UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naprężać

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. prężyć

1. linę

Definicja

mocno naciągać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napinać
	antonimy:	obluźniać, rozluźniać
	hiperonimy:	naciągać

Połączenia

naprężać linę, linkę, sieć trakcyjną

Cytaty

Wydawało się im, iż wszystko gra, dopóki ciągnik nie ruszył, naprężając linę. Prymitywna konstrukcja nie wytrzymała [...].

źródło: NKJP: Kronika policyjna, Tygodnik Ciechanowski, 2004-11-12

Na linii kolejowej w Skawie nieznany sprawca skradł metalowe ciężarki naprężające sieć trakcyjną.

źródło: NKJP: (ASZ): Krótko, Dziennik Polski, 2004-02-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprężam	naprężamy
2 os.	naprężasz	naprężacie
3 os.	napręża	naprężają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężałem +(e)m naprężał	naprężałam +(e)m naprężała	naprężałom +(e)m naprężało	naprężaliśmy +(e)śmy naprężali	naprężałyśmy +(e)śmy naprężały
2 os.	naprężałeś +(e)ś naprężał	naprężałaś +(e)ś naprężała	naprężałoś +(e)ś naprężało	naprężaliście +(e)ście naprężali	naprężałyście +(e)ście naprężały
3 os.	naprężał	naprężała	naprężało	naprężali	naprężały

bezosobnik: naprężano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę naprężał będę naprężać	będę naprężała będę naprężać	będę naprężało będę naprężać	będziemy naprężali będziemy naprężać	będziemy naprężały będziemy naprężać
2 os.	będziesz naprężał będziesz naprężać	będziesz naprężała będziesz naprężać	będziesz naprężało będziesz naprężać	będziecie naprężali będziecie naprężać	będziecie naprężały będziecie naprężać
3 os.	będzie naprężał będzie naprężać	będzie naprężała będzie naprężać	będzie naprężało będzie naprężać	będą naprężali będą naprężać	będą naprężały będą naprężać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprężajmy
2 os.	naprężaj	naprężajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężałbym bym naprężał	naprężałabym bym naprężała	naprężałobym bym naprężało	naprężalibyśmy byśmy naprężali	naprężałybyśmy byśmy naprężały
2 os.	naprężałbyś byś naprężał	naprężałabyś byś naprężała	naprężałobyś byś naprężało	naprężalibyście byście naprężali	naprężałybyście byście naprężały
3 os.	naprężałby by naprężał	naprężałaby by naprężała	naprężałoby by naprężało	naprężaliby by naprężali	naprężałyby by naprężały

bezosobnik: naprężano by

bezokolicznik: naprężać

imiesłów przysłówkowy współczesny: naprężając

gerundium: naprężanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprężanie	naprężania
D.	naprężania	naprężań
C.	naprężaniu	naprężaniom
B.	naprężanie	naprężania
N.	naprężaniem	naprężaniami
Ms.	naprężaniu	naprężaniach
W.	naprężanie	naprężania

imiesłów przymiotnikowy czynny: naprężający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprężający	naprężający	naprężający	naprężające	naprężająca
D.	naprężającego	naprężającego	naprężającego	naprężającego	naprężającej
C.	naprężającemu	naprężającemu	naprężającemu	naprężającemu	naprężającej
B.	naprężającego	naprężającego	naprężający	naprężające	naprężającą
N.	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającą
Ms.	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprężający	naprężający	naprężające	naprężające
D.	naprężających	naprężających	naprężających	naprężających
C.	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającym
B.	naprężających	naprężających	naprężających	naprężające
N.	naprężającymi	naprężającymi	naprężającymi	naprężającymi
Ms.	naprężających	naprężających	naprężających	naprężających

imiesłów przymiotnikowy bierny: naprężany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprężany	naprężany	naprężany	naprężane	naprężana
D.	naprężanego	naprężanego	naprężanego	naprężanego	naprężanej
C.	naprężanemu	naprężanemu	naprężanemu	naprężanemu	naprężanej
B.	naprężanego	naprężanego	naprężany	naprężane	naprężaną
N.	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężaną
Ms.	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprężani	naprężani	naprężane	naprężane
D.	naprężanych	naprężanych	naprężanych	naprężanych
C.	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanym
B.	naprężanych	naprężanych	naprężanych	naprężane
N.	naprężanymi	naprężanymi	naprężanymi	naprężanymi
Ms.	naprężanych	naprężanych	naprężanych	naprężanych

odpowiednik aspektowy: naprężyć

Inne uwagi

Zwykle imcz

Składnia

Rz _osobowy

naprężać

2. mięśnie

Definicja

używając własnych sił, sprawiać, że konkretne partie mięśni stają twardsze i widoczne spod skóry

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napinać, prężyć
	antonimy:	rozluźniać

Połączenia

kot napręża coś
naprężać grzbiet, mięśnie, muskuły, nogi, szyję

Cytaty

Za to popisuje się przed kamerą swoją siłą, napręża muskuły, robi ćwiczenia gimnastyczne.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Kinga puszcza linę i rozpaczliwie naprężając nogi jak z waty, próbuje ustać.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Wyszła wolnym krokiem. Jak kot naprężający grzbiet po długim leżeniu za piecem.

źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprężam	naprężamy
2 os.	naprężasz	naprężacie
3 os.	napręża	naprężają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężałem +(e)m naprężał	naprężałam +(e)m naprężała	naprężałom +(e)m naprężało	naprężaliśmy +(e)śmy naprężali	naprężałyśmy +(e)śmy naprężały
2 os.	naprężałeś +(e)ś naprężał	naprężałaś +(e)ś naprężała	naprężałoś +(e)ś naprężało	naprężaliście +(e)ście naprężali	naprężałyście +(e)ście naprężały
3 os.	naprężał	naprężała	naprężało	naprężali	naprężały

bezosobnik: naprężano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę naprężał będę naprężać	będę naprężała będę naprężać	będę naprężało będę naprężać	będziemy naprężali będziemy naprężać	będziemy naprężały będziemy naprężać
2 os.	będziesz naprężał będziesz naprężać	będziesz naprężała będziesz naprężać	będziesz naprężało będziesz naprężać	będziecie naprężali będziecie naprężać	będziecie naprężały będziecie naprężać
3 os.	będzie naprężał będzie naprężać	będzie naprężała będzie naprężać	będzie naprężało będzie naprężać	będą naprężali będą naprężać	będą naprężały będą naprężać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprężajmy
2 os.	naprężaj	naprężajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężałbym bym naprężał	naprężałabym bym naprężała	naprężałobym bym naprężało	naprężalibyśmy byśmy naprężali	naprężałybyśmy byśmy naprężały
2 os.	naprężałbyś byś naprężał	naprężałabyś byś naprężała	naprężałobyś byś naprężało	naprężalibyście byście naprężali	naprężałybyście byście naprężały
3 os.	naprężałby by naprężał	naprężałaby by naprężała	naprężałoby by naprężało	naprężaliby by naprężali	naprężałyby by naprężały

bezosobnik: naprężano by

bezokolicznik: naprężać

imiesłów przysłówkowy współczesny: naprężając

gerundium: naprężanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprężanie	naprężania
D.	naprężania	naprężań
C.	naprężaniu	naprężaniom
B.	naprężanie	naprężania
N.	naprężaniem	naprężaniami
Ms.	naprężaniu	naprężaniach
W.	naprężanie	naprężania

imiesłów przymiotnikowy czynny: naprężający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprężający	naprężający	naprężający	naprężające	naprężająca
D.	naprężającego	naprężającego	naprężającego	naprężającego	naprężającej
C.	naprężającemu	naprężającemu	naprężającemu	naprężającemu	naprężającej
B.	naprężającego	naprężającego	naprężający	naprężające	naprężającą
N.	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającą
Ms.	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprężający	naprężający	naprężające	naprężające
D.	naprężających	naprężających	naprężających	naprężających
C.	naprężającym	naprężającym	naprężającym	naprężającym
B.	naprężających	naprężających	naprężających	naprężające
N.	naprężającymi	naprężającymi	naprężającymi	naprężającymi
Ms.	naprężających	naprężających	naprężających	naprężających

imiesłów przymiotnikowy bierny: naprężany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprężany	naprężany	naprężany	naprężane	naprężana
D.	naprężanego	naprężanego	naprężanego	naprężanego	naprężanej
C.	naprężanemu	naprężanemu	naprężanemu	naprężanemu	naprężanej
B.	naprężanego	naprężanego	naprężany	naprężane	naprężaną
N.	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężaną
Ms.	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprężani	naprężani	naprężane	naprężane
D.	naprężanych	naprężanych	naprężanych	naprężanych
C.	naprężanym	naprężanym	naprężanym	naprężanym
B.	naprężanych	naprężanych	naprężanych	naprężane
N.	naprężanymi	naprężanymi	naprężanymi	naprężanymi
Ms.	naprężanych	naprężanych	naprężanych	naprężanych

odpowiednik aspektowy: naprężyć

Składnia

Rz _żywotny

naprężać

Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2011