Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wcisnę się |
wciśniemy się |
|||
| 2 os. |
wciśniesz się |
wciśniecie się |
|||
| 3 os. |
wciśnie się |
wcisną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wcisnąłem się +(e)m się wcisnął |
wcisnęłam się +(e)m się wcisnęła |
wcisnęłom się +(e)m się wcisnęło |
wcisnęliśmy się +(e)śmy się wcisnęli |
wcisnęłyśmy się +(e)śmy się wcisnęły |
| 2 os. |
wcisnąłeś się +(e)ś się wcisnął |
wcisnęłaś się +(e)ś się wcisnęła |
wcisnęłoś się +(e)ś się wcisnęło |
wcisnęliście się +(e)ście się wcisnęli |
wcisnęłyście się +(e)ście się wcisnęły |
| 3 os. |
wcisnął się |
wcisnęła się |
wcisnęło się |
wcisnęli się |
wcisnęły się |
bezosobnik: wciśnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wciśnijmy się |
|
| 2 os. |
wciśnij się |
wciśnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wcisnąłbym się bym się wcisnął |
wcisnęłabym się bym się wcisnęła |
wcisnęłobym się bym się wcisnęło |
wcisnęlibyśmy się byśmy się wcisnęli |
wcisnęłybyśmy się byśmy się wcisnęły |
| 2 os. |
wcisnąłbyś się byś się wcisnął |
wcisnęłabyś się byś się wcisnęła |
wcisnęłobyś się byś się wcisnęło |
wcisnęlibyście się byście się wcisnęli |
wcisnęłybyście się byście się wcisnęły |
| 3 os. |
wcisnąłby się by się wcisnął |
wcisnęłaby się by się wcisnęła |
wcisnęłoby się by się wcisnęło |
wcisnęliby się by się wcisnęli |
wcisnęłyby się by się wcisnęły |
bezosobnik: wciśnięto by się
bezokolicznik: wcisnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wcisnąwszy się
gerundium: wciśnięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wciśnięcie się |
wciśnięcia się |
| D. | wciśnięcia się |
wciśnięć się |
| C. | wciśnięciu się |
wciśnięciom się |
| B. | wciśnięcie się |
wciśnięcia się |
| N. | wciśnięciem się |
wciśnięciami się |
| Ms. | wciśnięciu się |
wciśnięciach się |
| W. | wciśnięcie się |
wciśnięcia się |
odpowiednik aspektowy: wciskać się
Pochodzenie
Zob. ciskać
1. do windy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wepchnąć się |
Połączenia
- wcisnąć się do pociągu, do samochodu, do wagonu, do windy
Cytaty
|
Bartek otworzył drzwiczki i błyskawicznie wcisnął się do komina. źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989 |
|
|
[...] kątem oka dostrzegł, że przy pierwszych drzwiach następnego wagonu było luźniej, wcisnął się na schodki, zamknęły się drzwi, ruszyli. źródło: NKJP: Maciej Malicki: Takie tam, 2006 |
Składnia
| Rzżywotny | + | wcisnąć się | + |
GDZIE
|
2. w kąt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- wcisnąć się w fotel, w kąt
- wcisnąć się głębiej
Cytaty
|
Znów wróciły mdłości i strach. Wcisnął się w kąt i tak doczekał do Miedzeszyna. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996 |
|
|
Ukrył grymas gniewu pod słodkim uśmieszkiem i - już bez słowa - wcisnął się w głąb lektyki. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om. Opowieść hipotetyczna, 1973 |
|
|
Oczy Pawlaka wyszły z orbit. Wszyscy wcisnęli się w ścianę, czekając na nieuchronny wybuch. źródło: NKJP: Andrzej Mularczy: Sami swoi, 1967 |
|
|
Na dowód niechęci wcisnął się w róg kanapy i udawał, że liczy palce u nogi. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć się | + |
w CO
|
3. pod powieki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przecisnąć się | |
| hiperonimy: | wedrzeć się |
Połączenia
- chłód, dym, kurz, wiatr, ziąb wcisnął się gdzieś
- wcisnąć się szczelinami, szparami
- wcisnąć się do mieszkania, do środka, do ust
- wcisnąć się pod powieki, pod ubranie
- wcisnąć się za kołnierz
Cytaty
|
Woda ta wszystkimi sposobami, wszystkimi szparami stara wcisnąć się do wnętrza, zalewając, chłodząc, topiąc. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997 |
|
|
Moskity musiały wcisnąć się pod siatkę, bo zdawało mu się, że trąbią wprost w ucho, muskają, łaskoczą skrzydłami. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
|
Wiatr i niesione przezeń rozżarzone iskry wnikają jak szczypce ogromnego drapieżnika w każdą najmniejszą szparę domostwa, próbują wcisnąć się przez wszystkie pęknięcia wokół zamkniętych okien i drzwi. źródło: NKJP: Ucieczka z piekła antypodów, Dziennik Zachodni, 2009-02-10 |
Składnia
|
+ | wcisnąć się | + |
(JAK) +
(GDZIE)
|
4. w dżinsy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wbić się, wtłoczyć się | |
| hiperonimy: | ubrać się |
Połączenia
- wcisnąć się w bluzkę, w spodnie, w sukienkę
Cytaty
|
Stary kamerdyner wcisnął się w sfatygowany nieco frak, na dłonie nasunął rękawiczki, a jego żona owinęła się tuzinem śląskich zapasek. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
|
Wpadnę jutro i sprawdzę, czy pan robi postępy. Aktor wcisnął się w płaszcz, chwycił parasol i z wielką godnością wyszedł. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Pogoda dla wszystkich, 2003 |
|
|
Pomógł mi wcisnąć się w oficerki. Zapiął na obcasach ostrogi. źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010 |
|
|
Wbiegł do swojego pokoju, wcisnął się w spodnie i w starą koszulę. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć się | + |
w CO
|
5. do świadomości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- myśli, słowa, wspomnienia wcisnęły się
- wcisnąć się do mózgu, do świadomości
Cytaty
|
[...] w rozkołataną głowę Artura wcisnął się widok nagrzanego Warychy przy telefonie. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004 |
|
|
Śmiech w odpowiedzi wcale go nie zaskoczył, niewidzialny cień jakby przysunął się i zduszone wyznanie wcisnęło się do ucha. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001 |
|
|
Na stałe wcisnęły się też w pamięć słowa jednej z nauczycielek. źródło: NKJP: Beata Zalot: „Bity miescon”, chociaż nietypowy, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 50 |
Składnia
| Rznieżywotny | + | wcisnąć się | + |
GDZIE
|
6. do organizacji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wkręcić się |
Połączenia
- wcisnąć się do czyjegoś domu, gabinetu..., do jakiejś organizacji
- wcisnąć się w czyjeś szeregi
- wcisnąć się podstępnie
Cytaty
|
- Przyszedłem, żeby wyjawić panu całą prawdę. Do waszego klubu wcisnęli się szulerzy. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966 |
|
|
Jeśli autor nie należał do któregoś z zakonów lub nie wcisnął się do klienteli dworskiej, był zdany wyłącznie na siebie. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002 |
|
|
- Za moich czasów żadna smarkula i żaden szczawik nie wcisnął się na film dla dorosłych. źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1994 |
|
|
Furknęła spódniczką i znikła w sąsiednim przedziale [...], a Iwan dopiero teraz zauważył, że poleciała nadać służbową depeszę [...]. Przez chwilę miał nawet ochotę wcisnąć się tam za nią, żeby przynajmniej popatrzeć, jak obsługuje radiostację, ale zrezygnował i z przyjemnością rozwalił się na kozetce. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
Składnia
|
|
+ | wcisnąć się | + |
GDZIE
|