Chronologizacja
Pochodzenie
ang. Communism
fr. communisme
niem. Kommunismus
z łac. communis ' wspólny, powszechny, ogólny, pospolity'
1.a ideologia
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [komuniźmie] lub [komunizmie].
Wymowa
[komunism] lub [komunizm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- ateistyczny, bezbożny; narodowy; naukowy komunizm
- komunizm Marksa
- bolszewizm i komunizm, faszyzm i komunizm, hitleryzm i komunizm, nazizm i komunizm
- teoretyk, zwolennicy; przeciwnicy; zasady; korzenie; wpływy; klęska, zwycięstwo; krytyka komunizmu
- stosunek do komunizmu
- wiara w komunizm
- zwalczać komunizm
- odejść/odchodzić od komunizmu
- wierzyć w komunizm
- sympatyzować z komunizmem
Cytaty
|
Wierzą słowu pisanemu, ufają obrazkom i przedstawieniom. Stąd bierze się popularność [...] ideologii skrajnych, takich jak faszyzm i komunizm. źródło: NKJP: Michał Komar: Wtajemniczenia, 2009 |
|
|
Wbiły sobie do głów kilka chwytliwych doktryn, które więcej miały wspólnego z dziewiętnastowiecznym [...] pozytywizmem, niż z komunizmem [...]. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
Rzeczywiście nie byłem komunistą. Ale wie pan, czego mnie nauczyły doświadczenia wojenne? Właśnie komunizmu i patriotyzmu. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948 |
|
|
[...] wielu znanych im osobiście Żydów czy to zasymilowanych, czy z najbliższego getta zwróciło się ku internacjonalistycznemu komunizmowi [...]. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001 |
|
|
Istnieje [...] wiele komunizmów niemarksistowskich, a jeszcze więcej przedmarksistowskich (choćby redukcje jezuickie czy w pewnej mierze poglądy Saint-Simona). źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komunizm |
komunizmy |
|
| D. | komunizmu |
komunizmów |
|
| C. | komunizmowi |
komunizmom |
|
| B. | komunizm |
komunizmy |
|
| N. | komunizmem |
komunizmami |
|
| Ms. | komunizmie |
komunizmach |
|
| W. | komunizmie |
komunizmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b system społeczny
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [komuniźmie] lub [komunizmie].
Wymowa
[komunism] lub [komunizm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | komuna |
Połączenia
- chiński, polski, sowiecki...; stalinowski, totalitarny; schyłkowy; prawdziwy komunizm
- komunizm w Chinach, w Polsce, w Rosji...
- kapitalizm i komunizm, socjalizm i komunizm, wojna i komunizm
- budowniczowie; pogromca, wrogowie; (polski, sowiecki) model, (polska, radziecka) wersja; czasy, epoka, (schyłkowa, wczesna) faza, lata; rzeczywistość; bastion; budowa, ewolucja, powrót; agonia, koniec, kryzys, rozkład, rozpad, schyłek, śmierć, upadek; likwidacja; dziedzictwo, historia, ideologia, relikt, symbol; sukcesy; ofiary, piekło, zbrodnie; doświadczenie komunizmu
- droga, powrót do komunizmu
- rozliczenia, walka z komunizmem
- spadek, spuścizna po komunizmie; życie w komunizmie
- komunizm nastał, panował, przyszedł, zapanował gdzieś; padł, runął, upadł/upada
- nienawidzić komunizmu
- budować, wprowadzić, zbudować; obalić, odrzucić, zlikwidować; przeżyć komunizm
- wyjść z komunizmu
- walczyć, zerwać z komunizmem
- odziedziczony po komunizmie
- komunizm jako system (polityczny, władzy)
- od komunizmu do demokracji
Cytaty
|
W komunizmie robotnicy byli klasą rządzącą. Nigdy co prawda tak naprawdę nie rządzili - zawsze w ich imieniu robili to różni uzurpatorzy. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Gniew i zagubienie, Gazeta Wyborcza, 1992-09-19 |
|
|
[...] kładę szczególny nacisk na oddolną pracę w terenie. Pobudzanie i wyzwolenie w ludziach inicjatywy, zmysłu przedsiębiorczości uśpionej przez lata komunizmu. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002 |
|
|
Jeszcze w latach 70. poszukiwali trzeciej drogi między totalitarnym komunizmem a wolnorynkowym kapitalizmem [...] źródło: NKJP: Jan Skórzyński: Niepodległość od wewnątrz, Polityka, 2008-03-15 |
|
|
Czy zatem komunizm był ustrojem „niezgodnym” z naturą człowieka, a demokracja zachodnia jest jak najbardziej zgodna? źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007 |
|
|
[...] kapitalizm jest lepszy od wszystkich socjalizmów i komunizmów [...]. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | komunizm |
komunizmy |
|
| D. | komunizmu |
komunizmów |
|
| C. | komunizmowi |
komunizmom |
|
| B. | komunizm |
komunizmy |
|
| N. | komunizmem |
komunizmami |
|
| Ms. | komunizmie |
komunizmach |
|
| W. | komunizmie |
komunizmy |