UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przybić

Chronologizacja

1444, SStp

Pochodzenie

Zob. bić

1. deskę

Definicja

przymocować gwoździami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przymocować

Połączenia

przybić deskę, gwoździe, tabliczkę
przybić do ściany
przybity do krzyża

Cytaty

	Miała sny naiwne i piękne, kłóciła się ze śmiercią, a diabła, którą ją kusił... wymalowała na papierze i przybiła gwoździem do kredensu, by nic jej nie mógł zrobić. źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974
	Z radością triumfują nieprzyjaciele Twoi, Panie, że Cię do krzyża przybili, a nie wiedzą, że w tym momencie odnosisz największe zwycięstwo. źródło: NKJP: Michał Sopoćko: Stańmy pod krzyżem Chrystusa, 2010
	Nad książkami przybił krzyż. źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Wydra Pana Edwarda, Gazeta Wyborcza, 1995-01-13
	Początkom odrodzenia możemy przyporządkować kilka dat. Można liczyć tę epokę od 1453 roku, od zajęcia przez Turków Konstantynopola, czyli z upadkiem Wschodniego Cesarstwa. Można liczyć od 1517 roku, kiedy to doktor teologii Marcin Luter przybił swoje 95 tez, dając początek reformacji. źródło: NKJP: Marek Karpiński: Najstarszy zawód świata. Historia prostytucji, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybiję	przybijemy
2 os.	przybijesz	przybijecie
3 os.	przybije	przybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłem +(e)m przybił	przybiłam +(e)m przybiła	przybiłom +(e)m przybiło	przybiliśmy +(e)śmy przybili	przybiłyśmy +(e)śmy przybiły
2 os.	przybiłeś +(e)ś przybił	przybiłaś +(e)ś przybiła	przybiłoś +(e)ś przybiło	przybiliście +(e)ście przybili	przybiłyście +(e)ście przybiły
3 os.	przybił	przybiła	przybiło	przybili	przybiły

bezosobnik: przybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybijmy
2 os.	przybij	przybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłbym bym przybił	przybiłabym bym przybiła	przybiłobym bym przybiło	przybilibyśmy byśmy przybili	przybiłybyśmy byśmy przybiły
2 os.	przybiłbyś byś przybił	przybiłabyś byś przybiła	przybiłobyś byś przybiło	przybilibyście byście przybili	przybiłybyście byście przybiły
3 os.	przybiłby by przybił	przybiłaby by przybiła	przybiłoby by przybiło	przybiliby by przybili	przybiłyby by przybiły

bezosobnik: przybito by

bezokolicznik: przybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przybiwszy

gerundium: przybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybicie	przybicia
D.	przybicia	przybić
C.	przybiciu	przybiciom
B.	przybicie	przybicia
N.	przybiciem	przybiciami
Ms.	przybiciu	przybiciach
W.	przybicie	przybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przybity	przybity	przybity	przybite	przybita
D.	przybitego	przybitego	przybitego	przybitego	przybitej
C.	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitej
B.	przybitego	przybitego	przybity	przybite	przybitą
N.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitą
Ms.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przybici	przybici	przybite	przybite
D.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych
C.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym
B.	przybitych	przybitych	przybitych	przybite
N.	przybitymi	przybitymi	przybitymi	przybitymi
Ms.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych

odpowiednik aspektowy: przybijać

Składnia

Rz_osobowy

przybić

KOGO/CO + (CZYM) + (GDZIE)

2. pieczątkę

Definicja

przycisnąć, kopiując tuszem wypukły znak lub napis

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odbić, przystawić
	hiperonimy:	przycisnąć

Połączenia

przybić pieczątkę, pieczęć, stempel

Cytaty

Bo lista należy do tego, kto przybije na niej pieczątkę i dopisze nagłówek!

źródło: NKJP: Edward Misztal: Smutne Tatry, Tygodnik Podhalański, 1996

Bez słowa przybił stempel i oddał jej paszport.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

Muszą was poobserwować. Przybiją mnóstwo pieczęci i dopiero na tej podstawie przepuszczą was hiszpańskie straże.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi Księgi, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybiję	przybijemy
2 os.	przybijesz	przybijecie
3 os.	przybije	przybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłem +(e)m przybił	przybiłam +(e)m przybiła	przybiłom +(e)m przybiło	przybiliśmy +(e)śmy przybili	przybiłyśmy +(e)śmy przybiły
2 os.	przybiłeś +(e)ś przybił	przybiłaś +(e)ś przybiła	przybiłoś +(e)ś przybiło	przybiliście +(e)ście przybili	przybiłyście +(e)ście przybiły
3 os.	przybił	przybiła	przybiło	przybili	przybiły

bezosobnik: przybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybijmy
2 os.	przybij	przybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłbym bym przybił	przybiłabym bym przybiła	przybiłobym bym przybiło	przybilibyśmy byśmy przybili	przybiłybyśmy byśmy przybiły
2 os.	przybiłbyś byś przybił	przybiłabyś byś przybiła	przybiłobyś byś przybiło	przybilibyście byście przybili	przybiłybyście byście przybiły
3 os.	przybiłby by przybił	przybiłaby by przybiła	przybiłoby by przybiło	przybiliby by przybili	przybiłyby by przybiły

bezosobnik: przybito by

bezokolicznik: przybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przybiwszy

gerundium: przybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybicie	przybicia
D.	przybicia	przybić
C.	przybiciu	przybiciom
B.	przybicie	przybicia
N.	przybiciem	przybiciami
Ms.	przybiciu	przybiciach
W.	przybicie	przybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przybity	przybity	przybity	przybite	przybita
D.	przybitego	przybitego	przybitego	przybitego	przybitej
C.	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitej
B.	przybitego	przybitego	przybity	przybite	przybitą
N.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitą
Ms.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przybici	przybici	przybite	przybite
D.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych
C.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym
B.	przybitych	przybitych	przybitych	przybite
N.	przybitymi	przybitymi	przybitymi	przybitymi
Ms.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych

odpowiednik aspektowy: przybijać

Składnia

Rz_osobowy

przybić

CO + (GDZIE)

3. do brzegu

Definicja

przypłynąć, kończąc rejs

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	dobić
	antonimy:	odbić

Połączenia

statek przybił
przybił do brzegu, do nabrzeża, do portu, do wyspy

Cytaty

	Do brzegu przybił właśnie nowy spław, ze trzydzieści tratew z potężnych bukowych bali. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003
	Garstka ocalonych z burzy przybiła do brzegu Kalabrii. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
	Zgromadziliśmy się na pokładzie, kiedy mały holownik przybił do boku „Kościuszki” i pilot zaczął wchodzić na trap. źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007
	Łajba przybiła do wyspy. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007
	Bernardo Diaz przybił tu w drodze do Przylądka Dobrej Nadziei i zniechęcony szybko pożeglował dalej. źródło: NKJP: Olga Stanisławska: Podróże, Gazeta Wyborcza, 1994-12-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybiję	przybijemy
2 os.	przybijesz	przybijecie
3 os.	przybije	przybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłem +(e)m przybił	przybiłam +(e)m przybiła	przybiłom +(e)m przybiło	przybiliśmy +(e)śmy przybili	przybiłyśmy +(e)śmy przybiły
2 os.	przybiłeś +(e)ś przybił	przybiłaś +(e)ś przybiła	przybiłoś +(e)ś przybiło	przybiliście +(e)ście przybili	przybiłyście +(e)ście przybiły
3 os.	przybił	przybiła	przybiło	przybili	przybiły

bezosobnik: przybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybijmy
2 os.	przybij	przybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłbym bym przybił	przybiłabym bym przybiła	przybiłobym bym przybiło	przybilibyśmy byśmy przybili	przybiłybyśmy byśmy przybiły
2 os.	przybiłbyś byś przybił	przybiłabyś byś przybiła	przybiłobyś byś przybiło	przybilibyście byście przybili	przybiłybyście byście przybiły
3 os.	przybiłby by przybił	przybiłaby by przybiła	przybiłoby by przybiło	przybiliby by przybili	przybiłyby by przybiły

bezosobnik: przybito by

bezokolicznik: przybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przybiwszy

gerundium: przybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybicie	przybicia
D.	przybicia	przybić
C.	przybiciu	przybiciom
B.	przybicie	przybicia
N.	przybiciem	przybiciami
Ms.	przybiciu	przybiciach
W.	przybicie	przybicia

odpowiednik aspektowy: przybijać

Składnia

przybić

DOKĄD

4. zmartwionego

Definicja

spowodować, że ktoś stanie się przygnębiony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przygnieść, zasmucić

Cytaty

	Wkrótce powrócili wysłańcy, a niepomyślne wieści, jakie przynieśli z góry rzeki, bardzo nas przybiły (...). źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957
	Nie masz tej nocy nastroju do uwodzenia, a porażka tylko by cię przybiła. źródło: NKJP: Cosmorandka, Cosmopolitan, 2001, nr 3
	Najstarszy brat wypomniał mi, że zepsułem wszystkim ten dzień, a drugi brat, najmłodszy, przybił mnie ostatecznie słowami: - Mama ma tylko nas, dzieci. źródło: NKJP: Jacek Santorski: Rodzinne manipulacje, Gazeta Wyborcza, 1992-04-24
	Kiedy spotkałem się z Maciejem Skorżą przed meczem widziałem, że jest przybity. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybiję	przybijemy
2 os.	przybijesz	przybijecie
3 os.	przybije	przybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłem +(e)m przybił	przybiłam +(e)m przybiła	przybiłom +(e)m przybiło	przybiliśmy +(e)śmy przybili	przybiłyśmy +(e)śmy przybiły
2 os.	przybiłeś +(e)ś przybił	przybiłaś +(e)ś przybiła	przybiłoś +(e)ś przybiło	przybiliście +(e)ście przybili	przybiłyście +(e)ście przybiły
3 os.	przybił	przybiła	przybiło	przybili	przybiły

bezosobnik: przybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybijmy
2 os.	przybij	przybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłbym bym przybił	przybiłabym bym przybiła	przybiłobym bym przybiło	przybilibyśmy byśmy przybili	przybiłybyśmy byśmy przybiły
2 os.	przybiłbyś byś przybił	przybiłabyś byś przybiła	przybiłobyś byś przybiło	przybilibyście byście przybili	przybiłybyście byście przybiły
3 os.	przybiłby by przybił	przybiłaby by przybiła	przybiłoby by przybiło	przybiliby by przybili	przybiłyby by przybiły

bezosobnik: przybito by

bezokolicznik: przybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przybiwszy

gerundium: przybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybicie	przybicia
D.	przybicia	przybić
C.	przybiciu	przybiciom
B.	przybicie	przybicia
N.	przybiciem	przybiciami
Ms.	przybiciu	przybiciach
W.	przybicie	przybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przybity	przybity	przybity	przybite	przybita
D.	przybitego	przybitego	przybitego	przybitego	przybitej
C.	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitej
B.	przybitego	przybitego	przybity	przybite	przybitą
N.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitą
Ms.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przybici	przybici	przybite	przybite
D.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych
C.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym
B.	przybitych	przybitych	przybitych	przybite
N.	przybitymi	przybitymi	przybitymi	przybitymi
Ms.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych

odpowiednik aspektowy: przybijać

Składnia

Rz_nieżywotny	+	przybić	+	KOGO
Rz_osobowy	+	przybić	+	KOGO + CZYM

5. interes

Definicja

pot.

potwierdzić wspólne ustalenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przypieczętować
	hiperonimy:	potwierdzić

Połączenia

przybić interes

Cytaty

Wyciągnął rękę i ta ręka zawisła w powietrzu. - Przybijmy interes, Fremde.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Northlandczyk wyciągnął dłoń do maga, by przybić umowę.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybiję	przybijemy
2 os.	przybijesz	przybijecie
3 os.	przybije	przybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłem +(e)m przybił	przybiłam +(e)m przybiła	przybiłom +(e)m przybiło	przybiliśmy +(e)śmy przybili	przybiłyśmy +(e)śmy przybiły
2 os.	przybiłeś +(e)ś przybił	przybiłaś +(e)ś przybiła	przybiłoś +(e)ś przybiło	przybiliście +(e)ście przybili	przybiłyście +(e)ście przybiły
3 os.	przybił	przybiła	przybiło	przybili	przybiły

bezosobnik: przybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybijmy
2 os.	przybij	przybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybiłbym bym przybił	przybiłabym bym przybiła	przybiłobym bym przybiło	przybilibyśmy byśmy przybili	przybiłybyśmy byśmy przybiły
2 os.	przybiłbyś byś przybił	przybiłabyś byś przybiła	przybiłobyś byś przybiło	przybilibyście byście przybili	przybiłybyście byście przybiły
3 os.	przybiłby by przybił	przybiłaby by przybiła	przybiłoby by przybiło	przybiliby by przybili	przybiłyby by przybiły

bezosobnik: przybito by

bezokolicznik: przybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przybiwszy

gerundium: przybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybicie	przybicia
D.	przybicia	przybić
C.	przybiciu	przybiciom
B.	przybicie	przybicia
N.	przybiciem	przybiciami
Ms.	przybiciu	przybiciach
W.	przybicie	przybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przybity	przybity	przybity	przybite	przybita
D.	przybitego	przybitego	przybitego	przybitego	przybitej
C.	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitemu	przybitej
B.	przybitego	przybitego	przybity	przybite	przybitą
N.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitą
Ms.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym	przybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przybici	przybici	przybite	przybite
D.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych
C.	przybitym	przybitym	przybitym	przybitym
B.	przybitych	przybitych	przybitych	przybite
N.	przybitymi	przybitymi	przybitymi	przybitymi
Ms.	przybitych	przybitych	przybitych	przybitych

odpowiednik aspektowy: przybijać

Składnia

Rz_osobowy

przybić

Frazeologizmy

ktoś przybił piątkę
ktoś przybił piątala komuś
ktoś przybił żółwika
ktoś przybił żółwia

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2023