UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wstęp

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik od czasownika wstąpić (zob.).
Por. stąpać

1. wejście

Definicja

dostęp do czegoś i możliwość korzystania z tego

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dostęp

Połączenia

  • bezpłatny, darmowy, swobodny, wolny; jednorazowy wstęp; wstęp płatny, gratis
  • wstęp dla dzieci, dla kibiców, dla studentów, dla turystów, dla jakichś osób; dla publiczności; do archiwów; do budynku; do kina, do klubu, do kościoła, do lasu, do lokalu, do muzeum, do obiektów, do parku, do pojazdu, do pomieszczeń, do siedziby, do TPN, do szkoły
  • wstęp na basen, na kąpielisko, na lodowisko, na pływalnię, na plażę, na rynek, na stadion; na budowę; na dyskotekę, na imprezę, na spektakl, na koncert, na mecz, na turniej, na wykłady, na zawody, na wystawę; na targi; na oddział; na grunt, na obszar, na teren czyjś, na terytorium czyjeś, na obiekty; na posiedzenie; na studia, na uczelnię; w Tatry
  • bilet, karta; prawo, zakaz wstępu
  • opłata za wstęp
  • wstęp kosztuje ileś
  • bronić, odmówić/odmawiać, zabronić, zakazać wstępu komuś
  • dać, mieć, ułatwić, umożliwić, utrudnić, uzyskać, zapewnić wstęp dokądś komuś
  • uprawnić/uprawniać do wstępu
  • płacić, zapłacić za wstęp
  • wstęp wzbroniony

Cytaty

W części rozrywkowej przewidziano także koncert zespołu „Indialucia”, który łączy muzykę indyjską z brzmieniami flamenco. Wstęp na wszystkie te festiwalowe atrakcje jest bezpłatny!

źródło: NKJP: Krystian Szytenhelm, Skąd brać dobrą energię?, Tygodnik Rybnicki, 2008-11-04

Wstęp na basen dla dwóch osób to wydatek 12,60 euro, czyli 56 zł.

źródło: NKJP: Stanisław Bubin: Dlaczego zazdroszczę Słowakom, Dziennik Zachodni, 2009-02-03

Straż spokojnie wyprowadziła grupę z sali sejmowej. Uczestniczki zajścia otrzymały zakaz wstępu do sejmu.

źródło: NKJP: Agnieszka Graff: Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, 2008

Czy nie powinien się w tym miejscu ustawy znaleźć zapis, że np. jeden dzień w tygodniu wstęp do muzeum winien być bezpłatny, jak to jest często praktykowane w świecie?

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.01.1996

Obowiązują szczególne normy prawne i zwyczajowe: zakaz wstępu do meczetów dla osób wyznania niemuzułmańskiego [...]; powstrzymanie się od jedzenia, picia i palenia w miejscach publicznych — od wschodu do zachodu słońca — w czasie ramadanu.

źródło: NKJP: BEATA SYPUŁA : Przezorny jak Polak, Dziennik Zachodni, 2002-05-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wstęp
wstępy
D. wstępu
wstępów
C. wstępowi
wstępom
B. wstęp
wstępy
N. wstępem
wstępami
Ms. wstępie
wstępach
W. wstępie
wstępy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + wstęp +
(dla KOGO) + do CZEGO
bez ograniczeń + wstęp +
(dla KOGO) + na CO

2. początek

Definicja

otwierająca, początkowa część jakiegoś działania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  introdukcja
hiperonimy:  początek

Połączenia

  • długi, przydługi, krótki; mały, łagodny, specjalny; dobry, niezły, świetny wstęp
  • wstęp do dyskusji, do rozmowy, do rozważań; do badań; do likwidacji, do reformy
  • stanowić wstęp
  • zacząć, zapytać bez wstępu
  • cytować, czytać, mówić, powiedzieć, twierdzić, stwierdzić, przytoczyć, sformułować, tłumaczyć, wspomnieć/wspominać, wymienić, zaznaczyć na wstępie
  • od razu na wstępie; bez zbędnych wstępów; bez żadnych wstępów; na samym wstępie; tytułem wstępu

Cytaty

Nagła powaga Marii mogła być wstępem do ważnej rozmowy, kończącej się zwykle niczym.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 2007

We wstępie do dyskusji, którą dzisiaj prowadzimy, trzeba podkreślić, że obowiązujące obecnie przepisy ustawy z 24 czerwca 1994 r. nie są realizowane.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.01.2000

Nie zadam już żadnych pytań, które zamierzałam zadać, a które, jeśli mam być szczera, traktowałam wyłącznie jako wstęp i zaproszenie do miłej rozmowy.

źródło: NKJP: Andrzej Sapokowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Na samym wstępie rozmów z Komisją Europejską w sprawie integracji polscy przedstawiciele zobowiązali się, że do końca 2002 r. Polska wprowadzi w życie i podporządkuje swoje prawo prawodawstwu Unii, które obejmuje cztery tysiące aktów prawnych, zapisanych w języku angielskim na sześćdziesięciu tysiącach stron

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 29. posiedzenia Senatu RP część 2, wersja robocza, 4. kadencja

Udział w skazanej na niepowodzenie misji oczywiście nie zaszkodził karierze Gotfryda, lecz stanowił swego rodzaju sprawdzian i wstęp do jego dalszej działalności u boku Walezjuszy.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wstęp
wstępy
D. wstępu
wstępów
C. wstępowi
wstępom
B. wstęp
wstępy
N. wstępem
wstępami
Ms. wstępie
wstępach
W. wstępie
wstępy

Składnia

bez ograniczeń + wstęp +
do CZEGO

3. do filozofii

Definicja

książk. 
podstawowe informacje z danej dziedziny nauki, ujęte w książce, cyklu wykładów lub audycji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prolegomena, propedeutyka, wprowadzenie

Połączenia

  • wstęp do historii, do fizyki, do informatyki, do matematyki, do psychoanalizy, do socjologii

Cytaty

- W końcu nie bez przyczyny Gutek rysował cię ze Wstępem do psychoanalizy pod pachą...

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006

Dr hab. inż. Stanisław Paszczyński jest specjalistą w zakresie projektowania systemów cyfrowych i sieci komputerowych. W WSIiZ wykłada takie przedmioty jak: wstęp do informatyki, podstawy informatyki, podstawy programowania [...].

źródło: NKJP: (WOW): Nominacja dla rektora, Dziennik Polski, 2002-01-30

Gdy słuchałem refleksji pana posła Gadzinowskiego, przypomniał mi się wstęp do historii filozofii Hegla, a zwłaszcza ten fragment, w którym filozof zastanawia się nad rolą kamerdynera w historii i relacją między kamerdynerem a wielkim człowiekiem.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.06.1999,

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wstęp
wstępy
D. wstępu
wstępów
C. wstępowi
wstępom
B. wstęp
wstępy
N. wstępem
wstępami
Ms. wstępie
wstępach
W. wstępie
wstępy

Składnia

bez ograniczeń + wstęp +
do CZEGO

4. do książki

Definicja

edytor. 
tekst na początku książki na temat jej treści, charakteru czy okoliczności wydania, nieraz także z podziękowaniami lub dedykacją, sporządzony przez autora, tłumacza lub wydawcę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przedmowa, wprowadzenie
hiperonimy:  tekst

Połączenia

  • odautorski; długi, krótki; dobry wstęp; wstęp krytyczny
  • wstęp do albumu, do katalogu, do książki, do konstytucji, do jakiejś pracy, do programu, do publikacji, do tomu, do tomiku, do ustawy
  • wstęp i komentarz, wstęp i objaśnienia, wstęp i przypisy, wstęp i zakończenie
  • autor, autorka; słowa, strony wstępu
  • pisać, napisać; przeczytać wstęp
  • poprzedzić; opatrzony wstępem
  • informować, napisać, opisać, pisać; zawarty we wstępie

Cytaty

O takim mężczyźnie pisze June Singer we wstępie do książki Współczesna kobieta w poszukiwaniu duszy [...].

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Kilka lat później polski rynek zdobyły rowery górskie. Szuwar protestował przeciw nim, bo wyczytał we wstępie do jakiejś uczonej książki, że górale to świetny przykład sztucznie rozbudzanego popytu.

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

Wstęp do biografii napisał badacz zjawisk parapsychologicznych z KUL o. prof. dr hab. Antoni Jozafat Nowak, który osobiście znał ojca Klimuszkę.

źródło: NKJP: O życiu i legendzie Ojca Klimuszki, Tygodnik Ciechanowski, 2008-07-10

Wyboru korespondencji dokonał oraz opatrzył książkę wstępem i przypisami Stanisław Kowalczyk.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 1998-07-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wstęp
wstępy
D. wstępu
wstępów
C. wstępowi
wstępom
B. wstęp
wstępy
N. wstępem
wstępami
Ms. wstępie
wstępach
W. wstępie
wstępy
Data ostatniej modyfikacji: 29.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj