UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

konserwować

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. conservāre 'zachowywać'

1. żywność

Definicja

poddawać zmianom chroniącym przed zepsuciem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

chronić

Połączenia

konserwować mięso, ogórki, owoce i warzywa, ryby, wędliny, ziemniaki, żywność
konserwować domowymi sposobami
konserwować w spirytusie
konserwować chemicznie
konserwować i mrozić, konserwować i pakować, konserwować i przechowywać; przetwórstwo i konserwowanie
konserwowany przecier pomidorowy, konserwowana żywność, konserwowane mięso, konserwowane pomidory, owoce i warzywa, produkty spożywcze, ryby; metody, sposoby konserwowania; substancje, środki konserwujące

Cytaty

	W miodzie można „utopić” niemal wszystko, miód doskonale i naturalnie konserwuje spożywcze produkty - przekonywał R. Tomaszewski. źródło: NKJP: Lepsza kasza niźli groch?, Dziennik Polski - Tarnów, 2002-09-17
	Nikt nie kwestionuje poglądu, że naturalne witaminy i brak jakichkolwiek chemikaliów to coś lepszego od witamin syntetycznych oraz konserwantów. Masło, jak zjełczeje, to śmierdzi i sam zapach zniechęca do jego jedzenia. Margarynę natomiast konserwuje chemia. źródło: KJ PWN: Polityka Nr: 22/1995
	Wysiewy pokrzywki prowokują również barwniki spożywcze, zwłaszcza żółte, występujące w słodyczach, napojach i lekach, oraz środki konserwujące, na przykład benzoesan sodu używany powszechnie w przemyśle spożywczym do konserwowania kompotów, dżemów oraz przetworów warzywnych. źródło: NKJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001
	Zależnie od kategorii produktowej, udział polskich marek i produktów w konsumpcji waha się od 16% do 27%. Najwyższy udział polskie produkty mają w takich kategoriach jak: wędliny, nabiał, piwo oraz warzywa i owoce konserwowane. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	konserwuję	konserwujemy
2 os.	konserwujesz	konserwujecie
3 os.	konserwuje	konserwują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałem +(e)m konserwował	konserwowałam +(e)m konserwowała	konserwowałom +(e)m konserwowało	konserwowaliśmy +(e)śmy konserwowali	konserwowałyśmy +(e)śmy konserwowały
2 os.	konserwowałeś +(e)ś konserwował	konserwowałaś +(e)ś konserwowała	konserwowałoś +(e)ś konserwowało	konserwowaliście +(e)ście konserwowali	konserwowałyście +(e)ście konserwowały
3 os.	konserwował	konserwowała	konserwowało	konserwowali	konserwowały

bezosobnik: konserwowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę konserwował będę konserwować	będę konserwowała będę konserwować	będę konserwowało będę konserwować	będziemy konserwowali będziemy konserwować	będziemy konserwowały będziemy konserwować
2 os.	będziesz konserwował będziesz konserwować	będziesz konserwowała będziesz konserwować	będziesz konserwowało będziesz konserwować	będziecie konserwowali będziecie konserwować	będziecie konserwowały będziecie konserwować
3 os.	będzie konserwował będzie konserwować	będzie konserwowała będzie konserwować	będzie konserwowało będzie konserwować	będą konserwowali będą konserwować	będą konserwowały będą konserwować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		konserwujmy
2 os.	konserwuj	konserwujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałbym bym konserwował	konserwowałabym bym konserwowała	konserwowałobym bym konserwowało	konserwowalibyśmy byśmy konserwowali	konserwowałybyśmy byśmy konserwowały
2 os.	konserwowałbyś byś konserwował	konserwowałabyś byś konserwowała	konserwowałobyś byś konserwowało	konserwowalibyście byście konserwowali	konserwowałybyście byście konserwowały
3 os.	konserwowałby by konserwował	konserwowałaby by konserwowała	konserwowałoby by konserwowało	konserwowaliby by konserwowali	konserwowałyby by konserwowały

bezosobnik: konserwowano by

bezokolicznik: konserwować

imiesłów przysłówkowy współczesny: konserwując

gerundium: konserwowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konserwowanie	konserwowania
D.	konserwowania	konserwowań
C.	konserwowaniu	konserwowaniom
B.	konserwowanie	konserwowania
N.	konserwowaniem	konserwowaniami
Ms.	konserwowaniu	konserwowaniach
W.	konserwowanie	konserwowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: konserwujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwująca
D.	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującej
C.	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującej
B.	konserwującego	konserwującego	konserwujący	konserwujące	konserwującą
N.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującą
Ms.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwujące
D.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących
C.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym
B.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujące
N.	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi
Ms.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: konserwowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwowany	konserwowany	konserwowany	konserwowane	konserwowana
D.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanej
C.	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanej
B.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowany	konserwowane	konserwowaną
N.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowaną
Ms.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwowani	konserwowani	konserwowane	konserwowane
D.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych
C.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym
B.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowane
N.	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi
Ms.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych

odpowiednik aspektowy: zakonserwować

Składnia

konserwować

2. zabytki

Definicja

poddawać zmianom, chroniącym przed zniszczeniem lub szybkim zużyciem się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

chronić, zachowywać

Połączenia

konserwować broń, dokumenty, eksponaty; elewacje, fundamenty, mury; infrastrukturę, maszyny i urządzenia, sprzęt; kapliczki, malowidła, cenne obiekty, polichromię, pomniki, zabytki, zamek
konserwować drewnochronem, lepikiem, olejem, smarami
konserwować ku uciesze turystów
konserwować na bieżąco; na czyjś koszt
konserwować przed zimą
konserwować przez długie lata
konserwować w muzeach, w warunkach domowych; w regularnych odstępach czasu
konserwować za państwowe pieniądze
konserwować ze środków zebranych przez społeczeństwo
konserwować ciągle, kilkakrotnie, nieustannie, odpowiednio, okresowo, pieczołowicie, regularnie, starannie, skutecznie, stale, systematycznie, troskliwie, źle
trzeba konserwować; usiłować konserwować
konserwować i modernizować, konserwować i naprawiać, konserwować i odnawiać, konserwować i pielęgnować, konserwować i rekonstruować, konserwować i wymieniać, konserwować i ratować, konserwować i zabezpieczać; czyścić i konserwować, dokonywać przeglądu i konserwować, dozorować i konserwować, eksploatować i konserwować, gromadzić i konserwować, obsługiwać i konserwować, oczyszczać i konserwować, przechowywać i konserwować, przerabiać i konserwować, remontować i konserwować, troszczyć się i konserwować

Cytaty

Dzieła sztuki, zabytki kultury, piękna architektura czy pamiątki historycznych wydarzeń to te wartości, które decydują o kolorycie każdego miasta takiego jak Kraków. Ze zrozumiałym zainteresowaniem dbamy o nie, konserwujemy je, przechowujemy w muzeach i bibliotekach.

źródło: NKJP: Rezerwat w mieście, Dziennik Polski - Podróże, 2003-03-22

Bez zezwolenia właściwego konserwatora wojewódzkiego zabytków nie wolno zabytków przerabiać, odnawiać, rekonstruować, konserwować, zabudowywać, obudowywać, zdobić, uzupełniać, rozkopywać ani dokonywać żadnych istotnych zmian.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.12.1996

Przed zimą dobrze jest dokładnie wyczyścić łopaty, grabie i motyczki, a na koniec przetrzeć części metalowe szmatką nasączoną olejem lub spryskać sprayem konserwującym. Części drewniane konserwujemy olejem lnianym lub rzepakowym.

źródło: NKJP: Zabezpieczamy przed zimą, Dziennik Polski - Dom, 2003-11-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	konserwuję	konserwujemy
2 os.	konserwujesz	konserwujecie
3 os.	konserwuje	konserwują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałem +(e)m konserwował	konserwowałam +(e)m konserwowała	konserwowałom +(e)m konserwowało	konserwowaliśmy +(e)śmy konserwowali	konserwowałyśmy +(e)śmy konserwowały
2 os.	konserwowałeś +(e)ś konserwował	konserwowałaś +(e)ś konserwowała	konserwowałoś +(e)ś konserwowało	konserwowaliście +(e)ście konserwowali	konserwowałyście +(e)ście konserwowały
3 os.	konserwował	konserwowała	konserwowało	konserwowali	konserwowały

bezosobnik: konserwowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę konserwował będę konserwować	będę konserwowała będę konserwować	będę konserwowało będę konserwować	będziemy konserwowali będziemy konserwować	będziemy konserwowały będziemy konserwować
2 os.	będziesz konserwował będziesz konserwować	będziesz konserwowała będziesz konserwować	będziesz konserwowało będziesz konserwować	będziecie konserwowali będziecie konserwować	będziecie konserwowały będziecie konserwować
3 os.	będzie konserwował będzie konserwować	będzie konserwowała będzie konserwować	będzie konserwowało będzie konserwować	będą konserwowali będą konserwować	będą konserwowały będą konserwować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		konserwujmy
2 os.	konserwuj	konserwujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałbym bym konserwował	konserwowałabym bym konserwowała	konserwowałobym bym konserwowało	konserwowalibyśmy byśmy konserwowali	konserwowałybyśmy byśmy konserwowały
2 os.	konserwowałbyś byś konserwował	konserwowałabyś byś konserwowała	konserwowałobyś byś konserwowało	konserwowalibyście byście konserwowali	konserwowałybyście byście konserwowały
3 os.	konserwowałby by konserwował	konserwowałaby by konserwowała	konserwowałoby by konserwowało	konserwowaliby by konserwowali	konserwowałyby by konserwowały

bezosobnik: konserwowano by

bezokolicznik: konserwować

imiesłów przysłówkowy współczesny: konserwując

gerundium: konserwowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konserwowanie	konserwowania
D.	konserwowania	konserwowań
C.	konserwowaniu	konserwowaniom
B.	konserwowanie	konserwowania
N.	konserwowaniem	konserwowaniami
Ms.	konserwowaniu	konserwowaniach
W.	konserwowanie	konserwowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: konserwujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwująca
D.	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującej
C.	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującej
B.	konserwującego	konserwującego	konserwujący	konserwujące	konserwującą
N.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującą
Ms.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwujące
D.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących
C.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym
B.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujące
N.	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi
Ms.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: konserwowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwowany	konserwowany	konserwowany	konserwowane	konserwowana
D.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanej
C.	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanej
B.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowany	konserwowane	konserwowaną
N.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowaną
Ms.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwowani	konserwowani	konserwowane	konserwowane
D.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych
C.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym
B.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowane
N.	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi
Ms.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych

odpowiednik aspektowy: zakonserwować

Składnia

konserwować

CO + (CZYM)

3. obyczaje

Definicja

uniemożliwiać pożądane zmiany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

utrwalać

Połączenia

konserwować dotychczasowy, obecny stan rzeczy, dotychczasową sytuację, nieekonomiczny model czegoś, monopol na coś / w czymś, niedemokratyczne rozwiązania, stare obyczaje, porządki, stosunki, struktury, układy..., jakieś schematy; biedę, dysproporcje, patologię, przeszłość, różnice, szarą strefę
konserwować dla interesu partyjnego
konserwować w sposób absolutny
chcieć, musieć konserwować; nie można konserwować
konserwować i nie zmieniać; usztywniać i konserwować

Cytaty

	- Po dzisiejszych głosowaniach mamy jasną sytuację. Dogadały się trzy strony, konserwując w ten sposób stary układ - komentował Makowski, który jest przewodniczącym klubu AWS w gminie Centrum. źródło: NKJP: (PAP): Przerwana sesja, Dziennik Polski - Kraj, 1998-11-04
	Nowelizacja ustawy ma sprzyjać dalszemu porządkowaniu rynku mediów. [...] Ma być i będzie dobrym dokumentem dla kreatywnych. Nowelizacja ma stymulować rozwój mediów, a nie go usypiać i konserwować. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.04.2002
	Niezmieniony kodeks pracy konserwuje obecną, złą dla pracowników sytuację na rynku. źródło: KJ PWN: Rzeczpospolita Nr: 11.03/ 2001
	Wadliwy system ubezpieczeniowy, wprowadzony przez komunistów i konserwowany przez rządy postsolidarnościowe, okrada ludzi z należnych im pieniędzy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.11.1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	konserwuję	konserwujemy
2 os.	konserwujesz	konserwujecie
3 os.	konserwuje	konserwują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałem +(e)m konserwował	konserwowałam +(e)m konserwowała	konserwowałom +(e)m konserwowało	konserwowaliśmy +(e)śmy konserwowali	konserwowałyśmy +(e)śmy konserwowały
2 os.	konserwowałeś +(e)ś konserwował	konserwowałaś +(e)ś konserwowała	konserwowałoś +(e)ś konserwowało	konserwowaliście +(e)ście konserwowali	konserwowałyście +(e)ście konserwowały
3 os.	konserwował	konserwowała	konserwowało	konserwowali	konserwowały

bezosobnik: konserwowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę konserwował będę konserwować	będę konserwowała będę konserwować	będę konserwowało będę konserwować	będziemy konserwowali będziemy konserwować	będziemy konserwowały będziemy konserwować
2 os.	będziesz konserwował będziesz konserwować	będziesz konserwowała będziesz konserwować	będziesz konserwowało będziesz konserwować	będziecie konserwowali będziecie konserwować	będziecie konserwowały będziecie konserwować
3 os.	będzie konserwował będzie konserwować	będzie konserwowała będzie konserwować	będzie konserwowało będzie konserwować	będą konserwowali będą konserwować	będą konserwowały będą konserwować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		konserwujmy
2 os.	konserwuj	konserwujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałbym bym konserwował	konserwowałabym bym konserwowała	konserwowałobym bym konserwowało	konserwowalibyśmy byśmy konserwowali	konserwowałybyśmy byśmy konserwowały
2 os.	konserwowałbyś byś konserwował	konserwowałabyś byś konserwowała	konserwowałobyś byś konserwowało	konserwowalibyście byście konserwowali	konserwowałybyście byście konserwowały
3 os.	konserwowałby by konserwował	konserwowałaby by konserwowała	konserwowałoby by konserwowało	konserwowaliby by konserwowali	konserwowałyby by konserwowały

bezosobnik: konserwowano by

bezokolicznik: konserwować

imiesłów przysłówkowy współczesny: konserwując

gerundium: konserwowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konserwowanie	konserwowania
D.	konserwowania	konserwowań
C.	konserwowaniu	konserwowaniom
B.	konserwowanie	konserwowania
N.	konserwowaniem	konserwowaniami
Ms.	konserwowaniu	konserwowaniach
W.	konserwowanie	konserwowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: konserwujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwująca
D.	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującej
C.	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującej
B.	konserwującego	konserwującego	konserwujący	konserwujące	konserwującą
N.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującą
Ms.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwujące
D.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących
C.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym
B.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujące
N.	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi
Ms.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: konserwowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwowany	konserwowany	konserwowany	konserwowane	konserwowana
D.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanej
C.	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanej
B.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowany	konserwowane	konserwowaną
N.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowaną
Ms.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwowani	konserwowani	konserwowane	konserwowane
D.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych
C.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym
B.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowane
N.	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi
Ms.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych

odpowiednik aspektowy: zakonserwować

Składnia

konserwować

4. zdrowie

Definicja

sprzyjać zachowaniu dobrego zdrowia lub młodego wyglądu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

dyrygentura, praca konserwuje

Cytaty

	Dyrygentura konserwuje. Po pierwsze, zapewnia stałą gimnastykę, po drugie, zmusza do ustawicznego wysiłku intelektualnego. źródło: NKJP: Byłem w niebie, Dziennik Polski - Kultura, 2001-03-23
	Pani 40-letnia powinna, obok umiejętności maquillage'owych, opanować również - a nawet w pierwszym rzędzie - sztukę konserwowania swej urody, czyli sztukę zachowania młodości. źródło: NKJP: Higiena i zdrowie. Zabiegi zdrowotno-kosmetyczne pani 40-letniej, 1948, prasa
	Sama widziałam w dzienniku telewizyjnym parę krzepkich staruszków z mocno czerwonymi nosami, którzy mieli za zadanie przekonać widza, jak to regularne, aby tylko kontrolowane picie konserwuje nadzwyczaj władze umysłowe oraz fizyczne ciało. źródło: KJ PWN: Magdalena Nawrocka: Krzywe zwierciadło,1994
	W moim wieku jedyna sensowna kwestia może brzmieć: „Żyjesz, czy nie żyjesz?” – Słyszę, że żyjesz... Ciekawe, jak pewne sprawy konserwują człowieka. źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	konserwuję	konserwujemy
2 os.	konserwujesz	konserwujecie
3 os.	konserwuje	konserwują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałem +(e)m konserwował	konserwowałam +(e)m konserwowała	konserwowałom +(e)m konserwowało	konserwowaliśmy +(e)śmy konserwowali	konserwowałyśmy +(e)śmy konserwowały
2 os.	konserwowałeś +(e)ś konserwował	konserwowałaś +(e)ś konserwowała	konserwowałoś +(e)ś konserwowało	konserwowaliście +(e)ście konserwowali	konserwowałyście +(e)ście konserwowały
3 os.	konserwował	konserwowała	konserwowało	konserwowali	konserwowały

bezosobnik: konserwowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę konserwował będę konserwować	będę konserwowała będę konserwować	będę konserwowało będę konserwować	będziemy konserwowali będziemy konserwować	będziemy konserwowały będziemy konserwować
2 os.	będziesz konserwował będziesz konserwować	będziesz konserwowała będziesz konserwować	będziesz konserwowało będziesz konserwować	będziecie konserwowali będziecie konserwować	będziecie konserwowały będziecie konserwować
3 os.	będzie konserwował będzie konserwować	będzie konserwowała będzie konserwować	będzie konserwowało będzie konserwować	będą konserwowali będą konserwować	będą konserwowały będą konserwować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		konserwujmy
2 os.	konserwuj	konserwujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	konserwowałbym bym konserwował	konserwowałabym bym konserwowała	konserwowałobym bym konserwowało	konserwowalibyśmy byśmy konserwowali	konserwowałybyśmy byśmy konserwowały
2 os.	konserwowałbyś byś konserwował	konserwowałabyś byś konserwowała	konserwowałobyś byś konserwowało	konserwowalibyście byście konserwowali	konserwowałybyście byście konserwowały
3 os.	konserwowałby by konserwował	konserwowałaby by konserwowała	konserwowałoby by konserwowało	konserwowaliby by konserwowali	konserwowałyby by konserwowały

bezosobnik: konserwowano by

bezokolicznik: konserwować

imiesłów przysłówkowy współczesny: konserwując

gerundium: konserwowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konserwowanie	konserwowania
D.	konserwowania	konserwowań
C.	konserwowaniu	konserwowaniom
B.	konserwowanie	konserwowania
N.	konserwowaniem	konserwowaniami
Ms.	konserwowaniu	konserwowaniach
W.	konserwowanie	konserwowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: konserwujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwująca
D.	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującego	konserwującej
C.	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującemu	konserwującej
B.	konserwującego	konserwującego	konserwujący	konserwujące	konserwującą
N.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującą
Ms.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwujący	konserwujący	konserwujące	konserwujące
D.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących
C.	konserwującym	konserwującym	konserwującym	konserwującym
B.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujące
N.	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi	konserwującymi
Ms.	konserwujących	konserwujących	konserwujących	konserwujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: konserwowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	konserwowany	konserwowany	konserwowany	konserwowane	konserwowana
D.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanego	konserwowanej
C.	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanemu	konserwowanej
B.	konserwowanego	konserwowanego	konserwowany	konserwowane	konserwowaną
N.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowaną
Ms.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	konserwowani	konserwowani	konserwowane	konserwowane
D.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych
C.	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym	konserwowanym
B.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowane
N.	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi	konserwowanymi
Ms.	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych	konserwowanych

odpowiednik aspektowy: zakonserwować

Składnia

Rz_nieżywotny

konserwować

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2011