UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

demonstrować

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. demonstro

1. na ulicach

Definicja

brać udział w ulicznym proteście

Wymowa

[demonstrować] lub [demąstrować]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  manifestować

Połączenia

  • działacze, geje i lesbijki, górnicy, lekarze i pielęgniarki, nauczyciele, pielęgniarki i położne, rebelianci, robotnicy, studenci demonstrują; tłum demonstruje
  • demonstrować na placu, na ulicach
  • demonstrować pod ambasadą, pod budynkiem, pod oknami, pod rezydencją
  • demonstrować przeciwko caratowi, przeciwko obniżce płac, przeciwko podwyżce cen, przeciwko wojnie
  • demonstrować przed ambasadą, przed budynkiem urzędu, przed gmachem, przed sejmem
  • demonstrować i strajkować

Cytaty

Kilkaset osób demonstrowało wczoraj pod Urzędem Wojewódzkim w Szczecinie, domagając się podwyżki płac i zmiany systemu ochrony zdrowia.

źródło: KWSJP: Anna Miszczyk: Nie chcą emigrować, chcą tu pracować, prasa,2006

Miasto pełne było młodych ludzi z czerwonymi opaskami na rękawach. Biwakowali na ulicach i placach, demonstrowali przed urzędami, blokowali wejścia do budynków publicznych.

źródło: KWSJP: Stanisław Głąbiński: Rok Płonącego Konia, 1976

Po marcowych ekscesach, które doprowadziły wówczas do ingerencji władz, endeccy bojówkarze znowu dopuścili się wybryków na tamtejszej politechnice. Demonstrowali przeciwko potępiającemu ich działalność profesorowi Bartlowi.

źródło: KWSJP: Jerzy Jesionowski: Nad urwiskiem, 1987

Rządowa armia libańska nie wpuszcza do strefy przygranicznej ludzi, chcących demonstrować przeciw Izraelczykom.

źródło: NKJP: Nudny spokój, Dziennik Polski, 2000-06-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. demonstruję
demonstrujemy
2 os. demonstrujesz
demonstrujecie
3 os. demonstruje
demonstrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. demonstrowałem
+(e)m demonstrował
demonstrowałam
+(e)m demonstrowała
demonstrowałom
+(e)m demonstrowało
demonstrowaliśmy
+(e)śmy demonstrowali
demonstrowałyśmy
+(e)śmy demonstrowały
2 os. demonstrowałeś
+(e)ś demonstrował
demonstrowałaś
+(e)ś demonstrowała
demonstrowałoś
+(e)ś demonstrowało
demonstrowaliście
+(e)ście demonstrowali
demonstrowałyście
+(e)ście demonstrowały
3 os. demonstrował
demonstrowała
demonstrowało
demonstrowali
demonstrowały

bezosobnik: demonstrowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę demonstrował
będę demonstrować
będę demonstrowała
będę demonstrować
będę demonstrowało
będę demonstrować
będziemy demonstrowali
będziemy demonstrować
będziemy demonstrowały
będziemy demonstrować
2 os. będziesz demonstrował
będziesz demonstrować
będziesz demonstrowała
będziesz demonstrować
będziesz demonstrowało
będziesz demonstrować
będziecie demonstrowali
będziecie demonstrować
będziecie demonstrowały
będziecie demonstrować
3 os. będzie demonstrował
będzie demonstrować
będzie demonstrowała
będzie demonstrować
będzie demonstrowało
będzie demonstrować
będą demonstrowali
będą demonstrować
będą demonstrowały
będą demonstrować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. demonstrujmy
2 os. demonstruj
demonstrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. demonstrowałbym
bym demonstrował
demonstrowałabym
bym demonstrowała
demonstrowałobym
bym demonstrowało
demonstrowalibyśmy
byśmy demonstrowali
demonstrowałybyśmy
byśmy demonstrowały
2 os. demonstrowałbyś
byś demonstrował
demonstrowałabyś
byś demonstrowała
demonstrowałobyś
byś demonstrowało
demonstrowalibyście
byście demonstrowali
demonstrowałybyście
byście demonstrowały
3 os. demonstrowałby
by demonstrował
demonstrowałaby
by demonstrowała
demonstrowałoby
by demonstrowało
demonstrowaliby
by demonstrowali
demonstrowałyby
by demonstrowały

bezosobnik: demonstrowano by

bezokolicznik: demonstrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: demonstrując

gerundium: demonstrowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. demonstrowanie
demonstrowania
D. demonstrowania
demonstrowań
C. demonstrowaniu
demonstrowaniom
B. demonstrowanie
demonstrowania
N. demonstrowaniem
demonstrowaniami
Ms. demonstrowaniu
demonstrowaniach
W. demonstrowanie
demonstrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: demonstrujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. demonstrujący
demonstrujący
demonstrujący
demonstrujące
demonstrująca
D. demonstrującego
demonstrującego
demonstrującego
demonstrującego
demonstrującej
C. demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującej
B. demonstrującego
demonstrującego
demonstrujący
demonstrujące
demonstrującą
N. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującą
Ms. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. demonstrujący
demonstrujący
demonstrujące
demonstrujące
D. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
C. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
B. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujące
N. demonstrującymi
demonstrującymi
demonstrującymi
demonstrującymi
Ms. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących

Składnia

Rzosobowy + demonstrować +
GDZIE
Rzosobowy + demonstrować +
przeciw/przeciwko KOMU/CZEMU

2. urządzenie

Definicja

książk. 
pokazywać sposób działania lub wygląd czegoś

Wymowa

[demonstrować] lub [demąstrować]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pokazywać

Połączenia

  • demonstrować aparat, działanie urządzenia, model, najnowsze osiągnięcia techniki, produkt, urządzenie, zasady montażu

Cytaty

Rozstawił wszystkie elementy i zaczął demonstrować zasady montażu.

źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003-

Po rozmowie z instruktorem zaczynam od początku: Bartek demonstruje mi jedyny skuteczny sposób wspinania się.

źródło: KWSJP: Elżbieta Szawarska: W Polskę, Cosmopolitan, 2000, nr 03

Szarpnął repetnikiem, wyrzucił nabój z lufy i demonstrował, jak następny nabój staje sztorcem zacinając pistolet.

źródło: KWSJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Model służy do demonstrowania rzutów kartograficznych: płaszczyznowych, stożkowych i walcowych oraz do analizowania powstających przy rzutowaniu odkształceń.

źródło: KWSJP: Sławomir Piskorz (red.): Zarys dydaktyki geografii, 1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. demonstruję
demonstrujemy
2 os. demonstrujesz
demonstrujecie
3 os. demonstruje
demonstrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. demonstrowałem
+(e)m demonstrował
demonstrowałam
+(e)m demonstrowała
demonstrowałom
+(e)m demonstrowało
demonstrowaliśmy
+(e)śmy demonstrowali
demonstrowałyśmy
+(e)śmy demonstrowały
2 os. demonstrowałeś
+(e)ś demonstrował
demonstrowałaś
+(e)ś demonstrowała
demonstrowałoś
+(e)ś demonstrowało
demonstrowaliście
+(e)ście demonstrowali
demonstrowałyście
+(e)ście demonstrowały
3 os. demonstrował
demonstrowała
demonstrowało
demonstrowali
demonstrowały

bezosobnik: demonstrowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę demonstrował
będę demonstrować
będę demonstrowała
będę demonstrować
będę demonstrowało
będę demonstrować
będziemy demonstrowali
będziemy demonstrować
będziemy demonstrowały
będziemy demonstrować
2 os. będziesz demonstrował
będziesz demonstrować
będziesz demonstrowała
będziesz demonstrować
będziesz demonstrowało
będziesz demonstrować
będziecie demonstrowali
będziecie demonstrować
będziecie demonstrowały
będziecie demonstrować
3 os. będzie demonstrował
będzie demonstrować
będzie demonstrowała
będzie demonstrować
będzie demonstrowało
będzie demonstrować
będą demonstrowali
będą demonstrować
będą demonstrowały
będą demonstrować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. demonstrujmy
2 os. demonstruj
demonstrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. demonstrowałbym
bym demonstrował
demonstrowałabym
bym demonstrowała
demonstrowałobym
bym demonstrowało
demonstrowalibyśmy
byśmy demonstrowali
demonstrowałybyśmy
byśmy demonstrowały
2 os. demonstrowałbyś
byś demonstrował
demonstrowałabyś
byś demonstrowała
demonstrowałobyś
byś demonstrowało
demonstrowalibyście
byście demonstrowali
demonstrowałybyście
byście demonstrowały
3 os. demonstrowałby
by demonstrował
demonstrowałaby
by demonstrowała
demonstrowałoby
by demonstrowało
demonstrowaliby
by demonstrowali
demonstrowałyby
by demonstrowały

bezosobnik: demonstrowano by

bezokolicznik: demonstrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: demonstrując

gerundium: demonstrowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. demonstrowanie
demonstrowania
D. demonstrowania
demonstrowań
C. demonstrowaniu
demonstrowaniom
B. demonstrowanie
demonstrowania
N. demonstrowaniem
demonstrowaniami
Ms. demonstrowaniu
demonstrowaniach
W. demonstrowanie
demonstrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: demonstrujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. demonstrujący
demonstrujący
demonstrujący
demonstrujące
demonstrująca
D. demonstrującego
demonstrującego
demonstrującego
demonstrującego
demonstrującej
C. demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującej
B. demonstrującego
demonstrującego
demonstrujący
demonstrujące
demonstrującą
N. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującą
Ms. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. demonstrujący
demonstrujący
demonstrujące
demonstrujące
D. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
C. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
B. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujące
N. demonstrującymi
demonstrującymi
demonstrującymi
demonstrującymi
Ms. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: demonstrowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. demonstrowany
demonstrowany
demonstrowany
demonstrowane
demonstrowana
D. demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowanej
C. demonstrowanemu
demonstrowanemu
demonstrowanemu
demonstrowanemu
demonstrowanej
B. demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowany
demonstrowane
demonstrowaną
N. demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowaną
Ms. demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. demonstrowani
demonstrowani
demonstrowane
demonstrowane
D. demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
C. demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
B. demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowane
N. demonstrowanymi
demonstrowanymi
demonstrowanymi
demonstrowanymi
Ms. demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych

odpowiednik aspektowy: zademonstrować

Składnia

Rzosobowy + demonstrować +
CO + (KOMU)
Rzosobowy + demonstrować +
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. niechęć

Definicja

książk. 
otwarcie przedstawiać swoje przekonania, uczucia lub możliwości

Wymowa

[demonstrować] lub [demąstrować]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  manifestować, okazywać, ujawniać

Połączenia

  • demonstrować brak zainteresowania czymś, bunt, butę, dumę, lojalność, niechęć, niezadowolenie, niezależność, odwagę, patriotyzm, pewność siebie, pogardę, poparcie, postawę, przewagę, przynależność, rozczarowanie, siłę, smutek, sprzeciw, sympatie polityczne, swój styl życia, uczucie, umiejętności, władzę, zdolności

Cytaty

Obaj demonstrowali wielką pewność siebie.

źródło: KWSJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Do tej pory matka demonstrowała swój niemy bunt, teraz zaczęła krzyczeć zawodząc, jakby wołała pod wiatr.

źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Robił, co chciał, rozmawiał lekceważąco przez ramię i demonstrował własną niezależność.

źródło: KWSJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Im bardziej będziesz demonstrowała, że nie obchodzi cię, kim on jest, tym bardziej będzie tobą zafascynowany.

źródło: KWSJP: Lilka Fajer: Przewodnik Cosmo po facetach, Cosmopolitan, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. demonstruję
demonstrujemy
2 os. demonstrujesz
demonstrujecie
3 os. demonstruje
demonstrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. demonstrowałem
+(e)m demonstrował
demonstrowałam
+(e)m demonstrowała
demonstrowałom
+(e)m demonstrowało
demonstrowaliśmy
+(e)śmy demonstrowali
demonstrowałyśmy
+(e)śmy demonstrowały
2 os. demonstrowałeś
+(e)ś demonstrował
demonstrowałaś
+(e)ś demonstrowała
demonstrowałoś
+(e)ś demonstrowało
demonstrowaliście
+(e)ście demonstrowali
demonstrowałyście
+(e)ście demonstrowały
3 os. demonstrował
demonstrowała
demonstrowało
demonstrowali
demonstrowały

bezosobnik: demonstrowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę demonstrował
będę demonstrować
będę demonstrowała
będę demonstrować
będę demonstrowało
będę demonstrować
będziemy demonstrowali
będziemy demonstrować
będziemy demonstrowały
będziemy demonstrować
2 os. będziesz demonstrował
będziesz demonstrować
będziesz demonstrowała
będziesz demonstrować
będziesz demonstrowało
będziesz demonstrować
będziecie demonstrowali
będziecie demonstrować
będziecie demonstrowały
będziecie demonstrować
3 os. będzie demonstrował
będzie demonstrować
będzie demonstrowała
będzie demonstrować
będzie demonstrowało
będzie demonstrować
będą demonstrowali
będą demonstrować
będą demonstrowały
będą demonstrować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. demonstrujmy
2 os. demonstruj
demonstrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. demonstrowałbym
bym demonstrował
demonstrowałabym
bym demonstrowała
demonstrowałobym
bym demonstrowało
demonstrowalibyśmy
byśmy demonstrowali
demonstrowałybyśmy
byśmy demonstrowały
2 os. demonstrowałbyś
byś demonstrował
demonstrowałabyś
byś demonstrowała
demonstrowałobyś
byś demonstrowało
demonstrowalibyście
byście demonstrowali
demonstrowałybyście
byście demonstrowały
3 os. demonstrowałby
by demonstrował
demonstrowałaby
by demonstrowała
demonstrowałoby
by demonstrowało
demonstrowaliby
by demonstrowali
demonstrowałyby
by demonstrowały

bezosobnik: demonstrowano by

bezokolicznik: demonstrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: demonstrując

gerundium: demonstrowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. demonstrowanie
demonstrowania
D. demonstrowania
demonstrowań
C. demonstrowaniu
demonstrowaniom
B. demonstrowanie
demonstrowania
N. demonstrowaniem
demonstrowaniami
Ms. demonstrowaniu
demonstrowaniach
W. demonstrowanie
demonstrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: demonstrujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. demonstrujący
demonstrujący
demonstrujący
demonstrujące
demonstrująca
D. demonstrującego
demonstrującego
demonstrującego
demonstrującego
demonstrującej
C. demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującemu
demonstrującej
B. demonstrującego
demonstrującego
demonstrujący
demonstrujące
demonstrującą
N. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującą
Ms. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. demonstrujący
demonstrujący
demonstrujące
demonstrujące
D. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
C. demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
demonstrującym
B. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujące
N. demonstrującymi
demonstrującymi
demonstrującymi
demonstrującymi
Ms. demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących
demonstrujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: demonstrowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. demonstrowany
demonstrowany
demonstrowany
demonstrowane
demonstrowana
D. demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowanej
C. demonstrowanemu
demonstrowanemu
demonstrowanemu
demonstrowanemu
demonstrowanej
B. demonstrowanego
demonstrowanego
demonstrowany
demonstrowane
demonstrowaną
N. demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowaną
Ms. demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. demonstrowani
demonstrowani
demonstrowane
demonstrowane
D. demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
C. demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
demonstrowanym
B. demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowane
N. demonstrowanymi
demonstrowanymi
demonstrowanymi
demonstrowanymi
Ms. demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych
demonstrowanych

odpowiednik aspektowy: zademonstrować

Składnia

Rzosobowy + demonstrować +
CO
Rzosobowy + demonstrować +
że ZDANIE
Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj