UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

restytucja

Chronologizacja

1592, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	restytucja	restytucje
D.	restytucji	restytucji	neut
D.	restytucji	restytucyj	char
C.	restytucji	restytucjom
B.	restytucję	restytucje
N.	restytucją	restytucjami
Ms.	restytucji	restytucjach
W.	restytucjo	restytucje

Pochodzenie

fr. restitution

z łac. restitūtiō 'odbudowa, odnowa; przywrócenie do poprzedniej pozycji'

1. odnowa

Definicja

książk.

odtworzenie pierwotnego stanu rzeczy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

restytucja gatunku; lasów, roślin; bobra, łososia, zająca szaraka, żubra...; monarchii
restytucja i reintrodukcja; ochrona i restytucja

Cytaty

	Stacja Doświadczalna [...] powstała w 1974 roku. Od samego początku jej głównym celem była hodowla, restytucja i reintrodukcja rzadkich i ginących gatunków zwierząt. źródło: NKJP: Arka pana profesora, Dziennik Polski, 2000-11-03
	W 1981 roku powstał Społeczny Komitet Budowy Muzeum Śląskiego. Dzięki skutecznym zabiegom środowisk twórczych w 1984 nastąpiła restytucja muzeum. źródło: NKJP: ic: Potrójne urodziny muzeum, Trybuna Śląska, 2004-11-30
	Od 1986 r. trwa próba restytucji orłosępa brodatego, który wyginął tu w końcu XIX w. źródło: NKJP: Internet
	Wspierano ochronę i restytucję różnorodności gatunkowej i siedliskowej oraz rewaloryzację parków publicznych jako dóbr kultury i banku genów. źródło: NKJP: Grażyna Antoniewicz: Zielone światło dla projektów, Dziennik Bałtycki, 2008-12-19
	Prace nad restytucją łososia koncentrują się wokół rzeki Biała Tarnowska, do której być może wkrótce na tarło będą wpływać dorosłe ryby. źródło: NKJP: Sebastian Mensfeld: Powrót łososi, Gazeta Krakowska, 2007-06-11

Składnia

restytucja

(CZEGO)

2. odszkodowanie

Definicja

książk.

świadczenie wypłacane osobie poszkodowanej przez sprawcę szkody

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse ubezpieczenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odszkodowanie

Cytaty

[...] istnieje [...] pilna potrzeba wzmocnienia pozycji osób pokrzywdzonych oraz ich rodzin, zwłaszcza pod kątem restytucji szkód od sprawcy, a gdy to niemożliwe, ich kompensacji od państwa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.07.2002

Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej szkody [...] i przede wszystkim na tym tle zachodzi potrzeba oceny, czy koszt restytucji jest dla zobowiązanego nadmierny [...].

źródło: NKJP: Mieczysław Teer: Co ma prawo do opłacalności?, Dziennik Zachodni, 2006-05-31

Składnia

restytucja

(CZEGO)

3. reprywatyzacja

Definicja

zwrot obywatelom lub instytucjom mienia upaństwowionego, będącego wcześniej ich własnością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	reprywatyzacja
	hiperonimy:	zwrot

Połączenia

pełna restytucja
restytucja majątku/majątków, mienia (prywatnego, pożydowskiego), nieruchomości, własności
ustawa o restytucji
restytucja i rekompensata
kwestia, problem, sprawa, zasady restytucji; w ramach restytucji
restytucja dotyczy czegoś, obejmuje coś

Cytaty

	[...] częściowe naprawienie krzywd dotyczy tylko dawnych własności osób indywidualnych, nie zaś majątku jakichkolwiek osób prawnych. Wyjątkiem była częściowa restytucja majątku kościoła. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.09.1995
	Po 1989 Kościół odzyskał budynki sakralne (choć katedra św. Wita pozostała własnością państwa), ale żaden rząd nie godził się na restytucję ziem uprawnych i budynków zajętych przez gminy, szkoły, szpitale... Widzieliśmy w Czechach wiele kościołów zamkniętych na głucho. źródło: NKJP: Wiesław Wodecki: W cieniu św. Barbary, Gazeta Wrocławska, 2003-09-05
	W 1997 roku na mocy ustawy o restytucji mienia żydowskiego, synagogę odzyskała Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie [...]. źródło: NKJP: Internet
	Według szacunków resortu przekształceń własnościowych ok. 100 tys. byłych właścicieli czeka na zwrot majątków zabranych im przez państwo w latach 40. i 50. Wielu z nich wierzy, że restytucja zagrabionych niegdyś dóbr jest w państwie prawa rzeczą naturalną. źródło: NKJP: Marek Wielgo: Reprywatyzacja, Gazeta Wyborcza, 1994-05-28
	Mimo że zwracanie majątku jest trudne i czasem opóźnia prywatyzację innymi metodami, wiceminister prywatyzacji [...] uważa, że restytucja jest nie tylko naprawieniem krzywd, ale i najszybszą formą prywatyzacji. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Świat, Gazeta Wyborcza, 1993-08-06

Składnia

restytucja

(CZEGO)

4. rewindykacja

Definicja

zwrot mienia zabranego jakiemuś państwu albo jego obywatelom przez inne państwo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zwrot

Połączenia

restytucja (polskich) dóbr kultury, majątków, zabytków
rewindykacja i restytucja
kwestia, problem, sprawa, zasady restytucji; w ramach restytucji

Cytaty

Ważną nowelizacją jest wprowadzenie rozdziału o zasadach restytucji zabytków wywiezionych niezgodnie z prawem za granicę, opartego na przepisach obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.2001

[...] zabiegi o odszkodowania za cierpienia Żydów podczas holocaustu i o restytucję ich majątków zagrabionych przez hitlerowców stały się swego rodzaju dochodowym interesem, który może ożywić nastroje antysemickie w krajach będących obiektem roszczeń.

źródło: NKJP: Internet

Polska ma w tej chwili bardzo duże kłopoty z restytucją mienia poniemieckiego. Zgodnie z prawem sądy zwracają nieruchomości Niemcom, którzy uciekli z nich bądź zostali wypędzeni bezpośrednio po wojnie.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

restytucja

(CZEGO)

Odesłania

Zob. też:

rewindykacja

Data ostatniej modyfikacji: 24.07.2018