UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ubliżyć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubliżę
ubliżymy
2 os. ubliżysz
ubliżycie
3 os. ubliży
ubliżą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubliżyłem
+(e)m ubliżył
ubliżyłam
+(e)m ubliżyła
ubliżyłom
+(e)m ubliżyło
ubliżyliśmy
+(e)śmy ubliżyli
ubliżyłyśmy
+(e)śmy ubliżyły
2 os. ubliżyłeś
+(e)ś ubliżył
ubliżyłaś
+(e)ś ubliżyła
ubliżyłoś
+(e)ś ubliżyło
ubliżyliście
+(e)ście ubliżyli
ubliżyłyście
+(e)ście ubliżyły
3 os. ubliżył
ubliżyła
ubliżyło
ubliżyli
ubliżyły

bezosobnik: ubliżono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubliżmy
2 os. ubliż
ubliżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubliżyłbym
bym ubliżył
ubliżyłabym
bym ubliżyła
ubliżyłobym
bym ubliżyło
ubliżylibyśmy
byśmy ubliżyli
ubliżyłybyśmy
byśmy ubliżyły
2 os. ubliżyłbyś
byś ubliżył
ubliżyłabyś
byś ubliżyła
ubliżyłobyś
byś ubliżyło
ubliżylibyście
byście ubliżyli
ubliżyłybyście
byście ubliżyły
3 os. ubliżyłby
by ubliżył
ubliżyłaby
by ubliżyła
ubliżyłoby
by ubliżyło
ubliżyliby
by ubliżyli
ubliżyłyby
by ubliżyły

bezosobnik: ubliżono by

bezokolicznik: ubliżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubliżywszy

gerundium: ubliżenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ubliżenie
ubliżenia
D. ubliżenia
ubliżeń
C. ubliżeniu
ubliżeniom
B. ubliżenie
ubliżenia
N. ubliżeniem
ubliżeniami
Ms. ubliżeniu
ubliżeniach
W. ubliżenie
ubliżenia

odpowiednik aspektowy: ubliżać

Pochodzenie

Etymologia niepewna. Znaczenie sugeruje związek z psł. *blizъ w pierwotnym, etymologicznym znaczeniu 'zbity, ściśnięty, stłoczony, przyległy' od pie. pierwiastka *bhliģ 'bić, uderzać, rzucać, ciskać' (Bor.).

1. ordynarnymi słowami

Definicja

odezwać się lub zachować się w sposób obrażający kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • ubliżyć kobiecie, obywatelowi, sędziemu; ubliżyć pomrukiem

Cytaty

W Warszawie, jeżeli ktoś chce komuś naprawdę ubliżyć, ośmieszyć go i sponiewierać - wytyka mu jego wsiowe pochodzenie. Dla mieszkańców tego miasta nie może być większej obrazy, zniewagi, policzka niż przypomnieć mu, że on, jego ojciec lub dziadek przyjechali tu ze wsi [...]

źródło: NKJP: Ryszard Kapuścinski: Lapidaria IV-VI, 2008

Nachmurzył więc czoło, zrobił kilka pociesznych grymasów przekrzywioną gębą, wyszczerzył ku mnie kły imponująco olbrzymie i ubliżywszy mi gardłowym pomrukiem, pełen wyniosłości wycofał się ze sceny.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Jeden z chłopców [...] był agresywny, ubliżył nauczycielce.

źródło: NKJP: Iwona Woźniak: Żnin: Gimnazjaliści pili w szkole. Jeden ubliżył nauczycielce., Gazeta Pomorska, 2010-03-07

Mieszkam w Kielcach i pan wicewojewoda [...] jest mi trochę znany. Wstyd mi, że mamy takiego urzędnika państwowego. On nie tylko ubliżył kobiecie, ale i swojemu urzędowi.

źródło: NKJP: telefoniczna linia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1994-11-24

Składnia

bez ograniczeń + ubliżyć +
KOMU + (CZYM)

2. czyjejś godności

Definicja

stanowić obrazę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • ubliżyć czyjejś czci, godności, powadze, jakimś zasadom

Cytaty

Sąd Okręgowy w Poznaniu skazał go na 4 miesiące więzienia i zapłacenie 50 złotych grzywny za ubliżenie czci i powadze prezydenta z art. 4 rozp. z 10 maja 1927 roku o zniewagach.

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002

Moim zdaniem, dopuszczenie do tego, żeby człowiek spowiadał się przez Internet, nie klęknąwszy przy kratkach konfesjonału, nie widząc osoby, której powierza sprawy swojego życia, na dodatek – bez gwarancji uszanowania dyskrecji, jest dewaluacją i ubliżeniem zasadom kultury chrześcijańskiej.

źródło: NKJP: Marzena Woźniakowie i Tadeusz: Wspominanie jest terapią, Trybuna Śląska, 2003-01-10

Chciałbym prosić o zachowanie pewnej ostrożności, ilekroć w naszych wypowiedziach wykorzystujemy zwroty, które mogłyby ewentualnie ubliżyć powadze Sejmu.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 17.12.1992, 1 kadencja, 32 posiedzenie

Za ubliżenie w piśmie powadze sądu lub użycie wyrazów obraźliwych sąd mógł ukarać winnego karą porządkową grzywny do wysokości dwukrotnego najniższego wynagrodzenia lub karą pozbawienia wolności do 7 dni.

źródło: NKJP: Wielka krzywda rolnika Dziubały, Polityka, 2001-12-01

Składnia

bez ograniczeń + ubliżyć +
CZEMU
Data ostatniej modyfikacji: 14.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj