UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grodzić

Chronologizacja

1399, SStp

Pochodzenie

psł. *gorditi 'stawiać ogrodzenie, przegrodę, zagrodę, przegradzać, zagradzać'

1. pastwisko

Definicja

otaczać teren płotem, siatką, murem itp., aby uniemożliwić swobodne wejście nań lub wyjście zeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ogradzać, zagradzać
	antonimy:	rozgradzać
	hiperonimy:	ograniczać

Połączenia

grodzić domy; boisko, cmentarze, hale, nartostrady, teren, wyciągi; Wisłę...;
grodzenie nieruchomości, działki, gruntów, lasów, nekropolii, parku, pastwisk, placu budowy, plaży, terenu, upraw leśnych; rzek;
grodzenie murem, parkanem, rowem, siatką, wałem, żerdziami
grodzić w poprzek
zakaz grodzenia

Cytaty

	No, a gdy był i róg, i środek, być może uznano, że cmentarz jest dostatecznie wyznaczony i nie ma potrzeby jeszcze grodzić, bo i tak wcześniej czy później wyjdzie z tego ogrodzenia w pola. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski, Widnokrąg, 1996
	Szkoła nr 20 grodzi boisko, by wydzielić się od osiedla mieszkaniowego. źródło: NKJP: Dachy, gzymsy, rury, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2002-08-10
	Oznacza to, że w najdalej oddalonej od serca uzdrowiska strefie ochronnej C będzie można grodzić żelbetonem według woli. źródło: NKJP: Adam Ligiecki: Statut dla kurortu, prasa, 2006
	Tam, gdzie szło o pośpiech, Niemcy kazali grodzić domy parkanem, zbitym na miejscu z desek, ustawiać kozły żelazne uzbrojone w kłęby kolczastego drutu. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	grodzę	grodzimy
2 os.	grodzisz	grodzicie
3 os.	grodzi	grodzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	grodziłem +(e)m grodził	grodziłam +(e)m grodziła	grodziłom +(e)m grodziło	grodziliśmy +(e)śmy grodzili	grodziłyśmy +(e)śmy grodziły
2 os.	grodziłeś +(e)ś grodził	grodziłaś +(e)ś grodziła	grodziłoś +(e)ś grodziło	grodziliście +(e)ście grodzili	grodziłyście +(e)ście grodziły
3 os.	grodził	grodziła	grodziło	grodzili	grodziły

bezosobnik: grodzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę grodził będę grodzić	będę grodziła będę grodzić	będę grodziło będę grodzić	będziemy grodzili będziemy grodzić	będziemy grodziły będziemy grodzić
2 os.	będziesz grodził będziesz grodzić	będziesz grodziła będziesz grodzić	będziesz grodziło będziesz grodzić	będziecie grodzili będziecie grodzić	będziecie grodziły będziecie grodzić
3 os.	będzie grodził będzie grodzić	będzie grodziła będzie grodzić	będzie grodziło będzie grodzić	będą grodzili będą grodzić	będą grodziły będą grodzić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gródźmy rzadziej grodźmy
2 os.	gródź rzadziej grodź	gródźcie rzadziej grodźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	grodziłbym bym grodził	grodziłabym bym grodziła	grodziłobym bym grodziło	grodzilibyśmy byśmy grodzili	grodziłybyśmy byśmy grodziły
2 os.	grodziłbyś byś grodził	grodziłabyś byś grodziła	grodziłobyś byś grodziło	grodzilibyście byście grodzili	grodziłybyście byście grodziły
3 os.	grodziłby by grodził	grodziłaby by grodziła	grodziłoby by grodziło	grodziliby by grodzili	grodziłyby by grodziły

bezosobnik: grodzono by

bezokolicznik: grodzić

imiesłów przysłówkowy współczesny: grodząc

gerundium: grodzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	grodzenie	grodzenia
D.	grodzenia	grodzeń
C.	grodzeniu	grodzeniom
B.	grodzenie	grodzenia
N.	grodzeniem	grodzeniami
Ms.	grodzeniu	grodzeniach
W.	grodzenie	grodzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: grodzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	grodzący	grodzący	grodzący	grodzące	grodząca
D.	grodzącego	grodzącego	grodzącego	grodzącego	grodzącej
C.	grodzącemu	grodzącemu	grodzącemu	grodzącemu	grodzącej
B.	grodzącego	grodzącego	grodzący	grodzące	grodzącą
N.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącą
Ms.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	grodzący	grodzący	grodzące	grodzące
D.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzących
C.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym
B.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzące
N.	grodzącymi	grodzącymi	grodzącymi	grodzącymi
Ms.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: grodzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	grodzony	grodzony	grodzony	grodzone	grodzona
D.	grodzonego	grodzonego	grodzonego	grodzonego	grodzonej
C.	grodzonemu	grodzonemu	grodzonemu	grodzonemu	grodzonej
B.	grodzonego	grodzonego	grodzony	grodzone	grodzoną
N.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzoną
Ms.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	grodzeni	grodzeni	grodzone	grodzone
D.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzonych
C.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym
B.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzone
N.	grodzonymi	grodzonymi	grodzonymi	grodzonymi
Ms.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzonych

odpowiednik aspektowy: ogrodzić

Składnia

Rz _osobowy

grodzić

(CO) + (CZYM) + (przed KIM|CZYM)

2. dostęp

Definicja

utrudniać przejście lub dostanie się do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	oddzielać, przegradzać, zagradzać
	hiperonimy:	uniemożliwiać

Połączenia

grodzą druty, grodzi taśma

Cytaty

Ale beczka nie tylko grodziła dostęp czartowi do jego ofiar.

źródło: NKJP: Beczka czarownic, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-11-03

[...] prawdziwą władzę sprawowały wszędobylskie konsjerżki, podglądające lokatorów zza firanki, grodząc nieproszonym gościom drogę biustem wielkim jak kopuły Sacre Coeur.

źródło: NKJP: Krzysztof Rutkowski, Gazeta Wyborcza, 1992-04-14

Przemyśl grodził szlak na Budapeszt, Kraków zamykał drogę do serca cesarstwa - Wiednia.

źródło: NKJP: Dwie twierdze, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-12-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	grodzę	grodzimy
2 os.	grodzisz	grodzicie
3 os.	grodzi	grodzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	grodziłem +(e)m grodził	grodziłam +(e)m grodziła	grodziłom +(e)m grodziło	grodziliśmy +(e)śmy grodzili	grodziłyśmy +(e)śmy grodziły
2 os.	grodziłeś +(e)ś grodził	grodziłaś +(e)ś grodziła	grodziłoś +(e)ś grodziło	grodziliście +(e)ście grodzili	grodziłyście +(e)ście grodziły
3 os.	grodził	grodziła	grodziło	grodzili	grodziły

bezosobnik: grodzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę grodził będę grodzić	będę grodziła będę grodzić	będę grodziło będę grodzić	będziemy grodzili będziemy grodzić	będziemy grodziły będziemy grodzić
2 os.	będziesz grodził będziesz grodzić	będziesz grodziła będziesz grodzić	będziesz grodziło będziesz grodzić	będziecie grodzili będziecie grodzić	będziecie grodziły będziecie grodzić
3 os.	będzie grodził będzie grodzić	będzie grodziła będzie grodzić	będzie grodziło będzie grodzić	będą grodzili będą grodzić	będą grodziły będą grodzić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gródźmy rzadziej grodźmy
2 os.	gródź rzadziej grodź	gródźcie rzadziej grodźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	grodziłbym bym grodził	grodziłabym bym grodziła	grodziłobym bym grodziło	grodzilibyśmy byśmy grodzili	grodziłybyśmy byśmy grodziły
2 os.	grodziłbyś byś grodził	grodziłabyś byś grodziła	grodziłobyś byś grodziło	grodzilibyście byście grodzili	grodziłybyście byście grodziły
3 os.	grodziłby by grodził	grodziłaby by grodziła	grodziłoby by grodziło	grodziliby by grodzili	grodziłyby by grodziły

bezosobnik: grodzono by

bezokolicznik: grodzić

imiesłów przysłówkowy współczesny: grodząc

gerundium: grodzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	grodzenie	grodzenia
D.	grodzenia	grodzeń
C.	grodzeniu	grodzeniom
B.	grodzenie	grodzenia
N.	grodzeniem	grodzeniami
Ms.	grodzeniu	grodzeniach
W.	grodzenie	grodzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: grodzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	grodzący	grodzący	grodzący	grodzące	grodząca
D.	grodzącego	grodzącego	grodzącego	grodzącego	grodzącej
C.	grodzącemu	grodzącemu	grodzącemu	grodzącemu	grodzącej
B.	grodzącego	grodzącego	grodzący	grodzące	grodzącą
N.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącą
Ms.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	grodzący	grodzący	grodzące	grodzące
D.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzących
C.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym
B.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzące
N.	grodzącymi	grodzącymi	grodzącymi	grodzącymi
Ms.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: grodzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	grodzony	grodzony	grodzony	grodzone	grodzona
D.	grodzonego	grodzonego	grodzonego	grodzonego	grodzonej
C.	grodzonemu	grodzonemu	grodzonemu	grodzonemu	grodzonej
B.	grodzonego	grodzonego	grodzony	grodzone	grodzoną
N.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzoną
Ms.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	grodzeni	grodzeni	grodzone	grodzone
D.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzonych
C.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym
B.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzone
N.	grodzonymi	grodzonymi	grodzonymi	grodzonymi
Ms.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzonych

Składnia

	+	grodzić	+	CO + (KOMU) + (CZYM)
	+	grodzić	+	CO + (przed KIM\|CZYM)

3. kosze

Definicja

rzem.

w języku wikliniarzy: wyplatać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyplatać

Cytaty

Mieszkańcy wsi nazywają czynność wyplatania „grodzeniem”.

źródło: NKJP: Celina Woryna, Najwięcej grodzi się w zimie, Dziennik Polski - Kraków, 2003-06-27

Tutaj wyplatanie, grodzenie koszy, tradycyjnie zwanych duckami, trwa przez cały rok.

źródło: Internet

Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne dla tej okolicy uprawy wikliny, z której następnie miejscowi artyści grodzą wyroby wikliniarskie cenione w całej okolicy (i nie tylko).

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	grodzę	grodzimy
2 os.	grodzisz	grodzicie
3 os.	grodzi	grodzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	grodziłem +(e)m grodził	grodziłam +(e)m grodziła	grodziłom +(e)m grodziło	grodziliśmy +(e)śmy grodzili	grodziłyśmy +(e)śmy grodziły
2 os.	grodziłeś +(e)ś grodził	grodziłaś +(e)ś grodziła	grodziłoś +(e)ś grodziło	grodziliście +(e)ście grodzili	grodziłyście +(e)ście grodziły
3 os.	grodził	grodziła	grodziło	grodzili	grodziły

bezosobnik: grodzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę grodził będę grodzić	będę grodziła będę grodzić	będę grodziło będę grodzić	będziemy grodzili będziemy grodzić	będziemy grodziły będziemy grodzić
2 os.	będziesz grodził będziesz grodzić	będziesz grodziła będziesz grodzić	będziesz grodziło będziesz grodzić	będziecie grodzili będziecie grodzić	będziecie grodziły będziecie grodzić
3 os.	będzie grodził będzie grodzić	będzie grodziła będzie grodzić	będzie grodziło będzie grodzić	będą grodzili będą grodzić	będą grodziły będą grodzić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gródźmy rzadziej grodźmy
2 os.	gródź rzadziej grodź	gródźcie rzadziej grodźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	grodziłbym bym grodził	grodziłabym bym grodziła	grodziłobym bym grodziło	grodzilibyśmy byśmy grodzili	grodziłybyśmy byśmy grodziły
2 os.	grodziłbyś byś grodził	grodziłabyś byś grodziła	grodziłobyś byś grodziło	grodzilibyście byście grodzili	grodziłybyście byście grodziły
3 os.	grodziłby by grodził	grodziłaby by grodziła	grodziłoby by grodziło	grodziliby by grodzili	grodziłyby by grodziły

bezosobnik: grodzono by

bezokolicznik: grodzić

imiesłów przysłówkowy współczesny: grodząc

gerundium: grodzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	grodzenie	grodzenia
D.	grodzenia	grodzeń
C.	grodzeniu	grodzeniom
B.	grodzenie	grodzenia
N.	grodzeniem	grodzeniami
Ms.	grodzeniu	grodzeniach
W.	grodzenie	grodzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: grodzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	grodzący	grodzący	grodzący	grodzące	grodząca
D.	grodzącego	grodzącego	grodzącego	grodzącego	grodzącej
C.	grodzącemu	grodzącemu	grodzącemu	grodzącemu	grodzącej
B.	grodzącego	grodzącego	grodzący	grodzące	grodzącą
N.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącą
Ms.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	grodzący	grodzący	grodzące	grodzące
D.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzących
C.	grodzącym	grodzącym	grodzącym	grodzącym
B.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzące
N.	grodzącymi	grodzącymi	grodzącymi	grodzącymi
Ms.	grodzących	grodzących	grodzących	grodzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: grodzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	grodzony	grodzony	grodzony	grodzone	grodzona
D.	grodzonego	grodzonego	grodzonego	grodzonego	grodzonej
C.	grodzonemu	grodzonemu	grodzonemu	grodzonemu	grodzonej
B.	grodzonego	grodzonego	grodzony	grodzone	grodzoną
N.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzoną
Ms.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	grodzeni	grodzeni	grodzone	grodzone
D.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzonych
C.	grodzonym	grodzonym	grodzonym	grodzonym
B.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzone
N.	grodzonymi	grodzonymi	grodzonymi	grodzonymi
Ms.	grodzonych	grodzonych	grodzonych	grodzonych

Składnia

grodzić

Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2023