UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

orientować się

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	orientuję się	orientujemy się
2 os.	orientujesz się	orientujecie się
3 os.	orientuje się	orientują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	orientowałem się +(e)m się orientował	orientowałam się +(e)m się orientowała	orientowałom się +(e)m się orientowało	orientowaliśmy się +(e)śmy się orientowali	orientowałyśmy się +(e)śmy się orientowały
2 os.	orientowałeś się +(e)ś się orientował	orientowałaś się +(e)ś się orientowała	orientowałoś się +(e)ś się orientowało	orientowaliście się +(e)ście się orientowali	orientowałyście się +(e)ście się orientowały
3 os.	orientował się	orientowała się	orientowało się	orientowali się	orientowały się

bezosobnik: orientowano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się orientował będę się orientować	będę się orientowała będę się orientować	będę się orientowało będę się orientować	będziemy się orientowali będziemy się orientować	będziemy się orientowały będziemy się orientować
2 os.	będziesz się orientował będziesz się orientować	będziesz się orientowała będziesz się orientować	będziesz się orientowało będziesz się orientować	będziecie się orientowali będziecie się orientować	będziecie się orientowały będziecie się orientować
3 os.	będzie się orientował będzie się orientować	będzie się orientowała będzie się orientować	będzie się orientowało będzie się orientować	będą się orientowali będą się orientować	będą się orientowały będą się orientować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		orientujmy się
2 os.	orientuj się	orientujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	orientowałbym się bym się orientował	orientowałabym się bym się orientowała	orientowałobym się bym się orientowało	orientowalibyśmy się byśmy się orientowali	orientowałybyśmy się byśmy się orientowały
2 os.	orientowałbyś się byś się orientował	orientowałabyś się byś się orientowała	orientowałobyś się byś się orientowało	orientowalibyście się byście się orientowali	orientowałybyście się byście się orientowały
3 os.	orientowałby się by się orientował	orientowałaby się by się orientowała	orientowałoby się by się orientowało	orientowaliby się by się orientowali	orientowałyby się by się orientowały

bezosobnik: orientowano by się

bezokolicznik: orientować się

imiesłów przysłówkowy współczesny: orientując się

gerundium: orientowanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	orientowanie się	orientowania się
D.	orientowania się	orientowań się
C.	orientowaniu się	orientowaniom się
B.	orientowanie się	orientowania się
N.	orientowaniem się	orientowaniami się
Ms.	orientowaniu się	orientowaniach się
W.	orientowanie się	orientowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: orientujący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	orientujący się	orientujący się	orientujący się	orientujące się	orientująca się
D.	orientującego się	orientującego się	orientującego się	orientującego się	orientującej się
C.	orientującemu się	orientującemu się	orientującemu się	orientującemu się	orientującej się
B.	orientującego się	orientującego się	orientujący się	orientujące się	orientującą się
N.	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującą się
Ms.	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	orientujący się	orientujący się	orientujące się	orientujące się
D.	orientujących się	orientujących się	orientujących się	orientujących się
C.	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującym się
B.	orientujących się	orientujących się	orientujących się	orientujące się
N.	orientującymi się	orientującymi się	orientującymi się	orientującymi się
Ms.	orientujących się	orientujących się	orientujących się	orientujących się

odpowiednik aspektowy: zorientować się

Pochodzenie

fr. s'orienter

niem. sich orientieren

z łac. oriens 'wschód'

1. w sytuacji

Definicja

mieć wiedzę na jakiś temat lub dotyczącą jakichś zagadnień

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

orientować się w historii, w polityce; w kwestii (czegoś|jakiejś), w sytuacji, w szczegółach, w tematyce czegoś|jakiejś

Cytaty

	Miałem bowiem wciąż nadzieję, że oni w Warszawie nie orientują się w sytuacji, nie rozumieją jej, a Moczar ich dezorientuje. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985
	Orientował się doskonale, że Tomek nie ma pojęcia o polowaniu i strzelaniu. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957
	Każdy, kto choć trochę orientuje się w biologii, wie, że żadne organizmy nie mogą żyć poza określonym biotopem, to jest jednostką nadrzędną, na którą składają się środowisko i wszystkie w nim żyjące gatunki. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964
	Widok wojskowych chuchających w dłonie nad koksownikiem oraz przejeżdżający ulicą transporter opancerzony to ujęcie, które może trwać parę sekund, a widz natychmiast orientuje się, kiedy dzieje się akcja. źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Czerwony goździk, ciemne okulary, Polityka, 2003-12-13

Składnia

+	orientować się	+	w CZYM
+	orientować się	+	że ZDANIE
+	orientować się	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. w terenie

Definicja

umieć określić położenie własne położenie w stosunku do stron świata lub jakichś obiektów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

orientować się w przestrzeni, w terenie

Cytaty

	Doskonale orientowali się w terenie, od jesieni ubiegłego roku nieraz wędrowali tędy z przewodnikiem Duszyczką, a później już sami. źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995
	Jest zupełnie ciemno, ale doskonale orientuję się w przestrzeni i wszystko mogę znaleźć, nie zapalając światła. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985
	Człowiek orientuje się według słońca, nawet jeśli nie jest tego świadom. Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że słońce wschodzi na wschodzie i zachodzi na zachodzie. źródło: NKJP: Andrzej Kołaczkowski-Bochenek: Nie idź tam człowieku!, 2009
	Turyści, słabo obeznani z górami, orientowali się według mapy. źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Składnia

orientować się

w CZYM|według CZEGO

3. na współpracę

Definicja

kierować się ku jakimś działaniom, osobom, postawom, sprawom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

	Mężczyźni częściej orientują się na działania dające wymierne rezultaty, pozwalające „urządzić się”, osiągnąć zamierzone cele. źródło: NKJP: Jolanta Kopka: Społeczny wymiar postrzegania moralnego (Studium socjologiczne), 1999
	[...] w polityce swej orientował się on na sojusz z Rosją, mając na celu interesy nie Niemiec, ale Prus. źródło: NKJP: Marian Henryk Serejski: Europa a rozbiory Polski, 2009
	- Tak naprawdę to orientowaliśmy się na Moskwę, na rosyjskie elity władzy. źródło: NKJP: Cezary Goliński: Białoruski „półkownik” rusza na podbój świata, Gazeta Wyborcza, 1997-02-20
	Odpowiedzi sugerują, że lekarze w znacznej mierze orientowali się na psychologiczne potrzeby pacjentów. źródło: NKJP: Alicja Łaska-Formejster: Proces kształtowania roli zawodowej lekarza rodzinnego, 2002

Składnia

orientować się

na KOGO/CO

4. nagle

Definicja

dowiadywać się czegoś w sposób nieprzewidziany w trakcie jakiejś czynności lub znajdując się w jakiejś sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opatrywać się

Cytaty

W połowie filmu orientujemy się, że wszyscy jego bohaterowie stanowią jedną rodzinę, w której każdy nie znosi każdego.

źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Festiwal w Cannes stara się tworzyć przeciwwagę dla Hollywoodu, Gazeta Wyborcza, 1996-05-13

Gdy kończą naukę, nagle orientują się, że rzeczywistość jest zupełnie inna, a dyrektorzy najlepszych teatrów wcale nie cisną się w kolejce z propozycjami.

źródło: NKJP: Magda Huzarska-Szumiec: Wyjść zza kulis, Gazeta Krakowska, 2002-01-11

Pokrzywdzeni o tym, że ich okradziono, orientowali się dopiero na trasie.

źródło: NKJP: (wu): Sposób na Niemca, Dziennik Bałtycki, 2003-04-29

Składnia

	+	orientować się	+	że ZDANIE
	+	orientować się	+	o CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 14.08.2017