UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skupić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. w jednym miejscu

Definicja

książk. 
zgromadzić grupę osób w jednym miejscu

Pochodzenie

psł. *sъ-kupiti, *sъ-kup'ǫ 'zebrać razem, zgromadzić'

Czasownik (z przedrostkiem *sъ- 'z') od psł. *kupiti ‘składać na kupę, zbierać, gromadzić, łączyć’ < *kupa / *kupъ ‘kupa, stos, sterta (przedmiotów), gromada (ludzi, zwierząt)’.
Zob.  kupa 

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ześrodkować, zogniskować
hiperonimy:  zgromadzić

Połączenia

  • skupić ludzi, tłumy; widzów
  • skupić na placu
  • skupić przed ekranem, przed telewizorem
  • skupić przy głośnikach

Cytaty

Telewizyjna transmisja jego ponownego debiutu w NBA skupiła przed telewizorami 35 milionów Amerykanów, czyli co siódmego obywatela USA.

źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Po prostu Jordan, Gazeta Wyborcza, 1995-03-30

Msza święta [...] skupiła na placu kolegiaty Św. Mikołaja setki pątników i mieszkańców Końskich, którzy pragnęli pożegnać pielgrzymów.

źródło: NKJP: Marzena Kądziela: Pielgrzymka z intencjami, Echo Dnia, 2007-08-09

Tłumy na dziedzińcu Stoczni, zwykle rozproszone, teraz skupione przy głośnikach. Na wielkiej sali BHP, zawsze gwarnej, czasem wrzącej - cisza.

źródło: NKJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupię
 skupimy
2 os. skupisz
 skupicie
3 os. skupi
 skupią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłem
+(e)m skupił
 skupiłam
+(e)m skupiła
 skupiłom
+(e)m skupiło
 skupiliśmy
+(e)śmy skupili
 skupiłyśmy
+(e)śmy skupiły
2 os. skupiłeś
+(e)ś skupił
 skupiłaś
+(e)ś skupiła
 skupiłoś
+(e)ś skupiło
 skupiliście
+(e)ście skupili
 skupiłyście
+(e)ście skupiły
3 os. skupił
 skupiła
 skupiło
 skupili
 skupiły

bezosobnik: skupiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupmy
2 os. skup
 skupcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłbym
bym skupił
 skupiłabym
bym skupiła
 skupiłobym
bym skupiło
 skupilibyśmy
byśmy skupili
 skupiłybyśmy
byśmy skupiły
2 os. skupiłbyś
byś skupił
 skupiłabyś
byś skupiła
 skupiłobyś
byś skupiło
 skupilibyście
byście skupili
 skupiłybyście
byście skupiły
3 os. skupiłby
by skupił
 skupiłaby
by skupiła
 skupiłoby
by skupiło
 skupiliby
by skupili
 skupiłyby
by skupiły

bezosobnik: skupiono by

bezokolicznik: skupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skupiwszy

gerundium: skupienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: skupiony

odpowiednik aspektowy: skupiać

Składnia

bez ograniczeń + skupić +
KOGO + (GDZIE)

2. wokół siebie

Definicja

książk. 
spowodować, żeby ludzie oraz ich działania miały wspólny cel i jeden ośrodek zainteresowania

Pochodzenie

psł. *sъ-kupiti, *sъ-kup'ǫ 'zebrać razem, zgromadzić'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skoncentrować

Połączenia

  • skupić grupę rodziców, uczonych..., ludzi, zwolenników czegoś
  • skupiony w grupie, w kole, w stowarzyszeniu, w towarzystwie, w zespole, w związku, we wspólnocie; w OECD, w OPEC, w OPZZ...
  • skupiony wokół burmistrza, wokół marszałka, wokół prezydenta; wokół czasopisma, wokół miesięcznika; wokół Kościoła
  • grupa, młodzież skupiona wokół kogoś/czegoś; artyści, literaci skupieni wokół kogoś/czegoś; środowisko skupione wokół kogoś/czegoś; organizacje skupione wokół kogoś/czegoś

Cytaty

Fundację utworzyli Bożena i Ryszard Frycowie, którzy autyzm znają z własnego rodzinnego doświadczenia. Wokół siebie skupili grupę rodziców, którzy z trudem radzili sobie z wychowywaniem autystycznych pociech.

źródło: NKJP: Dzieci i konie, Dziennik Polski, 2002-09-14

Wzmiankowana przez posła Markowiaka „garstka działaczy” razem z nim nadal jest skupiona w kole miejskim nr 1.

źródło: NKJP: (waw): Porządków w PO ciąg dalszy, Nowiny Raciborskie, 2006-09-12

Swój program zaprezentowały panie z kół gospodyń wiejskich miasta i gminy Wąchock, a także dzieci i młodzież skupione w zespołach działających przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Wąchocku.

źródło: NKJP: (CuK): To były dożynki z sołtysem, Echo Dnia, 2007-09-09

Malarz, grafik książkowy, utalentowany organizator Towarzystwa Miłośników Książki, zamiłowany bibliofil, potrafił skupić wokół siebie i swojej Biblioteki wielu oddanych książce ludzi.

źródło: NKJP: Jadwiga Wielgut-Walczak: Biblioteka Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie (1868-1950). Zarys dziejów, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupię
 skupimy
2 os. skupisz
 skupicie
3 os. skupi
 skupią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłem
+(e)m skupił
 skupiłam
+(e)m skupiła
 skupiłom
+(e)m skupiło
 skupiliśmy
+(e)śmy skupili
 skupiłyśmy
+(e)śmy skupiły
2 os. skupiłeś
+(e)ś skupił
 skupiłaś
+(e)ś skupiła
 skupiłoś
+(e)ś skupiło
 skupiliście
+(e)ście skupili
 skupiłyście
+(e)ście skupiły
3 os. skupił
 skupiła
 skupiło
 skupili
 skupiły

bezosobnik: skupiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupmy
2 os. skup
 skupcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłbym
bym skupił
 skupiłabym
bym skupiła
 skupiłobym
bym skupiło
 skupilibyśmy
byśmy skupili
 skupiłybyśmy
byśmy skupiły
2 os. skupiłbyś
byś skupił
 skupiłabyś
byś skupiła
 skupiłobyś
byś skupiło
 skupilibyście
byście skupili
 skupiłybyście
byście skupiły
3 os. skupiłby
by skupił
 skupiłaby
by skupiła
 skupiłoby
by skupiło
 skupiliby
by skupili
 skupiłyby
by skupiły

bezosobnik: skupiono by

bezokolicznik: skupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skupiwszy

gerundium: skupienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: skupiony

odpowiednik aspektowy: skupiać

Składnia

bez ograniczeń + skupić +
KOGO + (wokół KOGO/CZEGO)

3. swoje siły

Definicja

książk. 
skierować swoje myśli i wysiłek na coś

Pochodzenie

psł. *sъ-kupiti, *sъ-kup'ǫ 'zebrać razem, zgromadzić'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skoncentrować, ześrodkować

Połączenia

  • skupić działania, energię, myśli, siły, uwagę, wzrok
  • chwila skupienia
  • skupiony na realizacji czegoś; na seksie

Cytaty

[...] rozejrzała się dookoła i skupiła wzrok na łyżeczce od herbaty, odłożonej, nie wiadomo czemu, na półkę z książkami, tuż przed Dworem w Ferrarze Chłędowskiego.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Aby ponownie ruszyć ją z miejsca i skierować w pożądanym kierunku, należy skupić energię na określonych priorytetach, czyli szybko opracować odpowiednie, nowe, jasne akty normatywne.

źródło: NKJP: Rady dla polskiego rządu, Gazeta Wyborcza, 1992-07-21

Skupieni na seksie, nie zajmiemy się więc ratowaniem misiów panda, [...] a masowe zabijanie rekinów młotów na Morzu Północnym obejdzie nas o tyle, że ich kształty skojarzą się nam z jakimś fantastycznie skutecznym gadżetem.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Kultura obrażonych, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupię
 skupimy
2 os. skupisz
 skupicie
3 os. skupi
 skupią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłem
+(e)m skupił
 skupiłam
+(e)m skupiła
 skupiłom
+(e)m skupiło
 skupiliśmy
+(e)śmy skupili
 skupiłyśmy
+(e)śmy skupiły
2 os. skupiłeś
+(e)ś skupił
 skupiłaś
+(e)ś skupiła
 skupiłoś
+(e)ś skupiło
 skupiliście
+(e)ście skupili
 skupiłyście
+(e)ście skupiły
3 os. skupił
 skupiła
 skupiło
 skupili
 skupiły

bezosobnik: skupiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupmy
2 os. skup
 skupcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłbym
bym skupił
 skupiłabym
bym skupiła
 skupiłobym
bym skupiło
 skupilibyśmy
byśmy skupili
 skupiłybyśmy
byśmy skupiły
2 os. skupiłbyś
byś skupił
 skupiłabyś
byś skupiła
 skupiłobyś
byś skupiło
 skupilibyście
byście skupili
 skupiłybyście
byście skupiły
3 os. skupiłby
by skupił
 skupiłaby
by skupiła
 skupiłoby
by skupiło
 skupiliby
by skupili
 skupiłyby
by skupiły

bezosobnik: skupiono by

bezokolicznik: skupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skupiwszy

gerundium: skupienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: skupiony

odpowiednik aspektowy: skupiać

Składnia

bez ograniczeń + skupić +
CO + (na CZYM)

4. towary

Definicja

kupić coś w dużej ilości od wielu sprzedawców lub wiele razy w celu dalszej sprzedaży lub wykorzystania w inny sposób

Pochodzenie

Zob. kupić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kupić

Połączenia

  • bank skupił coś; mleczarnia; agencja, firma, spółka skupiła coś
  • skupić buraki, cebulę, zboże; akcje, pakiet akcji
  • skupić od plantatorów, od rolników
  • skupić za grosze, za kredyt, za własne środki
  • skupić i przerobić na coś

Cytaty

W ciągu paru lat firma Inteko skupiła akcje wielu rosyjskich cementowni.

źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007

W zeszłym roku skupił od rolników z powiatu płodów rolnych za 22 mln zł - tyle pieniędzy poszło więc na wieś, o tyle wzbogaciły się rodzinne budżety.

źródło: NKJP: (SWED): To był dobry krok!, Dziennik Polski, 2002-01-04

W obecnej sytuacji zakup chmielu polskiego przez browary maleje do tego stopnia, że w 1995 r. nie skupiono od plantatorów około 500 ton, zaś w 1996 r. sytuacja była jeszcze gorsza.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.04.1997

- Cukrownia skupi buraki z całego rejonu nakielskiego, Tucholi, Gostycyna, Mąkowarska, Słupska, Pruszcza oraz częściowo z Gdańska.

źródło: NKJP: (ST): Posiedzenie Izby Rolniczej w Nakle, Nakielski Czas, 2003-10-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupię
 skupimy
2 os. skupisz
 skupicie
3 os. skupi
 skupią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłem
+(e)m skupił
 skupiłam
+(e)m skupiła
 skupiłom
+(e)m skupiło
 skupiliśmy
+(e)śmy skupili
 skupiłyśmy
+(e)śmy skupiły
2 os. skupiłeś
+(e)ś skupił
 skupiłaś
+(e)ś skupiła
 skupiłoś
+(e)ś skupiło
 skupiliście
+(e)ście skupili
 skupiłyście
+(e)ście skupiły
3 os. skupił
 skupiła
 skupiło
 skupili
 skupiły

bezosobnik: skupiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skupmy
2 os. skup
 skupcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skupiłbym
bym skupił
 skupiłabym
bym skupiła
 skupiłobym
bym skupiło
 skupilibyśmy
byśmy skupili
 skupiłybyśmy
byśmy skupiły
2 os. skupiłbyś
byś skupił
 skupiłabyś
byś skupiła
 skupiłobyś
byś skupiło
 skupilibyście
byście skupili
 skupiłybyście
byście skupiły
3 os. skupiłby
by skupił
 skupiłaby
by skupiła
 skupiłoby
by skupiło
 skupiliby
by skupili
 skupiłyby
by skupiły

bezosobnik: skupiono by

bezokolicznik: skupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skupiwszy

gerundium: skupienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: skupiony

odpowiednik aspektowy: skupować

Składnia

bez ograniczeń + skupić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 11.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN