UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

napawać

Chronologizacja

2 połowa XVI w., Bańk
XV w., Bor

Pochodzenie

Czasownik utworzony na wzór dawać od napoić 'dać pić' (Bor); zob. poić

1. dumą, lękiem

Definicja

książk.

wywoływać w kimś jakieś silne uczucie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

napajać

Połączenia

myśl, propozycja, jakaś sytuacja, widok, wspomnienie napawa czymś
napawać dumą, grozą, lękiem, niechęcią, obrzydzeniem, optymizmem, otuchą, przerażeniem, strachem, wstrętem

Cytaty

	Skrytą radością napawało go przeświadczenie, że w każdej chwili może, jeśli tylko napadnie go ochota, znaleźć się w innych stronach, wśród innych ludzi, nowych krajobrazów. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978
	Już nie oglądała w lustrze swoich smukłych stóp. Były zniekształcone i napawały ją obrzydzeniem, podobnie jak skóra rąk, pokryta ciemnymi plamami. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986
	Nie był tchórzem i wiele przeszedł, ale ten piękniś, zachowujący się jak wschodni satrapa wobec leżących plackiem poddanych, napawał go nieokreślonym lękiem. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko:Złoty pociąg, 2006
	Optymizmem napawa, że niemałą grupę wśród bezdomnych stanowią ludzie, którzy jak najprędzej chcą się pozbyć statusu bezdomnego. źródło: NKJP: hb: Coraz ciaśniej w noclegowniach, Wieczór Trójmiasta,1998-10-28
	[...] melancholią napawa to, że te opisy wnętrz pałacowych, balów [...], spotkań towarzyskich upowszechniały się w kraju i wytworzyły królowi opinię człowieka, którego los Polski nie obchodzi. źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	napawam	napawamy
2 os.	napawasz	napawacie
3 os.	napawa	napawają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napawałem +(e)m napawał	napawałam +(e)m napawała	napawałom +(e)m napawało	napawaliśmy +(e)śmy napawali	napawałyśmy +(e)śmy napawały
2 os.	napawałeś +(e)ś napawał	napawałaś +(e)ś napawała	napawałoś +(e)ś napawało	napawaliście +(e)ście napawali	napawałyście +(e)ście napawały
3 os.	napawał	napawała	napawało	napawali	napawały

bezosobnik: napawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę napawał będę napawać	będę napawała będę napawać	będę napawało będę napawać	będziemy napawali będziemy napawać	będziemy napawały będziemy napawać
2 os.	będziesz napawał będziesz napawać	będziesz napawała będziesz napawać	będziesz napawało będziesz napawać	będziecie napawali będziecie napawać	będziecie napawały będziecie napawać
3 os.	będzie napawał będzie napawać	będzie napawała będzie napawać	będzie napawało będzie napawać	będą napawali będą napawać	będą napawały będą napawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		napawajmy
2 os.	napawaj	napawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napawałbym bym napawał	napawałabym bym napawała	napawałobym bym napawało	napawalibyśmy byśmy napawali	napawałybyśmy byśmy napawały
2 os.	napawałbyś byś napawał	napawałabyś byś napawała	napawałobyś byś napawało	napawalibyście byście napawali	napawałybyście byście napawały
3 os.	napawałby by napawał	napawałaby by napawała	napawałoby by napawało	napawaliby by napawali	napawałyby by napawały

bezosobnik: napawano by

bezokolicznik: napawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

napawając

gerundium: napawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	napawanie	napawania
D.	napawania	napawań
C.	napawaniu	napawaniom
B.	napawanie	napawania
N.	napawaniem	napawaniami
Ms.	napawaniu	napawaniach
W.	napawanie	napawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: napawający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napawający	napawający	napawający	napawające	napawająca
D.	napawającego	napawającego	napawającego	napawającego	napawającej
C.	napawającemu	napawającemu	napawającemu	napawającemu	napawającej
B.	napawającego	napawającego	napawający	napawające	napawającą
N.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym	napawającą
Ms.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym	napawającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napawający	napawający	napawające	napawające
D.	napawających	napawających	napawających	napawających
C.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym
B.	napawających	napawających	napawających	napawające
N.	napawającymi	napawającymi	napawającymi	napawającymi
Ms.	napawających	napawających	napawających	napawających

imiesłów przymiotnikowy bierny: napawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napawany	napawany	napawany	napawane	napawana
D.	napawanego	napawanego	napawanego	napawanego	napawanej
C.	napawanemu	napawanemu	napawanemu	napawanemu	napawanej
B.	napawanego	napawanego	napawany	napawane	napawaną
N.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym	napawaną
Ms.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym	napawanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napawani	napawani	napawane	napawane
D.	napawanych	napawanych	napawanych	napawanych
C.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym
B.	napawanych	napawanych	napawanych	napawane
N.	napawanymi	napawanymi	napawanymi	napawanymi
Ms.	napawanych	napawanych	napawanych	napawanych

Składnia

	+	napawać	+	KOGO + CZYM
(to), że ZDANIE	+	napawać	+	CZYM

2. oczy

Definicja

książk.

odczuwać wielką przyjemność z określonych doznań zmysłowych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

napajać, sycić

Połączenia

napawać oczy, wzrok; uszy; zmysły
napawać (niezapomnianym, wspaniałym) widokiem

Cytaty

	Widzę, jak młode próbują przeskakiwać z gałązki na gałązkę i strącają z nich kropelki deszczu. Radość rozpiera moje serce i duszę, dlatego otwieram szeroko okno i [...] napawam wzrok tym wspaniałym widokiem. źródło: NKJP: Emilia Kasza: Wiosna z mojego okna - Złote Pióro, Co Tydzień Jaworzno, 2004-06-03
	Przez moment napawał swoje [...] oczy kształtem szyi zgrabnie osadzonej w kołnierzu pielęgniarskiego mundurka, wypukłością piersi, twarzą noszącą rys jakiejś dziewczęcej zadziorności. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009
	To właśnie dzieci z takich domów, gdzie ziemniaki i placki z mąki jęczmiennej [...] były podstawowym jedzeniem, stały najczęściej pod płotem okalającym ogród plebanii i napawały swoje oczy różnym dobrem znajdującym się na odległość wyciągniętej ręki. źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001
	Papieże kastrowali chłopców tysiącami, aby sobie napawać uszy ich cienkim śpiewem w anielskich papieskich chórach źródło: Internet:wiadomosci.onet.pl
	Ponadto dzięki niezwykłemu położeniu obiektu [...] istnieje możliwość wypicia przepysznej, porannej kawy na wspaniale usytuowanym dużym tarasie, dzięki czemu można cieszyć się chwilą i napawać zmysły niepowtarzalnym widokiem krajobrazu górskiego. źródło: Internet: sywarne.eu

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	napawam	napawamy
2 os.	napawasz	napawacie
3 os.	napawa	napawają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napawałem +(e)m napawał	napawałam +(e)m napawała	napawałom +(e)m napawało	napawaliśmy +(e)śmy napawali	napawałyśmy +(e)śmy napawały
2 os.	napawałeś +(e)ś napawał	napawałaś +(e)ś napawała	napawałoś +(e)ś napawało	napawaliście +(e)ście napawali	napawałyście +(e)ście napawały
3 os.	napawał	napawała	napawało	napawali	napawały

bezosobnik: napawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę napawał będę napawać	będę napawała będę napawać	będę napawało będę napawać	będziemy napawali będziemy napawać	będziemy napawały będziemy napawać
2 os.	będziesz napawał będziesz napawać	będziesz napawała będziesz napawać	będziesz napawało będziesz napawać	będziecie napawali będziecie napawać	będziecie napawały będziecie napawać
3 os.	będzie napawał będzie napawać	będzie napawała będzie napawać	będzie napawało będzie napawać	będą napawali będą napawać	będą napawały będą napawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		napawajmy
2 os.	napawaj	napawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napawałbym bym napawał	napawałabym bym napawała	napawałobym bym napawało	napawalibyśmy byśmy napawali	napawałybyśmy byśmy napawały
2 os.	napawałbyś byś napawał	napawałabyś byś napawała	napawałobyś byś napawało	napawalibyście byście napawali	napawałybyście byście napawały
3 os.	napawałby by napawał	napawałaby by napawała	napawałoby by napawało	napawaliby by napawali	napawałyby by napawały

bezosobnik: napawano by

bezokolicznik: napawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

napawając

gerundium: napawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	napawanie	napawania
D.	napawania	napawań
C.	napawaniu	napawaniom
B.	napawanie	napawania
N.	napawaniem	napawaniami
Ms.	napawaniu	napawaniach
W.	napawanie	napawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: napawający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napawający	napawający	napawający	napawające	napawająca
D.	napawającego	napawającego	napawającego	napawającego	napawającej
C.	napawającemu	napawającemu	napawającemu	napawającemu	napawającej
B.	napawającego	napawającego	napawający	napawające	napawającą
N.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym	napawającą
Ms.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym	napawającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napawający	napawający	napawające	napawające
D.	napawających	napawających	napawających	napawających
C.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym
B.	napawających	napawających	napawających	napawające
N.	napawającymi	napawającymi	napawającymi	napawającymi
Ms.	napawających	napawających	napawających	napawających

imiesłów przymiotnikowy bierny: napawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napawany	napawany	napawany	napawane	napawana
D.	napawanego	napawanego	napawanego	napawanego	napawanej
C.	napawanemu	napawanemu	napawanemu	napawanemu	napawanej
B.	napawanego	napawanego	napawany	napawane	napawaną
N.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym	napawaną
Ms.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym	napawanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napawani	napawani	napawane	napawane
D.	napawanych	napawanych	napawanych	napawanych
C.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym
B.	napawanych	napawanych	napawanych	napawane
N.	napawanymi	napawanymi	napawanymi	napawanymi
Ms.	napawanych	napawanych	napawanych	napawanych

Składnia

Rz_osobowy

napawać

CO + CZYM

3. powierzchnię

Definicja

techn.

nakładać dodatkową warstwę metalu na przedmioty metalowe techniką spawania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Połączenia

napawanie szyn

Cytaty

- Napawanie szyn nie jest możliwe, gdyż nie było już do czego napawać, tak duże są zniszczenia - mówi Piotr Kurnyta
„W trybie awaryjnym” zdecydowano się na naprawę części rozjazdów tramwajowych w rejonie skrzyżowania ulicy św. Gertrudy i Dominikańskiej.

źródło: NKJP: Niebezpieczne rozjazdy, Dziennik Polski, 1999-03-18

Blachy trudnościeralne [...] to bimetaliczne płyty, składające się z bazowej blachy konstrukcyjnej napawanej wysokostopowym materiałem odpornym na zużycia. Blachy wytwarzane są w specjalnym zmechanizowanym procesie napawania, w którym jest wytwarzana twarda, wytrzymała i jeszcze bardziej odporna na zużycia powierzchnia , jaką można uzyskać w istniejących procesach technologicznych.

źródło: Internet: lsmwelding.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	napawam	napawamy
2 os.	napawasz	napawacie
3 os.	napawa	napawają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napawałem +(e)m napawał	napawałam +(e)m napawała	napawałom +(e)m napawało	napawaliśmy +(e)śmy napawali	napawałyśmy +(e)śmy napawały
2 os.	napawałeś +(e)ś napawał	napawałaś +(e)ś napawała	napawałoś +(e)ś napawało	napawaliście +(e)ście napawali	napawałyście +(e)ście napawały
3 os.	napawał	napawała	napawało	napawali	napawały

bezosobnik: napawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę napawał będę napawać	będę napawała będę napawać	będę napawało będę napawać	będziemy napawali będziemy napawać	będziemy napawały będziemy napawać
2 os.	będziesz napawał będziesz napawać	będziesz napawała będziesz napawać	będziesz napawało będziesz napawać	będziecie napawali będziecie napawać	będziecie napawały będziecie napawać
3 os.	będzie napawał będzie napawać	będzie napawała będzie napawać	będzie napawało będzie napawać	będą napawali będą napawać	będą napawały będą napawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		napawajmy
2 os.	napawaj	napawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	napawałbym bym napawał	napawałabym bym napawała	napawałobym bym napawało	napawalibyśmy byśmy napawali	napawałybyśmy byśmy napawały
2 os.	napawałbyś byś napawał	napawałabyś byś napawała	napawałobyś byś napawało	napawalibyście byście napawali	napawałybyście byście napawały
3 os.	napawałby by napawał	napawałaby by napawała	napawałoby by napawało	napawaliby by napawali	napawałyby by napawały

bezosobnik: napawano by

bezokolicznik: napawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

napawając

gerundium: napawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	napawanie	napawania
D.	napawania	napawań
C.	napawaniu	napawaniom
B.	napawanie	napawania
N.	napawaniem	napawaniami
Ms.	napawaniu	napawaniach
W.	napawanie	napawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: napawający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napawający	napawający	napawający	napawające	napawająca
D.	napawającego	napawającego	napawającego	napawającego	napawającej
C.	napawającemu	napawającemu	napawającemu	napawającemu	napawającej
B.	napawającego	napawającego	napawający	napawające	napawającą
N.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym	napawającą
Ms.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym	napawającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napawający	napawający	napawające	napawające
D.	napawających	napawających	napawających	napawających
C.	napawającym	napawającym	napawającym	napawającym
B.	napawających	napawających	napawających	napawające
N.	napawającymi	napawającymi	napawającymi	napawającymi
Ms.	napawających	napawających	napawających	napawających

imiesłów przymiotnikowy bierny: napawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	napawany	napawany	napawany	napawane	napawana
D.	napawanego	napawanego	napawanego	napawanego	napawanej
C.	napawanemu	napawanemu	napawanemu	napawanemu	napawanej
B.	napawanego	napawanego	napawany	napawane	napawaną
N.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym	napawaną
Ms.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym	napawanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	napawani	napawani	napawane	napawane
D.	napawanych	napawanych	napawanych	napawanych
C.	napawanym	napawanym	napawanym	napawanym
B.	napawanych	napawanych	napawanych	napawane
N.	napawanymi	napawanymi	napawanymi	napawanymi
Ms.	napawanych	napawanych	napawanych	napawanych

Inne uwagi

Zwykle ger lub imb

Składnia

napawać

CO + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2016