzuciło |
dorzucili |
dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dorzućmy |
|
2 os. |
dorzuć |
dorzućcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłbym bym dorzucił |
dorzuciłabym bym dorzuciła |
dorzuciłobym bym dorzuciło |
dorzucilibyśmy byśmy dorzucili |
dorzuciłybyśmy byśmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłbyś byś dorzucił |
dorzuciłabyś byś dorzuciła |
dorzuciłobyś byś dorzuciło |
dorzucilibyście byście dorzucili |
dorzuciłybyście byście dorzuciły |
3 os. |
dorzuciłby by dorzucił |
dorzuciłaby by dorzuciła |
dorzuciłoby by dorzuciło |
dorzuciliby by dorzucili |
dorzuciłyby by dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono by
bezokolicznik: dorzucić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dorzuciwszy
gerundium: dorzucenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dorzucenie |
dorzucenia |
D. | dorzucenia |
dorzuceń |
C. | dorzuceniu |
dorzuceniom |
B. | dorzucenie |
dorzucenia |
N. | dorzuceniem |
dorzuceniami |
Ms. | dorzuceniu |
dorzuceniach |
W. | dorzucenie |
dorzucenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dorzucony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dorzucony |
dorzucony |
dorzucony |
dorzucone |
dorzucona |
D. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconej |
C. | dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconej |
B. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzucony |
dorzucone |
dorzuconą |
N. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconą |
Ms. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dorzuceni |
dorzuceni |
dorzucone |
dorzucone |
D. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
C. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
B. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzucone |
N. | dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
Ms. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
odpowiednik aspektowy: dorzucać
Składnia
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
CO +
(do CZEGO)
|
4. do celu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
[...] z Nieszawki do Torunia można dorzucić kamieniem przez Wisłę, mam piękny widok na panoramę miasta [...] źródło: KWSJP: Mam piękny widok na Toruń, Gazeta Miejska, 2002, nr 99 |
|
Przedsięwzięcie nie powiodło się, bo trudno dorzucić kamieniem na wysokość czwartego piętra. źródło: NKJP: rtk: Między nami dyrektorami, Gazeta Krakowska, 2003-06-24 |
|
Ci, którym z racji młodego wieku nie udawało się dorzucić piłki do koszyka, mogli spróbować szczęścia z mniejszej odległości. źródło: NKJP: MJ, ŻYR, DOR: Słoneczne strony, Gazeta Poznańska, 2002-07-02 |
|
II odsłona rozpoczęła się idealnie dla miejscowych: prawą stroną przedarł się Flis, dorzucił piłkę w pole karne, a nadbiegający Latuszek głową przymierzył w górny róg. źródło: NKJP: PK: Podkarpacka Liga Juniorów - II liga, Dziennik Polski, 2005-06-20 |
|
Z placu więzienia skazańcy mieli dorzucić kamień do morza źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dorzucę |
dorzucimy |
|||
2 os. |
dorzucisz |
dorzucicie |
|||
3 os. |
dorzuci |
dorzucą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłem +(e)m dorzucił |
dorzuciłam +(e)m dorzuciła |
dorzuciłom +(e)m dorzuciło |
dorzuciliśmy +(e)śmy dorzucili |
dorzuciłyśmy +(e)śmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłeś +(e)ś dorzucił |
dorzuciłaś +(e)ś dorzuciła |
dorzuciłoś +(e)ś dorzuciło |
dorzuciliście +(e)ście dorzucili |
dorzuciłyście +(e)ście dorzuciły |
3 os. |
dorzucił |
dorzuciła |
dorzuciło |
dorzucili |
dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dorzućmy |
|
2 os. |
dorzuć |
dorzućcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorzuciłbym bym dorzucił |
dorzuciłabym bym dorzuciła |
dorzuciłobym bym dorzuciło |
dorzucilibyśmy byśmy dorzucili |
dorzuciłybyśmy byśmy dorzuciły |
2 os. |
dorzuciłbyś byś dorzucił |
dorzuciłabyś byś dorzuciła |
dorzuciłobyś byś dorzuciło |
dorzucilibyście byście dorzucili |
dorzuciłybyście byście dorzuciły |
3 os. |
dorzuciłby by dorzucił |
dorzuciłaby by dorzuciła |
dorzuciłoby by dorzuciło |
dorzuciliby by dorzucili |
dorzuciłyby by dorzuciły |
bezosobnik: dorzucono by
bezokolicznik: dorzucić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dorzuciwszy
gerundium: dorzucenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dorzucenie |
dorzucenia |
D. | dorzucenia |
dorzuceń |
C. | dorzuceniu |
dorzuceniom |
B. | dorzucenie |
dorzucenia |
N. | dorzuceniem |
dorzuceniami |
Ms. | dorzuceniu |
dorzuceniach |
W. | dorzucenie |
dorzucenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dorzucony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dorzucony |
dorzucony |
dorzucony |
dorzucone |
dorzucona |
D. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconego |
dorzuconej |
C. | dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconemu |
dorzuconej |
B. | dorzuconego |
dorzuconego |
dorzucony |
dorzucone |
dorzuconą |
N. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconą |
Ms. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dorzuceni |
dorzuceni |
dorzucone |
dorzucone |
D. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
C. | dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
dorzuconym |
B. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzucone |
N. | dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
dorzuconymi |
Ms. | dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
dorzuconych |
odpowiednik aspektowy: dorzucać
Składnia
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
CO +
DOKĄD
|
Rzosobowy | + | dorzucić | + |
CZYM +
DOKĄD
|