UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyczytać

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczytam
 wyczytamy
2 os. wyczytasz
 wyczytacie
3 os. wyczyta
 wyczytają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczytałem
+(e)m wyczytał
 wyczytałam
+(e)m wyczytała
 wyczytałom
+(e)m wyczytało
 wyczytaliśmy
+(e)śmy wyczytali
 wyczytałyśmy
+(e)śmy wyczytały
2 os. wyczytałeś
+(e)ś wyczytał
 wyczytałaś
+(e)ś wyczytała
 wyczytałoś
+(e)ś wyczytało
 wyczytaliście
+(e)ście wyczytali
 wyczytałyście
+(e)ście wyczytały
3 os. wyczytał
 wyczytała
 wyczytało
 wyczytali
 wyczytały

bezosobnik: wyczytano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczytajmy
2 os. wyczytaj
 wyczytajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczytałbym
bym wyczytał
 wyczytałabym
bym wyczytała
 wyczytałobym
bym wyczytało
 wyczytalibyśmy
byśmy wyczytali
 wyczytałybyśmy
byśmy wyczytały
2 os. wyczytałbyś
byś wyczytał
 wyczytałabyś
byś wyczytała
 wyczytałobyś
byś wyczytało
 wyczytalibyście
byście wyczytali
 wyczytałybyście
byście wyczytały
3 os. wyczytałby
by wyczytał
 wyczytałaby
by wyczytała
 wyczytałoby
by wyczytało
 wyczytaliby
by wyczytali
 wyczytałyby
by wyczytały

bezosobnik: wyczytano by

bezokolicznik: wyczytać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyczytawszy

gerundium: wyczytanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyczytany

odpowiednik aspektowy: wyczytywać

Pochodzenie

Zob.  czytać 

1. z tekstu

Definicja

dowiedzieć się czegoś, czytając jakiś tekst

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • wyczytać informację, ogłoszenie
  • wyczytać w aktach, w materiałach, w uzasadnieniu, z tekstu; w gazecie, w jednej z gazet, w prasie; z książki, w książce, w przewodniku
  • wyczytać niedawno, ostatnio; wyraźnie; ze zdziwieniem; między wierszami
  • da się wyczytać, można wyczytać
  • wyczytać łatwo, trudno

Cytaty

Wszystko, o czym można wyczytać w książkach, miało się stać naszym udziałem.

źródło: KJ PWN: Krystian Lupa: Podglądania, 2003

W tej gazecie znalazła rozmowę z heraldykiem. Wyczytała, że herb nie może być więcej niż trzykolorowy i że zwierzę nie może być w lewą stronę zwrócone.

źródło: KJ PWN: Aneta Augustyn, Gazeta Wyborcza, 1995-10-03

Przypomnijmy, że od ubiegłego roku lekarze posługują się nowymi receptami. Można z nich wyczytać m.in., kto wypisał receptę i w jakiej placówce.

źródło: KJ PWN: Kurier Szczeciński, 2002-03-15

Czytałem dziś gazetę i wyczytałem ogłoszenie: stolarnia Bergów poszukuje praktykantów.

źródło: KJ PWN: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1974

Składnia

Rz osobowy + wyczytać +
CO + (o KIM/CZYM) + (GDZIE)
Rz osobowy + wyczytać +
(GDZIE) + (o KIM/CZYM) + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
Rz osobowy + wyczytać +
MOWA WPROST

2. z oczu

Definicja

domyślić się czegoś na podstawie oznak

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  domyślić się

Połączenia

  • wyczytać myśl, odpowiedź
  • wyczytać w czyichś oczach, z oczu, ze spojrzenia, w spojrzeniu, w twarzy, z twarzy
  • chcieć, móc wyczytać; można wyczytać

Cytaty

Przy obecnych osiągnięciach kryminalistyki z włosa można więcej wyczytać o jego właścicielu niż na przykład z linii papilarnych.

źródło: KJ PWN: Tygodnik Podhalański nr 21, 1999

Pierwszy oficer był zachwycony toastem i uważał, że kapitan wyczytał go w jego myślach, ale sam nigdy by się nie ośmielił go wypowiedzieć.

źródło: KJ PWN: Karol Olgierd Borchardt: Szaman Morski, 1985

- Czy znacie tego człowieka? - spytał prokurator.
Radca milczał. Patrzył Bolkowi prosto w oczy, chcąc z nich wyczytać, ile powiedział i czy powiedział cokolwiek.

źródło: KJ PWN: Maria Nurowska: Panny i wdowy. Zdrada, 1993

Jedno z najstarszych na Niżu Europejskim cmentarzysk mezolitycznych znajduje się koło Brodnicy. Ze znalezionych tam kilkuset tysięcy kawałków krzemieni można wyczytać, kim byli i co robili nasi przodkowie.

źródło: KJ PWN: Agnieszka Krzemińska, Polityka, 2004-03-04

Składnia

Rz osobowy + wyczytać +
CO + z CZEGO | w CZYM
Rz osobowy + wyczytać +
z CZEGO | w CZYM + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. z listy

Definicja

przeczytać na głos jedną lub więcej pozycji tworzących listę

Noty o użyciu

Imb używany często w znaczeniu ‘człowiek wyczytany’.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • wyczytać nazwisko

Cytaty

Można powiedzieć, że wszystko zaczęło się, gdy w niedzielę 18 stycznia 1998 r. o godz. 12.00 Ojciec Święty wyczytał z okna swego pałacu nazwiska 20 nowych kardynałów [...].

źródło: KJ PWN: Niedziela nr 8, 1998

Któregoś dnia, chyba w miesiąc po aresztowaniu, drzwi celi otworzyły się ze zgrzytem i strażnik wyczytał jego nazwisko [...].

źródło: KJ PWN: Maria Nurowska: Panny i wdowy. Zdrada, 1993

Klimczakowa nie odstąpiła od Ślipka, nawet gdy wezwał ją na rozmowę biskup, a wcześniej proboszcz. Nawet gdy kilka lat temu ksiądz wyczytał ich z ambony i potępił.

źródło: KJ PWN: Kamila Sypniewska, Gazeta Wyborcza, 1996-06-29

Podczas inauguracji roku szkolnego Michał Perlik nie został wyczytany w składzie klasy sportowej - co było dla niego dużym zawodem.

źródło: NKJP: (ALG): Dziennik Polski - 2001-09-13 - Proszowice - Odważny Piotrek, 2001-09-12

Składnia

Rz osobowy + wyczytać +
KOGO/CO + (z CZEGO)

4. do końca

Definicja

przeczytać wszystko, co było do przeczytania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przeczytać

Cytaty

Osobiście jestem zafascynowany osobowością Führera. Wyczytałem niemal wszystkie książki ludzi, którzy się z nim stykali na co dzień, a którzy przeżyli wojnę i potem spisali swoje wspomnienia.

źródło: Internet

Ja ostatnio wyczytałem wszystkie książki w domu i... zapisałem się do biblioteki!!

źródło: Internet

Składnia

Rz osobowy + wyczytać +
CO

Frazeologizmy

ktoś wyczytał z kart
ktoś wyczytał z gwiazd
ktoś wyczytał z ręki
Data ostatniej modyfikacji: 09.05.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN