Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. znać
1. z kimś od dawna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- dzieci, chłopaki, dziewczyny, panie, panowie, kobiety, ludzie, mężczyźni, mieszkańcy znają się
- znać się kilka godzin, pięć minut
- znać się od dawna, od dziecka, od wielu lat
- znać się z kolegami, z koleżankami, z przyjaciółmi, z sąsiadami
- znać się bliżej, nawzajem, osobiście, prywatnie, świetnie, wzajemnie; na wylot
- znać się i lubić się, znać się i przyjaźnić się
Cytaty
|
Z panem prezydentem znam się od końca lat siedemdziesiątych. źródło: NKJP: Stenogram z 44. posiedzenia Komisji Śledczej ds. Orlenu z dnia 25.01.2005 r. |
|
|
Oni wszystko wiedzą, znamy się na tej granicy z niektórymi jak rodzina. źródło: NKJP: Michał Olszewski: Chwalcie łąki umajone, 2005 |
|
|
Nigdy mnie przedtem nie widziałaś. Nie znamy się. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975 |
|
|
Momentami Jakub miał wrażenie, że obie kobiety znały się doskonale. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996 |
|
|
− Bo my z panem Jędrusiem i panem Krzysiem znamy się jeszcze z obozu harcerskiego − wyjaśniała kokieteryjnie. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
znam się |
znamy się |
|||
| 2 os. |
znasz się |
znacie się |
|||
| 3 os. |
zna się |
znają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
znałem się +(e)m się znał |
znałam się +(e)m się znała |
znałom się +(e)m się znało |
znaliśmy się +(e)śmy się znali |
znałyśmy się +(e)śmy się znały |
| 2 os. |
znałeś się +(e)ś się znał |
znałaś się +(e)ś się znała |
znałoś się +(e)ś się znało |
znaliście się +(e)ście się znali |
znałyście się +(e)ście się znały |
| 3 os. |
znał się |
znała się |
znało się |
znali się |
znały się |
bezosobnik: znano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się znał będę się znać |
będę się znała będę się znać |
będę się znało będę się znać |
będziemy się znali będziemy się znać |
będziemy się znały będziemy się znać |
| 2 os. |
będziesz się znał będziesz się znać |
będziesz się znała będziesz się znać |
będziesz się znało będziesz się znać |
będziecie się znali będziecie się znać |
będziecie się znały będziecie się znać |
| 3 os. |
będzie się znał będzie się znać |
będzie się znała będzie się znać |
będzie się znało będzie się znać |
będą się znali będą się znać |
będą się znały będą się znać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
znajmy się |
|
| 2 os. |
znaj się |
znajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
znałbym się bym się znał |
znałabym się bym się znała |
znałobym się bym się znało |
znalibyśmy się byśmy się znali |
znałybyśmy się byśmy się znały |
| 2 os. |
znałbyś się byś się znał |
znałabyś się byś się znała |
znałobyś się byś się znało |
znalibyście się byście się znali |
znałybyście się byście się znały |
| 3 os. |
znałby się by się znał |
znałaby się by się znała |
znałoby się by się znało |
znaliby się by się znali |
znałyby się by się znały |
bezosobnik: znano by się
bezokolicznik: znać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
znając się
gerundium: znanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | znanie się |
znania się |
| D. | znania się |
znań się |
| C. | znaniu się |
znaniom się |
| B. | znanie się |
znania się |
| N. | znaniem się |
znaniami się |
| Ms. | znaniu się |
znaniach się |
| W. | znanie się |
znania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: znający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | znający się |
znający się |
znający się |
znające się |
znająca się |
| D. | znającego się |
znającego się |
znającego się |
znającego się |
znającej się |
| C. | znającemu się |
znającemu się |
znającemu się |
znającemu się |
znającej się |
| B. | znającego się |
znającego się |
znający się |
znające się |
znającą się |
| N. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającą się |
| Ms. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | znający się |
znający się |
znające się |
znające się |
| D. | znających się |
znających się |
znających się |
znających się |
| C. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
| B. | znających się |
znających się |
znających się |
znające się |
| N. | znającymi się |
znającymi się |
znającymi się |
znającymi się |
| Ms. | znających się |
znających się |
znających się |
znających się |
Składnia
| Rzosobowy | + | znać się | + |
z KIM
|
| Rzosobowy;pl | + | znać się | + |
|
2. na malarstwie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wyznawać się |
Połączenia
- facet zna się; fachowcy, inżynierowie, nauczyciele, pracownicy, specjaliści znają się
- znać się na budownictwie, na chorobach, na ekonomii, na finansach, na gospodarce, na grzybach, na interesach, na komputerach, na koniach, na księgowości, na literaturze, na malarstwie, na mechanice, na medycynie, na muzyce, na piłce, na podatkach, na polityce, na pracy, na prawie, na psychologii, na robocie, na rolnictwie, na samochodach, na sporcie, na sztuce, na technice, na winach, na zegarku, na ziołach, na zwierzętach; na wszystkim
- znać się dobrze, doskonale, nieźle, rzeczywiście, słabo, świetnie, trochę, znakomicie; po trosze
- znać się jak diabli, jak mało kto
- musieć znać się; trzeba znać się
Cytaty
|
Panowie znają się świetnie na biznesie. Z kolei nas, mnie i moich kolegów, bardziej zajmuje prozaiczny światek polityki. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
|
|
Latem zaś przychodziła pora piwa, przywożonego całymi kistami, bo Wilhelm znał się na złocistym płynie, doceniał biały kołnierz i miodną goryczkę. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
|
Nie znam się na teologii, ale Bóg nie stworzył świata dla teologów, ale dla każdego człowieka. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009 |
|
|
O ile znam się na chemii organicznej [...], to jest znakomita czeska śliwowica. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
- Znacie się na leczeniu? - zapytał łowczy starego. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
znam się |
znamy się |
|||
| 2 os. |
znasz się |
znacie się |
|||
| 3 os. |
zna się |
znają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
znałem się +(e)m się znał |
znałam się +(e)m się znała |
znałom się +(e)m się znało |
znaliśmy się +(e)śmy się znali |
znałyśmy się +(e)śmy się znały |
| 2 os. |
znałeś się +(e)ś się znał |
znałaś się +(e)ś się znała |
znałoś się +(e)ś się znało |
znaliście się +(e)ście się znali |
znałyście się +(e)ście się znały |
| 3 os. |
znał się |
znała się |
znało się |
znali się |
znały się |
bezosobnik: znano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się znał będę się znać |
będę się znała będę się znać |
będę się znało będę się znać |
będziemy się znali będziemy się znać |
będziemy się znały będziemy się znać |
| 2 os. |
będziesz się znał będziesz się znać |
będziesz się znała będziesz się znać |
będziesz się znało będziesz się znać |
będziecie się znali będziecie się znać |
będziecie się znały będziecie się znać |
| 3 os. |
będzie się znał będzie się znać |
będzie się znała będzie się znać |
będzie się znało będzie się znać |
będą się znali będą się znać |
będą się znały będą się znać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
znajmy się |
|
| 2 os. |
znaj się |
znajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
znałbym się bym się znał |
znałabym się bym się znała |
znałobym się bym się znało |
znalibyśmy się byśmy się znali |
znałybyśmy się byśmy się znały |
| 2 os. |
znałbyś się byś się znał |
znałabyś się byś się znała |
znałobyś się byś się znało |
znalibyście się byście się znali |
znałybyście się byście się znały |
| 3 os. |
znałby się by się znał |
znałaby się by się znała |
znałoby się by się znało |
znaliby się by się znali |
znałyby się by się znały |
bezosobnik: znano by się
bezokolicznik: znać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
znając się
gerundium: znanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | znanie się |
znania się |
| D. | znania się |
znań się |
| C. | znaniu się |
znaniom się |
| B. | znanie się |
znania się |
| N. | znaniem się |
znaniami się |
| Ms. | znaniu się |
znaniach się |
| W. | znanie się |
znania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: znający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | znający się |
znający się |
znający się |
znające się |
znająca się |
| D. | znającego się |
znającego się |
znającego się |
znającego się |
znającej się |
| C. | znającemu się |
znającemu się |
znającemu się |
znającemu się |
znającej się |
| B. | znającego się |
znającego się |
znający się |
znające się |
znającą się |
| N. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającą się |
| Ms. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | znający się |
znający się |
znające się |
znające się |
| D. | znających się |
znających się |
znających się |
znających się |
| C. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
| B. | znających się |
znających się |
znających się |
znające się |
| N. | znającymi się |
znającymi się |
znającymi się |
znającymi się |
| Ms. | znających się |
znających się |
znających się |
znających się |
Składnia
| Rzosobowy | + | znać się | + |
na CZYM
|
3. na ludziach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- znać się na ludziach; na dzieciach, na kobietach, na mężczyznach
Cytaty
|
[...] major Tobiasz, sam jeszcze człowiek młody [...], który znał się na ludziach jak mało kto, darzył sympatią tego nowego pracownika Komendy. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001 |
|
|
– Kobiety nie znają się na kobietach. Tylko mężczyźni znają się na kobietach – kontynuował, trzymając lalkę w ramionach. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
znam się |
znamy się |
|||
| 2 os. |
znasz się |
znacie się |
|||
| 3 os. |
zna się |
znają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
znałem się +(e)m się znał |
znałam się +(e)m się znała |
znałom się +(e)m się znało |
znaliśmy się +(e)śmy się znali |
znałyśmy się +(e)śmy się znały |
| 2 os. |
znałeś się +(e)ś się znał |
znałaś się +(e)ś się znała |
znałoś się +(e)ś się znało |
znaliście się +(e)ście się znali |
znałyście się +(e)ście się znały |
| 3 os. |
znał się |
znała się |
znało się |
znali się |
znały się |
bezosobnik: znano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się znał będę się znać |
będę się znała będę się znać |
będę się znało będę się znać |
będziemy się znali będziemy się znać |
będziemy się znały będziemy się znać |
| 2 os. |
będziesz się znał będziesz się znać |
będziesz się znała będziesz się znać |
będziesz się znało będziesz się znać |
będziecie się znali będziecie się znać |
będziecie się znały będziecie się znać |
| 3 os. |
będzie się znał będzie się znać |
będzie się znała będzie się znać |
będzie się znało będzie się znać |
będą się znali będą się znać |
będą się znały będą się znać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
znajmy się |
|
| 2 os. |
znaj się |
znajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
znałbym się bym się znał |
znałabym się bym się znała |
znałobym się bym się znało |
znalibyśmy się byśmy się znali |
znałybyśmy się byśmy się znały |
| 2 os. |
znałbyś się byś się znał |
znałabyś się byś się znała |
znałobyś się byś się znało |
znalibyście się byście się znali |
znałybyście się byście się znały |
| 3 os. |
znałby się by się znał |
znałaby się by się znała |
znałoby się by się znało |
znaliby się by się znali |
znałyby się by się znały |
bezosobnik: znano by się
bezokolicznik: znać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
znając się
gerundium: znanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | znanie się |
znania się |
| D. | znania się |
znań się |
| C. | znaniu się |
znaniom się |
| B. | znanie się |
znania się |
| N. | znaniem się |
znaniami się |
| Ms. | znaniu się |
znaniach się |
| W. | znanie się |
znania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: znający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | znający się |
znający się |
znający się |
znające się |
znająca się |
| D. | znającego się |
znającego się |
znającego się |
znającego się |
znającej się |
| C. | znającemu się |
znającemu się |
znającemu się |
znającemu się |
znającej się |
| B. | znającego się |
znającego się |
znający się |
znające się |
znającą się |
| N. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającą się |
| Ms. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | znający się |
znający się |
znające się |
znające się |
| D. | znających się |
znających się |
znających się |
znających się |
| C. | znającym się |
znającym się |
znającym się |
znającym się |
| B. | znających się |
znających się |
znających się |
znające się |
| N. | znającymi się |
znającymi się |
znającymi się |
znającymi się |
| Ms. | znających się |
znających się |
znających się |
znających się |
Składnia
|
|
+ | znać się | + |
na KIM
|