Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-poršiti
Zob. prószyć
1. tłum
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zdekoncentrować | |
antonimy: | skoncentrować |
Połączenia
- huragan, wiatr rozproszył; policja, salwa, wojna rozproszyła
- rozproszyć liście, statki, stogi siana, zbiory; demonstrantów, stado, tłum
- rozproszyć po polu, po całym świecie
Cytaty
[...] marzenie o powrocie do Syjonu było stale obecne wśród rozproszonych po świecie Żydów. źródło: NKJP: Jakub Jaskółowski: Wrócić do Syjonu, Polityka, 2007-09-01 |
|
Rycerz Szachownicy wpadł na czmychających zbójców pierwszy, błyskawicznie zarąbał dwóch, resztę rozproszył jak jastrząb wróble. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997 |
|
O świcie rozpoczęli poszukiwania rozproszonego stada. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu Księga I, cz 1, 2005 |
|
Po prostu brakowało im kogoś, kto by im pozwolił skupić wielorakie siły w jedno mocarstwo. [...] Rozproszone szeregi zewrzeć wokół wodza. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
|
Julek [...] jeździł po wsiach i zbierał resztki rozproszonych zbiorów. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozproszę |
rozproszymy |
|||
2 os. |
rozproszysz |
rozproszycie |
|||
3 os. |
rozproszy |
rozproszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłem +(e)m rozproszył |
rozproszyłam +(e)m rozproszyła |
rozproszyłom +(e)m rozproszyło |
rozproszyliśmy +(e)śmy rozproszyli |
rozproszyłyśmy +(e)śmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłeś +(e)ś rozproszył |
rozproszyłaś +(e)ś rozproszyła |
rozproszyłoś +(e)ś rozproszyło |
rozproszyliście +(e)ście rozproszyli |
rozproszyłyście +(e)ście rozproszyły |
3 os. |
rozproszył |
rozproszyła |
rozproszyło |
rozproszyli |
rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozproszmy |
|
2 os. |
rozprosz |
rozproszcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłbym bym rozproszył |
rozproszyłabym bym rozproszyła |
rozproszyłobym bym rozproszyło |
rozproszylibyśmy byśmy rozproszyli |
rozproszyłybyśmy byśmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłbyś byś rozproszył |
rozproszyłabyś byś rozproszyła |
rozproszyłobyś byś rozproszyło |
rozproszylibyście byście rozproszyli |
rozproszyłybyście byście rozproszyły |
3 os. |
rozproszyłby by rozproszył |
rozproszyłaby by rozproszyła |
rozproszyłoby by rozproszyło |
rozproszyliby by rozproszyli |
rozproszyłyby by rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozproszenie |
rozproszenia |
D. | rozproszenia |
rozproszeń |
C. | rozproszeniu |
rozproszeniom |
B. | rozproszenie |
rozproszenia |
N. | rozproszeniem |
rozproszeniami |
Ms. | rozproszeniu |
rozproszeniach |
W. | rozproszenie |
rozproszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozproszony |
rozproszony |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszona |
D. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonej |
C. | rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonej |
B. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszoną |
N. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszoną |
Ms. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozproszeni |
rozproszeni |
rozproszone |
rozproszone |
D. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
C. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
B. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszone |
N. | rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
Ms. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
Składnia
+ | rozproszyć | + |
CO
|
2. siły, środki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- rozproszyć kapitały, majątek, środki; siły, talenty, wysiłki, zdolności
Cytaty
Rozproszą szybko jego spuściznę wraz z państwem, Elam już pono głowę podnosi. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
Detektyw oprzytomniał [...] na tyle, że mógł teraz otworzyć także drugie oko i skumulować w jedną wiązkę rozproszone dotychczas resztki energii. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
|
Prosiłabym też o ustosunkowanie się Ministerstwa Finansów co do kierunku, w jakim zmierza, jeśli chodzi o system kontroli. Czy dąży do rozproszenia sił i środków, czy do wzmocnienia i powołania jednolitej struktury, jaką by była policja finansowa. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 99. posiedzenia Senatu RP w dniu 14 maja 1997 r. |
|
Znacznie trudniejszą częścią naszego programu jest stworzenie zorganizowanego popytu na kapitał uwłaszczeniowy. Chcę zwrócić uwagę, że w dotychczasowych programach prywatyzacji nikt się o to nie martwił. Po prostu rozproszono kapitał. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.06.1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozproszę |
rozproszymy |
|||
2 os. |
rozproszysz |
rozproszycie |
|||
3 os. |
rozproszy |
rozproszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłem +(e)m rozproszył |
rozproszyłam +(e)m rozproszyła |
rozproszyłom +(e)m rozproszyło |
rozproszyliśmy +(e)śmy rozproszyli |
rozproszyłyśmy +(e)śmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłeś +(e)ś rozproszył |
rozproszyłaś +(e)ś rozproszyła |
rozproszyłoś +(e)ś rozproszyło |
rozproszyliście +(e)ście rozproszyli |
rozproszyłyście +(e)ście rozproszyły |
3 os. |
rozproszył |
rozproszyła |
rozproszyło |
rozproszyli |
rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozproszmy |
|
2 os. |
rozprosz |
rozproszcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłbym bym rozproszył |
rozproszyłabym bym rozproszyła |
rozproszyłobym bym rozproszyło |
rozproszylibyśmy byśmy rozproszyli |
rozproszyłybyśmy byśmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłbyś byś rozproszył |
rozproszyłabyś byś rozproszyła |
rozproszyłobyś byś rozproszyło |
rozproszylibyście byście rozproszyli |
rozproszyłybyście byście rozproszyły |
3 os. |
rozproszyłby by rozproszył |
rozproszyłaby by rozproszyła |
rozproszyłoby by rozproszyło |
rozproszyliby by rozproszyli |
rozproszyłyby by rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozproszenie |
rozproszenia |
D. | rozproszenia |
rozproszeń |
C. | rozproszeniu |
rozproszeniom |
B. | rozproszenie |
rozproszenia |
N. | rozproszeniem |
rozproszeniami |
Ms. | rozproszeniu |
rozproszeniach |
W. | rozproszenie |
rozproszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozproszony |
rozproszony |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszona |
D. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonej |
C. | rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonej |
B. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszoną |
N. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszoną |
Ms. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozproszeni |
rozproszeni |
rozproszone |
rozproszone |
D. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
C. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
B. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszone |
N. | rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
Ms. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
Składnia
+ | rozproszyć | + |
CO
|
3. uwagę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zdekoncentrować |
Połączenia
- rozproszyć czyjeś myśli, czyjąś uwagę
Cytaty
Leżąc nieruchomo i z zamkniętymi oczami, usiłował zebrać rozproszone myśli. Na próżno. W jego udręczonym mózgu panował całkowity zamęt. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
|
– Przepraszam, coś mnie rozproszyło. Proszę mi jeszcze raz powiedzieć o tej próbie życia i śmierci. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
Nie ujechaliśmy daleko, a znów miałem czarnych gości. Nie przysięgnę, że byli to ci sami, którzy wystraszyli mnie na peronie. Wtedy zresztą miałem zbyt rozproszoną uwagę, aby się im dokładnie przyglądać. źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozproszę |
rozproszymy |
|||
2 os. |
rozproszysz |
rozproszycie |
|||
3 os. |
rozproszy |
rozproszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłem +(e)m rozproszył |
rozproszyłam +(e)m rozproszyła |
rozproszyłom +(e)m rozproszyło |
rozproszyliśmy +(e)śmy rozproszyli |
rozproszyłyśmy +(e)śmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłeś +(e)ś rozproszył |
rozproszyłaś +(e)ś rozproszyła |
rozproszyłoś +(e)ś rozproszyło |
rozproszyliście +(e)ście rozproszyli |
rozproszyłyście +(e)ście rozproszyły |
3 os. |
rozproszył |
rozproszyła |
rozproszyło |
rozproszyli |
rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozproszmy |
|
2 os. |
rozprosz |
rozproszcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłbym bym rozproszył |
rozproszyłabym bym rozproszyła |
rozproszyłobym bym rozproszyło |
rozproszylibyśmy byśmy rozproszyli |
rozproszyłybyśmy byśmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłbyś byś rozproszył |
rozproszyłabyś byś rozproszyła |
rozproszyłobyś byś rozproszyło |
rozproszylibyście byście rozproszyli |
rozproszyłybyście byście rozproszyły |
3 os. |
rozproszyłby by rozproszył |
rozproszyłaby by rozproszyła |
rozproszyłoby by rozproszyło |
rozproszyliby by rozproszyli |
rozproszyłyby by rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozproszenie |
rozproszenia |
D. | rozproszenia |
rozproszeń |
C. | rozproszeniu |
rozproszeniom |
B. | rozproszenie |
rozproszenia |
N. | rozproszeniem |
rozproszeniami |
Ms. | rozproszeniu |
rozproszeniach |
W. | rozproszenie |
rozproszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozproszony |
rozproszony |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszona |
D. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonej |
C. | rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonej |
B. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszoną |
N. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszoną |
Ms. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozproszeni |
rozproszeni |
rozproszone |
rozproszone |
D. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
C. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
B. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszone |
N. | rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
Ms. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
Składnia
+ | rozproszyć | + |
CO
|
4. światło
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
Parę lamp dawało przyjemne, rozproszone światło. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
[...] elektron może jednak chwilami przypominać planetę, a jednocześnie być w zgodzie z mechaniką kwantową [...]. Dzieje się tak wtedy, gdy chmura elektronowa, równomiernie rozproszona wokół całego jądra, skupi się pod wpływem padających mikrofal w jednym miejscu na orbicie i zacznie obiegać jądro. źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Fizyka, Gazeta Wyborcza, 1997-12-05 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozproszę |
rozproszymy |
|||
2 os. |
rozproszysz |
rozproszycie |
|||
3 os. |
rozproszy |
rozproszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłem +(e)m rozproszył |
rozproszyłam +(e)m rozproszyła |
rozproszyłom +(e)m rozproszyło |
rozproszyliśmy +(e)śmy rozproszyli |
rozproszyłyśmy +(e)śmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłeś +(e)ś rozproszył |
rozproszyłaś +(e)ś rozproszyła |
rozproszyłoś +(e)ś rozproszyło |
rozproszyliście +(e)ście rozproszyli |
rozproszyłyście +(e)ście rozproszyły |
3 os. |
rozproszył |
rozproszyła |
rozproszyło |
rozproszyli |
rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozproszmy |
|
2 os. |
rozprosz |
rozproszcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłbym bym rozproszył |
rozproszyłabym bym rozproszyła |
rozproszyłobym bym rozproszyło |
rozproszylibyśmy byśmy rozproszyli |
rozproszyłybyśmy byśmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłbyś byś rozproszył |
rozproszyłabyś byś rozproszyła |
rozproszyłobyś byś rozproszyło |
rozproszylibyście byście rozproszyli |
rozproszyłybyście byście rozproszyły |
3 os. |
rozproszyłby by rozproszył |
rozproszyłaby by rozproszyła |
rozproszyłoby by rozproszyło |
rozproszyliby by rozproszyli |
rozproszyłyby by rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozproszenie |
rozproszenia |
D. | rozproszenia |
rozproszeń |
C. | rozproszeniu |
rozproszeniom |
B. | rozproszenie |
rozproszenia |
N. | rozproszeniem |
rozproszeniami |
Ms. | rozproszeniu |
rozproszeniach |
W. | rozproszenie |
rozproszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozproszony |
rozproszony |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszona |
D. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonej |
C. | rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonej |
B. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszoną |
N. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszoną |
Ms. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozproszeni |
rozproszeni |
rozproszone |
rozproszone |
D. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
C. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
B. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszone |
N. | rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
Ms. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
Składnia
+ | rozproszyć | + |
CO
|
5. ciemności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- księżyc rozproszył; błyskawica rozproszyła
- rozproszyć ciemności, mgłę, mrok, półmrok
- rozproszyć na moment
- nie zdołać rozproszyć
Cytaty
Niebo zasnuły chmury [...], zrobiło się zimno. I ta ponura, wszechogarniająca ciemność, której nie było w stanie rozproszyć światło z okien słabo oświetlonych domów. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996 |
|
Słońce uniosło się wyżej, rozproszyło mgłę. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
[...] dźwięczny, perlisty śmiech kobiety rozproszył nagłą ciszę. źródło: NKJP: Marek Wasielewski: Dzieje Tristana i Izoldy inaczej, Esensja, 2005, nr 8 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozproszę |
rozproszymy |
|||
2 os. |
rozproszysz |
rozproszycie |
|||
3 os. |
rozproszy |
rozproszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłem +(e)m rozproszył |
rozproszyłam +(e)m rozproszyła |
rozproszyłom +(e)m rozproszyło |
rozproszyliśmy +(e)śmy rozproszyli |
rozproszyłyśmy +(e)śmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłeś +(e)ś rozproszył |
rozproszyłaś +(e)ś rozproszyła |
rozproszyłoś +(e)ś rozproszyło |
rozproszyliście +(e)ście rozproszyli |
rozproszyłyście +(e)ście rozproszyły |
3 os. |
rozproszył |
rozproszyła |
rozproszyło |
rozproszyli |
rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozproszmy |
|
2 os. |
rozprosz |
rozproszcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłbym bym rozproszył |
rozproszyłabym bym rozproszyła |
rozproszyłobym bym rozproszyło |
rozproszylibyśmy byśmy rozproszyli |
rozproszyłybyśmy byśmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłbyś byś rozproszył |
rozproszyłabyś byś rozproszyła |
rozproszyłobyś byś rozproszyło |
rozproszylibyście byście rozproszyli |
rozproszyłybyście byście rozproszyły |
3 os. |
rozproszyłby by rozproszył |
rozproszyłaby by rozproszyła |
rozproszyłoby by rozproszyło |
rozproszyliby by rozproszyli |
rozproszyłyby by rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozproszenie |
rozproszenia |
D. | rozproszenia |
rozproszeń |
C. | rozproszeniu |
rozproszeniom |
B. | rozproszenie |
rozproszenia |
N. | rozproszeniem |
rozproszeniami |
Ms. | rozproszeniu |
rozproszeniach |
W. | rozproszenie |
rozproszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozproszony |
rozproszony |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszona |
D. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonej |
C. | rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonej |
B. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszoną |
N. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszoną |
Ms. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozproszeni |
rozproszeni |
rozproszone |
rozproszone |
D. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
C. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
B. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszone |
N. | rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
Ms. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
Składnia
+ | rozproszyć | + |
CO
|
6. obawy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- rozproszyć nudę, obawy, podejrzenia, czyjąś senność, smutek, smutne myśli, wątpliwości
- pragnąć, (nie) zdołać rozproszyć
Cytaty
Dobry klimat rozmów na wysokim szczeblu zależał od tego, czy uda mu się rozproszyć obawy francuskich komunistów przed narastaniem fali antysemityzmu w partii polskiej [...]. źródło: NKJP: Witold Zalewski, Zakładnicy, 2001 |
|
Żeby jakoś rozproszyć nudę, poszedłem odwiedzić Jesiołła w jego nowym działonie i razem przyglądaliśmy się pełnym temperamentu scenom, rozgrywającym się na szosie. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955 |
|
Paskudny nastrój, jaki ogarnął marszałka na widok miasteczka, rozproszyła czekająca na orszak wiadomość ze stolicy. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
Chcąc rozproszyć napływający strach, pobiegł myślą do Sally. Ile to już czasu jej nie widział? Co porabia, czy myśli o nim, czy tęskni jak on za nią? źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozproszę |
rozproszymy |
|||
2 os. |
rozproszysz |
rozproszycie |
|||
3 os. |
rozproszy |
rozproszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłem +(e)m rozproszył |
rozproszyłam +(e)m rozproszyła |
rozproszyłom +(e)m rozproszyło |
rozproszyliśmy +(e)śmy rozproszyli |
rozproszyłyśmy +(e)śmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłeś +(e)ś rozproszył |
rozproszyłaś +(e)ś rozproszyła |
rozproszyłoś +(e)ś rozproszyło |
rozproszyliście +(e)ście rozproszyli |
rozproszyłyście +(e)ście rozproszyły |
3 os. |
rozproszył |
rozproszyła |
rozproszyło |
rozproszyli |
rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozproszmy |
|
2 os. |
rozprosz |
rozproszcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozproszyłbym bym rozproszył |
rozproszyłabym bym rozproszyła |
rozproszyłobym bym rozproszyło |
rozproszylibyśmy byśmy rozproszyli |
rozproszyłybyśmy byśmy rozproszyły |
2 os. |
rozproszyłbyś byś rozproszył |
rozproszyłabyś byś rozproszyła |
rozproszyłobyś byś rozproszyło |
rozproszylibyście byście rozproszyli |
rozproszyłybyście byście rozproszyły |
3 os. |
rozproszyłby by rozproszył |
rozproszyłaby by rozproszyła |
rozproszyłoby by rozproszyło |
rozproszyliby by rozproszyli |
rozproszyłyby by rozproszyły |
bezosobnik: rozproszono by
bezokolicznik: rozproszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozproszywszy
gerundium: rozproszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozproszenie |
rozproszenia |
D. | rozproszenia |
rozproszeń |
C. | rozproszeniu |
rozproszeniom |
B. | rozproszenie |
rozproszenia |
N. | rozproszeniem |
rozproszeniami |
Ms. | rozproszeniu |
rozproszeniach |
W. | rozproszenie |
rozproszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozproszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozproszony |
rozproszony |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszona |
D. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszonej |
C. | rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonemu |
rozproszonej |
B. | rozproszonego |
rozproszonego |
rozproszony |
rozproszone |
rozproszoną |
N. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszoną |
Ms. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozproszeni |
rozproszeni |
rozproszone |
rozproszone |
D. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
C. | rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
rozproszonym |
B. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszone |
N. | rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
rozproszonymi |
Ms. | rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
rozproszonych |
odpowiednik aspektowy: rozpraszać
Składnia
+ | rozproszyć | + |
CO
|