UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

fosa

Chronologizacja

1532, SPXVI

Pochodzenie

łac. fossa 'wykop, rów, kanał'

Definicja

rów, zwykle wypełniony wodą, opasujący dawniej miasto lub zamek, pełniący funkcje obronne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rów

Połączenia

  • miejska, zamkowa; dawna, stara, średniowieczna; sucha, zasypana; głęboka, szeroka fosa
  • fosa i mur obronny
  • fragment, pozostałości, resztki, ślady fosy
  • fosa otaczała coś
  • napełnić (wodą), wykopać, zasypać fosę
  • otoczyć coś fosą

Cytaty

W XVI wieku na życzenie Zygmunta I właściciele zbudowali tu zamek z czterema basztami otoczony fosą.

źródło: NKJP: Karol Estreicher: Krystianna, 1957

Było rzeczą aż nadto widoczną, że Niemcy skupiwszy znacznie siły na północnym skraju polany, położonym bliżej fos, będą próbowali tędy przedostać się do zamku.

źródło: NKJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976

Widoczny po przeciwnej stronie ulicy staw z żelaznym mostkiem, pokryty zieloną rzęsą, to resztki średniowiecznej fosy otaczającej dawną fortalicję Szafrańców, której resztki tkwią nadal w obecnym parku.

źródło: NKJP: Andrzej Siwiński: Wyjątkowe świątynie parafialne, Gazeta Częstochowska, 2005-04-07

Od południa i zachodu podejście było bardzo uciążliwe, od północy ciągnął się szeroki kanał, od wschodu zaś dostęp zamykała głęboka fosa i palisada.

źródło: NKJP: Aleksander Krawczuk: Julian Apostata, 1987

Okna mojego pokoju wychodzą na park, na stare platany, dalej widoczna jest fosa okalająca zamek.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fosa
fosy
D. fosy
fos
C. fosie
fosom
B. fosę
fosy
N. fosą
fosami
Ms. fosie
fosach
W. foso
fosy
Data ostatniej modyfikacji: 09.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj