UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kusić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *kusiti 'próbować (smakiem), doświadczać; skłaniać do złego'

1. klientów

Definicja

zachęcać do czegoś czymś atrakcyjnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nęcić, wabić, zwabiać
hiperonimy:  przyciągać

Połączenia

  • banki, sklepy, uczelnie; producenci kuszą
  • kusić człowieka, dzieci, młodych, mężczyzn, Polaków; czytelnika, turystów; absolwentów, gimnazjalistów, studentów; inwestorów, klientów, nabywców, przechodniów; amatorów, członków czegoś; złodziei; kusić oczy
  • kusić wyglądem, zapachem; obietnicami, propozycjami; zarobkami; niską / niższą ceną, obniżkami, ofertami, promocjami, zniżkami; mirażem, perspektywą, wizją czegoś

Cytaty

Sklepy kuszą ofertami, kolorami, atrakcjami. Nie daj się zwieść, kup jedynie to, co naprawdę będzie Wam potrzebne.

źródło: NKJP: Katarzyna Krzan: Szczęśliwe macierzyństwo i jego sekrety, 2008

Uczelnie kuszą kandydatów ciekawymi kierunkami i atrakcyjnymi warunkami studiowania.

źródło: NKJP: Łukasz Daniewski: Włocławek: Włocławskie uczelnie powalczą o studenta, Gazeta Pomorska, 2009-06-27

To chyba jest największe oszustwo, jakie zaserwował nam alkohol. Kusił obietnicą szczęścia i wyzwolenia od kłopotów, a związał ze sobą tak, że nie można się od niego uwolnić.

źródło: NKJP: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni: proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994

Duże i małe, długie, okrągłe i prostokątne bochenki i bułeczki z pszennej, żytniej i pszenno-żytniej mąki kuszą zapachem i chrupiącą skórką.

źródło: NKJP: (DAN): Pyszny i rumiany w chrupiącej skórce, Express Ilustrowany, 2003-11-14

Joanna stawała przy bufecie, przez którego szklaną szybę kusiły galaretki, mizeria, sałatka z pomidorów i budyń, ale ona nie przychodziła tu ani na przystawki, ani na desery.

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla,, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kuszę
kusimy
2 os. kusisz
kusicie
3 os. kusi
kuszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kusiłem
+(e)m kusił
kusiłam
+(e)m kusiła
kusiłom
+(e)m kusiło
kusiliśmy
+(e)śmy kusili
kusiłyśmy
+(e)śmy kusiły
2 os. kusiłeś
+(e)ś kusił
kusiłaś
+(e)ś kusiła
kusiłoś
+(e)ś kusiło
kusiliście
+(e)ście kusili
kusiłyście
+(e)ście kusiły
3 os. kusił
kusiła
kusiło
kusili
kusiły

bezosobnik: kuszono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kusił
będę kusić
będę kusiła
będę kusić
będę kusiło
będę kusić
będziemy kusili
będziemy kusić
będziemy kusiły
będziemy kusić
2 os. będziesz kusił
będziesz kusić
będziesz kusiła
będziesz kusić
będziesz kusiło
będziesz kusić
będziecie kusili
będziecie kusić
będziecie kusiły
będziecie kusić
3 os. będzie kusił
będzie kusić
będzie kusiła
będzie kusić
będzie kusiło
będzie kusić
będą kusili
będą kusić
będą kusiły
będą kusić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kuśmy
2 os. kuś
kuście

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kusiłbym
bym kusił
kusiłabym
bym kusiła
kusiłobym
bym kusiło
kusilibyśmy
byśmy kusili
kusiłybyśmy
byśmy kusiły
2 os. kusiłbyś
byś kusił
kusiłabyś
byś kusiła
kusiłobyś
byś kusiło
kusilibyście
byście kusili
kusiłybyście
byście kusiły
3 os. kusiłby
by kusił
kusiłaby
by kusiła
kusiłoby
by kusiło
kusiliby
by kusili
kusiłyby
by kusiły

bezosobnik: kuszono by

bezokolicznik: kusić

imiesłów przysłówkowy współczesny: kusząc

gerundium: kuszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kuszenie
kuszenia
D. kuszenia
kuszeń
C. kuszeniu
kuszeniom
B. kuszenie
kuszenia
N. kuszeniem
kuszeniami
Ms. kuszeniu
kuszeniach
W. kuszenie
kuszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kuszący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kuszący
kuszący
kuszący
kuszące
kusząca
D. kuszącego
kuszącego
kuszącego
kuszącego
kuszącej
C. kuszącemu
kuszącemu
kuszącemu
kuszącemu
kuszącej
B. kuszącego
kuszącego
kuszący
kuszące
kuszącą
N. kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącą
Ms. kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kuszący
kuszący
kuszące
kuszące
D. kuszących
kuszących
kuszących
kuszących
C. kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącym
B. kuszących
kuszących
kuszących
kuszące
N. kuszącymi
kuszącymi
kuszącymi
kuszącymi
Ms. kuszących
kuszących
kuszących
kuszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kuszony
kuszony
kuszony
kuszone
kuszona
D. kuszonego
kuszonego
kuszonego
kuszonego
kuszonej
C. kuszonemu
kuszonemu
kuszonemu
kuszonemu
kuszonej
B. kuszonego
kuszonego
kuszony
kuszone
kuszoną
N. kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszoną
Ms. kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kuszeni
kuszeni
kuszone
kuszone
D. kuszonych
kuszonych
kuszonych
kuszonych
C. kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonym
B. kuszonych
kuszonych
kuszonych
kuszone
N. kuszonymi
kuszonymi
kuszonymi
kuszonymi
Ms. kuszonych
kuszonych
kuszonych
kuszonych

odpowiednik aspektowy: skusić

Składnia

bez ograniczeń + kusić +
KOGO + (CZYM)

2. do złego

Definicja

sprawiać, że jakaś osoba robi coś, czego nie chce lub nie powinna zrobić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • diabeł kusi
  • kusić Boga; Ewę; kuszenie Jezusa
  • kusić do grzechu

Cytaty

Diabeł kusił mnie, aby konającego, udręczonego ciężką chorobą człowieka dobić wyznaniem całej okropnej prawdy. Z trudem się pohamowałem od powiedzenia paru zbędnych słów [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Szatan wtrącił człowieka w śmierć, teraz kusi nas do grzechu, aby nas od Boga odłączyć i pogrążyć w otchłani piekła.

źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie : nabożeństwa eucharystyczne : godziny święte-spotkania modlitewne, 1999

Jeżeli jesteśmy kuszeni do skracania modlitwy, możemy pokonać tę pokusę, trwając do końca, a nawet wydłużając modlitwę (Ćwiczenia duchowne, 13).

źródło: NKJP: Stanisław Biel, Dariusz Wiśniewski: Jak modlić się w codzienności, 2009

Kolegia nie trwają długo. Poznasz nowych, bardzo sympatycznych ludzi – kusił. – Natalio, marnujesz okazję.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Odejdź! - zachrypiałem płaczliwie. - Nie kuś! Kocham moją narzeczoną i nie mogę już dotknąć innej kobiety!

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kuszę
kusimy
2 os. kusisz
kusicie
3 os. kusi
kuszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kusiłem
+(e)m kusił
kusiłam
+(e)m kusiła
kusiłom
+(e)m kusiło
kusiliśmy
+(e)śmy kusili
kusiłyśmy
+(e)śmy kusiły
2 os. kusiłeś
+(e)ś kusił
kusiłaś
+(e)ś kusiła
kusiłoś
+(e)ś kusiło
kusiliście
+(e)ście kusili
kusiłyście
+(e)ście kusiły
3 os. kusił
kusiła
kusiło
kusili
kusiły

bezosobnik: kuszono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kusił
będę kusić
będę kusiła
będę kusić
będę kusiło
będę kusić
będziemy kusili
będziemy kusić
będziemy kusiły
będziemy kusić
2 os. będziesz kusił
będziesz kusić
będziesz kusiła
będziesz kusić
będziesz kusiło
będziesz kusić
będziecie kusili
będziecie kusić
będziecie kusiły
będziecie kusić
3 os. będzie kusił
będzie kusić
będzie kusiła
będzie kusić
będzie kusiło
będzie kusić
będą kusili
będą kusić
będą kusiły
będą kusić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kuśmy
2 os. kuś
kuście

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kusiłbym
bym kusił
kusiłabym
bym kusiła
kusiłobym
bym kusiło
kusilibyśmy
byśmy kusili
kusiłybyśmy
byśmy kusiły
2 os. kusiłbyś
byś kusił
kusiłabyś
byś kusiła
kusiłobyś
byś kusiło
kusilibyście
byście kusili
kusiłybyście
byście kusiły
3 os. kusiłby
by kusił
kusiłaby
by kusiła
kusiłoby
by kusiło
kusiliby
by kusili
kusiłyby
by kusiły

bezosobnik: kuszono by

bezokolicznik: kusić

imiesłów przysłówkowy współczesny: kusząc

gerundium: kuszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kuszenie
kuszenia
D. kuszenia
kuszeń
C. kuszeniu
kuszeniom
B. kuszenie
kuszenia
N. kuszeniem
kuszeniami
Ms. kuszeniu
kuszeniach
W. kuszenie
kuszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kuszący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kuszący
kuszący
kuszący
kuszące
kusząca
D. kuszącego
kuszącego
kuszącego
kuszącego
kuszącej
C. kuszącemu
kuszącemu
kuszącemu
kuszącemu
kuszącej
B. kuszącego
kuszącego
kuszący
kuszące
kuszącą
N. kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącą
Ms. kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kuszący
kuszący
kuszące
kuszące
D. kuszących
kuszących
kuszących
kuszących
C. kuszącym
kuszącym
kuszącym
kuszącym
B. kuszących
kuszących
kuszących
kuszące
N. kuszącymi
kuszącymi
kuszącymi
kuszącymi
Ms. kuszących
kuszących
kuszących
kuszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kuszony
kuszony
kuszony
kuszone
kuszona
D. kuszonego
kuszonego
kuszonego
kuszonego
kuszonej
C. kuszonemu
kuszonemu
kuszonemu
kuszonemu
kuszonej
B. kuszonego
kuszonego
kuszony
kuszone
kuszoną
N. kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszoną
Ms. kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kuszeni
kuszeni
kuszone
kuszone
D. kuszonych
kuszonych
kuszonych
kuszonych
C. kuszonym
kuszonym
kuszonym
kuszonym
B. kuszonych
kuszonych
kuszonych
kuszone
N. kuszonymi
kuszonymi
kuszonymi
kuszonymi
Ms. kuszonych
kuszonych
kuszonych
kuszonych

odpowiednik aspektowy: skusić

Składnia

bez ograniczeń + kusić +
KOGO + (żeby ZDANIE)
bez ograniczeń + kusić +
KOGO + (do CZEGO)
bez ograniczeń + kusić +
KOGO + MOWA WPROST

3. kusi mnie

Definicja

mieć ogromną chęć zrobienia czegoś, co nie zawsze jest rozsądne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Przez chwilę kusiło mnie, by wyjrzeć z piwniczki na zewnątrz w nadziei, że moi prześladowcy odstąpili od dalszych poszukiwań. Zaraz jednak porzuciłem ten pomysł jako zbyt niebezpieczny.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Metamorfozy, 2004

[...] przypadek sprawił, że dowiedział się, kto jest ojcem Gryfa. Nieraz kusiło go, by zdradzić tajemnicę, ale zawsze powstrzymywała go myśl, iż ta wiedza nie uszczęśliwi chłopca.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód. Kroniki Drugiego Kręgu, księga III, 2003

Kusiło mnie, żeby do niego podejść, zagadać. Nie odważyłem się, czego teraz żałuję.

źródło: NKJP : Andrzej Krzywicki: Diabelski młyn, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. kusi

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. kusiło

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. będzie kusiło
będzie kusić

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. kusiłoby
by kusiło

bezokolicznik: kusić

odpowiednik aspektowy: skusić

Składnia

Ø + kusić +
żeby ZDANIE

Odesłania

Zob. też:

korcić

Frazeologizmy

ktoś kusi los
ktoś kusi licho
ktoś kusi złego
Data ostatniej modyfikacji: 20.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj