UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przepychać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przepycham	przepychamy
2 os.	przepychasz	przepychacie
3 os.	przepycha	przepychają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepychałem +(e)m przepychał	przepychałam +(e)m przepychała	przepychałom +(e)m przepychało	przepychaliśmy +(e)śmy przepychali	przepychałyśmy +(e)śmy przepychały
2 os.	przepychałeś +(e)ś przepychał	przepychałaś +(e)ś przepychała	przepychałoś +(e)ś przepychało	przepychaliście +(e)ście przepychali	przepychałyście +(e)ście przepychały
3 os.	przepychał	przepychała	przepychało	przepychali	przepychały

bezosobnik: przepychano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przepychał będę przepychać	będę przepychała będę przepychać	będę przepychało będę przepychać	będziemy przepychali będziemy przepychać	będziemy przepychały będziemy przepychać
2 os.	będziesz przepychał będziesz przepychać	będziesz przepychała będziesz przepychać	będziesz przepychało będziesz przepychać	będziecie przepychali będziecie przepychać	będziecie przepychały będziecie przepychać
3 os.	będzie przepychał będzie przepychać	będzie przepychała będzie przepychać	będzie przepychało będzie przepychać	będą przepychali będą przepychać	będą przepychały będą przepychać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przepychajmy
2 os.	przepychaj	przepychajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepychałbym bym przepychał	przepychałabym bym przepychała	przepychałobym bym przepychało	przepychalibyśmy byśmy przepychali	przepychałybyśmy byśmy przepychały
2 os.	przepychałbyś byś przepychał	przepychałabyś byś przepychała	przepychałobyś byś przepychało	przepychalibyście byście przepychali	przepychałybyście byście przepychały
3 os.	przepychałby by przepychał	przepychałaby by przepychała	przepychałoby by przepychało	przepychaliby by przepychali	przepychałyby by przepychały

bezosobnik: przepychano by

bezokolicznik: przepychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przepychając

gerundium: przepychanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przepychanie	przepychania
D.	przepychania	przepychań
C.	przepychaniu	przepychaniom
B.	przepychanie	przepychania
N.	przepychaniem	przepychaniami
Ms.	przepychaniu	przepychaniach
W.	przepychanie	przepychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przepychający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przepychający	przepychający	przepychający	przepychające	przepychająca
D.	przepychającego	przepychającego	przepychającego	przepychającego	przepychającej
C.	przepychającemu	przepychającemu	przepychającemu	przepychającemu	przepychającej
B.	przepychającego	przepychającego	przepychający	przepychające	przepychającą
N.	przepychającym	przepychającym	przepychającym	przepychającym	przepychającą
Ms.	przepychającym	przepychającym	przepychającym	przepychającym	przepychającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przepychający	przepychający	przepychające	przepychające
D.	przepychających	przepychających	przepychających	przepychających
C.	przepychającym	przepychającym	przepychającym	przepychającym
B.	przepychających	przepychających	przepychających	przepychające
N.	przepychającymi	przepychającymi	przepychającymi	przepychającymi
Ms.	przepychających	przepychających	przepychających	przepychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przepychany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przepychany	przepychany	przepychany	przepychane	przepychana
D.	przepychanego	przepychanego	przepychanego	przepychanego	przepychanej
C.	przepychanemu	przepychanemu	przepychanemu	przepychanemu	przepychanej
B.	przepychanego	przepychanego	przepychany	przepychane	przepychaną
N.	przepychanym	przepychanym	przepychanym	przepychanym	przepychaną
Ms.	przepychanym	przepychanym	przepychanym	przepychanym	przepychanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przepychani	przepychani	przepychane	przepychane
D.	przepychanych	przepychanych	przepychanych	przepychanych
C.	przepychanym	przepychanym	przepychanym	przepychanym
B.	przepychanych	przepychanych	przepychanych	przepychane
N.	przepychanymi	przepychanymi	przepychanymi	przepychanymi
Ms.	przepychanych	przepychanych	przepychanych	przepychanych

odpowiedniki aspektowe: przepchać , przepchnąć

Pochodzenie

Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać

1. samochód

Definicja

pchając, przesuwać coś na inne miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przesuwać

Połączenia

przepychać łódkę, samochód

Cytaty

	Gdy uruchamialiśmy specjalistyczny sprzęt, w tym geofony, na moment robiło się cicho w całej okolicy. Ludzie przepychali kilkadziesiąt metrów dalej samochody i autobusy, w których natychmiast wyłączano silniki. źródło: KWSJP: Cztery doby w Bam, Dziennik Polski - Małopolska, 2004-01-03
	Zaczął przepychać piłkę nosem, a ta się oczywiście turlała i tak ją pchał, aż wreszcie wyszedł na szersze miejsce. źródło: KWSJP: Wojtek Płachta (red.): Dzieci o swoich zwierzętach - czyli do młodych czytelników, EKO-U Nas, 2002, nr 17
	Przepycha pod okno stół i wykończona opada na fotel. źródło: KWSJP: Małgorzata Saramonowicz: Lustra, 1999
	W pobliżu pracowało kilku więźniów - zanurzeni po pierś w wodzie przepychali tratwy ku brzegowi. źródło: KWSJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Składnia

przepychać

2. przez otwór

Definicja

pchając, pomagać przedostać się komuś lub przeciskać coś przez wąski otwór

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeciskać

Połączenia

przepychać przez okienko
zacząć przepychać

Cytaty

Wuja zaczął przepychać przez okienko, pomagał mu stanąć na spadzistym dachu.

źródło: KWSJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Zapłacił. Dały brzeszczot, naciął pręt, odgiął, sąsiadki zaczęły przepychać dzieci.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Składnia

przepychać

KOGO/CO + (przez CO)

3. rurę

Definicja

udrożniać coś zatkanego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przetykać
	hiperonimy:	udrożniać

Połączenia

przepychać kanał, rurę

Cytaty

Od tego czasu panie z chęcią powierzały mi wszystkie przerastające je zadania: zwózkę węgla do kozy, wymianę rezerwuaru we wspólnej ubikacji czy rozprawę z kominiarzem o wygórowane opłaty za przepychanie kanałów.

źródło: KWSJP: Jerzy Stefan Stawiński: Smutnych losów, 1986

Składnia

przepychać

4. ustawę

Definicja

pot.

pokonując trudności, załatwiać jakąś sprawę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

przepychać projekt, rozwiązania, sprawę, ustawę
przepychać przez Komisję, przez Sejm
móc, potrafić, próbować przepychać

Cytaty

	Natomiast byliśmy na tyle silnymi autorytetami, że mogliśmy przepychać wszystkie rozwiązania, które wówczas w Kamieniu Pomorskim były wprowadzane. źródło: KWSJP: Stefanem Oleszczukiem, Bartłomiej Kachniarz: Wolny rynek w granicach prawa, Najwyższy Czas, 1998, nr 48
	Ziętek, jedyny powstaniec śląski, któremu przyznano stopień generała, potrafił przepychać zbiorowe racje. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	Jeśli próbuje się szybko przepychać ustawy w Komisji Europejskiej, [...] to ów pośpiech nie sprzyja jakości. źródło: KWSJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP z dnia 10.03.2004
	Po napisaniu każdej książki marnował dwa lata na intensywne przepychanie jej przez wydawnictwa i cenzurę. źródło: KWSJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 1992

Składnia

przepychać

5. do następnej klasy

Definicja

pot.

pomagać komuś sprostać jakimś wymaganiom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

przepychać dzieci
przepychać z klasy do klasy

Cytaty

Wszyscy mówią ostatnio o korupcji. Dla mnie jest to temat nieco egzotyczny, bo nigdy [...] ani nie wziąłem, ani nie dawałem łapówki. [...] Nie dawałem, bo nie prowadzę działalności gospodarczej, nie budowałem domu, nie byłem zmuszony przepychać dzieci z klasy do klasy.

źródło: NKJP: Skorumpowani, Dziennik Polski, 2000-04-15

Składnia

przepychać

KOGO

Frazeologizmy

ktoś przepycha kolanem coś

Data ostatniej modyfikacji: 04.05.2014