UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

umęczony

Chronologizacja

Zob. umęczyć, umęczyć się

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. umęczony
umęczony
umęczony
umęczone
umęczona
M. spół. umęczon
umęczon
umęczon
D. umęczonego
umęczonego
umęczonego
umęczonego
umęczonej
C. umęczonemu
umęczonemu
umęczonemu
umęczonemu
umęczonej
B. umęczonego
umęczonego
umęczony
umęczone
umęczoną
N. umęczonym
umęczonym
umęczonym
umęczonym
umęczoną
Ms. umęczonym
umęczonym
umęczonym
umęczonym
umęczonej
W. umęczony
umęczony
umęczony
umęczone
umęczona
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. umęczeni
umęczeni
umęczone
umęczone
D. umęczonych
umęczonych
umęczonych
umęczonych
C. umęczonym
umęczonym
umęczonym
umęczonym
B. umęczonych
umęczonych
umęczonych
umęczone
N. umęczonymi
umęczonymi
umęczonymi
umęczonymi
Ms. umęczonych
umęczonych
umęczonych
umęczonych
W. umęczeni
umęczeni
umęczone
umęczone

Pochodzenie

Zob. męczyć

1.a człowiek

Definicja

taki, który utracił siły fizyczne lub psychiczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przemęczony, wymęczony, wypluty, wyprany

Połączenia

  • umęczony człowiek, pracownik, rodak, umęczona kobieta, matka
  • umęczony chorobą, pracą

Cytaty

Dwa dni temu na jej dyżurze zmarło dziecko, czteroletnia dziewczynka, strasznie już umęczona, kolejne remisje i nawroty, niezliczone chemie, a na koniec morfina i oczekiwanie...

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Genowefa zastała Maurycego wieczorem z zimnym okładem na czole, umęczonego bólem głowy, obstawionego kubkami z wodą, której wciąż nie miał dosyć.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Na co dzień prowadzi terapię dla osób z zaburzeniami w odżywianiu. Kiedy w Krakowie zgłasza się umęczony nadwagą pacjent, Terapeutka pyta go najpierw, po co chce się odchudzić.

źródło: NKJP: Ewa Winnicka: PS w SPA, Polityka, 2005

Składnia

bez ograniczeń + umęczony +
(CZYM)
szyk: neutralny

1.b twarz

Definicja

świadczący o tym, że ktoś utracił siły fizyczne lub psychiczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przemęczony, wymęczony

Cytaty

Te balsamy to mi się wydaje, że tylko poprawiają wygląd skóry umęczonej odchudzaniem. Nie wyszczuplają. Ale to i tak dobrze.

źródło: NKJP: Internet

Zajął miejsce na ławce, obserwując towarzyszy niedoli. Młodzi, w średnim wieku i starzy, niektórzy o twarzach umęczonych biedą albo wódką.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Babcia Lucyna (z domu Waliszewska - lepiej!) z rozedmą płuc sypiała na fotelu, na głowie czepeczek, umęczona twarz i spuchnięte nogi w misce z wodą.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

A może... - wizytator uśmiechnął się domyślnie - któryś z miłośników zoologii, tak zajmująco wykładanej przez kolegę Gonderę, założył... stajnię wyścigową? Co panowie o tym myślą?
Nauczyciele popatrzyli na siebie umęczonymi oczyma.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Składnia

bez ograniczeń + umęczony +
(CZYM)
szyk: neutralny

2. kraj

Definicja

taki, który zbiorowo doświadczył wielu dramatycznych, wyniszczających wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • umęczony kraj; umęczona ojczyzna; umęczone społeczeństwo

Cytaty

Tuż przed cyklonem wyjechałem, ale teraz po całej Polsce i wśród znajomych za granicą rozsyłam apele z prośbą o pomoc dla tego pięknego i umęczonego kraju. Dla jego wspaniałych mieszkańców.

źródło: NKJP: Duszno było nim powiał wiatr, duszno jest teraz, Tygodnik Siedlecki, 2008-05-14

Zasłynął jako człowiek odważny, jako wielki wódz sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ale również jako gorący patriota, kochający ponad wszystko swoją umęczoną ojczyznę.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.01.2003

Rozpoczął się dramatyczny okres w historii umęczonej Rosji: gruntowania państwowości moskiewskiej za pomocą niebywałych okrucieństw.

źródło: NKJP: Jerzy Besala: Berło w pieluchach, Polityka nr 2580, 2006-11-18

I przyjdzie pomoc, i wszystko będzie takie szlachetne, wszystko będzie miało nazwę rzewną i bezinteresowną. Pomoc dla ludności krajów umęczonych i szereg innych pomocy.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957

Data ostatniej modyfikacji: 18.01.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj