UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poczekać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poczekam	poczekamy
2 os.	poczekasz	poczekacie
3 os.	poczeka	poczekają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poczekałem +(e)m poczekał	poczekałam +(e)m poczekała	poczekałom +(e)m poczekało	poczekaliśmy +(e)śmy poczekali	poczekałyśmy +(e)śmy poczekały
2 os.	poczekałeś +(e)ś poczekał	poczekałaś +(e)ś poczekała	poczekałoś +(e)ś poczekało	poczekaliście +(e)ście poczekali	poczekałyście +(e)ście poczekały
3 os.	poczekał	poczekała	poczekało	poczekali	poczekały

bezosobnik: poczekano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poczekajmy
2 os.	poczekaj	poczekajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poczekałbym bym poczekał	poczekałabym bym poczekała	poczekałobym bym poczekało	poczekalibyśmy byśmy poczekali	poczekałybyśmy byśmy poczekały
2 os.	poczekałbyś byś poczekał	poczekałabyś byś poczekała	poczekałobyś byś poczekało	poczekalibyście byście poczekali	poczekałybyście byście poczekały
3 os.	poczekałby by poczekał	poczekałaby by poczekała	poczekałoby by poczekało	poczekaliby by poczekali	poczekałyby by poczekały

bezosobnik: poczekano by

bezokolicznik: poczekać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poczekawszy

gerundium: poczekanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poczekanie	poczekania
D.	poczekania	poczekań
C.	poczekaniu	poczekaniom
B.	poczekanie	poczekania
N.	poczekaniem	poczekaniami
Ms.	poczekaniu	poczekaniach
W.	poczekanie	poczekania

Pochodzenie

Zob. czekać

1. na autobus

Definicja

przetrwać jakiś czas, spodziewając się, że przyjdzie jakaś osoba, pojawi się jakaś rzecz lub coś się wydarzy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaczekać

Połączenia

poczekać chwilę, chwilkę, chwileczkę; trochę; dłużej; jakiś czas
poczekać do chwili, gdy...; do czasu, kiedy..., do momentu, kiedy...;; do jutra, do rana, do niedzieli, do pierwszego; do wiosny; do którejś godziny, do końca; do wyborów, do wypłaty
poczekać na lekarza, na pana, na panią; na autobus; na decyzję, na odpowiedź, na opinię, na orzeczenie, na spotkanie; na efekty, na wyniki; na swoją kolej

Cytaty

	– Mam tylko przekazać panu jego słowa... Proszę chwilę poczekać. – Wyjął z szuflady biurka kartkę zabazgraną przez Krausa. – Uwaga, czytam: źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
	- Musi pan poczekać na pana doktora, pan doktor przyjmuje teraz pacjenta, woli pan poczekać czy zadzwoni za dziesięć minut? - Nie, poczekam. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008
	Moje biuro w teorii jest otwarte od godziny 8 do 18, ale czasem nawet dłużej. Jeżeli trzeba poczekać na klienta, to my zawsze poczekamy. Klienci czasem dzwonią ze szkodą w środku nocy. Nie obrażam się. Pomagam. źródło: NKJP: Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-12-29
	Na wiosnę w Woli Wężykowej pojawi się poszerzone pobocze, na którym dzieci będą mogły bezpiecznie poczekać na autobus. źródło: NKJP: Dziennik Łódzki, 2005-02-05
	Uważamy, że należy poczekać do końca negocjacji, które przecież zakończą się za kilka dni. źródło: NKJP:Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.12.2002

Składnia

poczekać

(na KOGO/CO) + (do KIEDY) + (aż ZDANIE)

2. z decyzją

Definicja

powstrzymać się przez jakiś czas od planowanych działań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaczekać

Połączenia

poczekać z decyzją, z kupnem, z odpowiedzią, z realizacją, z tym

Cytaty

	Podstawa to choinka, ale większość osób z tym zakupem poczeka jeszcze kilka dni, aby była świeża i pachnąca lasem. źródło: NKJP: Ewa Podolska: Gorączka zakupów, Gazeta Krakowska, 2005-12-14
	Przyjęto też stanowisko, że obecnie nie powinno się wybierać władz związku komunalnego. Poczekać z tym należy do jesiennych wyborów samorządowych. źródło: NKJP: Gazeta Wrocławska, 2002-09-10
	Jest prawdopodobne, że premier chciał poczekać z podawaniem kolejnej daty przyjęcia euro do czasu, gdy światło dzienne ujrzy reforma finansów publicznych. źródło: NKJP: Tomasz Ł. Rożek: Rząd: euro w 2015 roku, Dziennik Zachodni, 2010-01-27
	Piotr również zaczął szykować się do wyjścia. - Poczekaj! - powstrzymałem go. - Ja też za moment lecę. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	Poczekajmy z oceną pracy trenerów, dajmy im jeszcze szansę. źródło: NKJP: Paweł Rydzyński: Niedyspozycja jednorazowa, Trybuna 2006
	Kolejna setka nowoczesnych preparatów czeka na decyzję o wpisie na listy. – Chcemy poczekać z decyzją, aż wprowadzimy lepszy system kontroli wypisywania recept – twierdzi wiceminister Piecha. źródło: NKJP: Gazeta Krakowska, 2007-01-06

Składnia

poczekać

z CZYM + (do KIEDY) + (aż ZDANIE)

3. o planach

Definicja

używane do zakomunikowania, że czynność, o której mowa, będzie wykonania później niż chwila mówienia lub czas bezpośrednio po niej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaczekać

Połączenia

pranie, zmywanie poczeka
coś może, musi poczekać

Cytaty

Zakrzątnęła się przy czyszczeniu kuchennego blatu, odstawiła zalany wodą garnek obok zlewu. Zmywanie poczeka, pomyślała. Automatycznie narzuciła płaszcz, zjechała windą.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Prawda jest taka, że musi starczyć na zreperowanie dachu, inne sprawy mogą poczekać.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1993

Nauka może poczekać ; teraz jest wojna.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Składnia

Rz_niezywotny

poczekać

Frazeologizmy

na poczekaniu

Data ostatniej modyfikacji: 04.11.2014