UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zasłonić się

Chronologizacja

1455, SStp
Datacja przybliżona.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zasłonię się
zasłonimy się
2 os. zasłonisz się
zasłonicie się
3 os. zasłoni się
zasłonią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zasłoniłem się
+(e)m się zasłonił
zasłoniłam się
+(e)m się zasłoniła
zasłoniłom się
+(e)m się zasłoniło
zasłoniliśmy się
+(e)śmy się zasłonili
zasłoniłyśmy się
+(e)śmy się zasłoniły
2 os. zasłoniłeś się
+(e)ś się zasłonił
zasłoniłaś się
+(e)ś się zasłoniła
zasłoniłoś się
+(e)ś się zasłoniło
zasłoniliście się
+(e)ście się zasłonili
zasłoniłyście się
+(e)ście się zasłoniły
3 os. zasłonił się
zasłoniła się
zasłoniło się
zasłonili się
zasłoniły się

bezosobnik: zasłonięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zasłońmy się
2 os. zasłoń się
zasłońcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zasłoniłbym się
bym się zasłonił
zasłoniłabym się
bym się zasłoniła
zasłoniłobym się
bym się zasłoniło
zasłonilibyśmy się
byśmy się zasłonili
zasłoniłybyśmy się
byśmy się zasłoniły
2 os. zasłoniłbyś się
byś się zasłonił
zasłoniłabyś się
byś się zasłoniła
zasłoniłobyś się
byś się zasłoniło
zasłonilibyście się
byście się zasłonili
zasłoniłybyście się
byście się zasłoniły
3 os. zasłoniłby się
by się zasłonił
zasłoniłaby się
by się zasłoniła
zasłoniłoby się
by się zasłoniło
zasłoniliby się
by się zasłonili
zasłoniłyby się
by się zasłoniły

bezosobnik: zasłonięto by się

bezokolicznik: zasłonić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zasłoniwszy się

gerundium: zasłonięcie się

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zasłonięcie się
zasłonięcia się
D. zasłonięcia się
zasłonięć się
C. zasłonięciu się
zasłonięciom się
B. zasłonięcie się
zasłonięcia się
N. zasłonięciem się
zasłonięciami się
Ms. zasłonięciu się
zasłonięciach się
W. zasłonięcie się
zasłonięcia się

odpowiednik aspektowy: zasłaniać się

Pochodzenie

Z przedrostkiem za- od psł. *sloniti sę 'pochylać się, opierać się'; por. zasłonić

1. rękami

Definicja

odgradzając się od czegoś, ochronić się przed czymś niebezpiecznym, szkodliwym lub nieprzyjemnym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  osłonić się

Połączenia

  • zasłonić się ręką
  • zasłonić się przed ciosem, przed uderzeniem

Cytaty

Rozbierz się. Jak chcesz, zasłoń się ręcznikiem.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Smagnęła mnie z wściekłością batem przez twarz. Zawrzeszczałem z bólu i zasłoniłem się rękami.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Obudzony natychmiast zasłonił się przed uderzeniem.

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1995

[...] zasłonił się przed ciosem Huangbo, odebrał mu kij i przewrócił go na ziemię.

źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004

[...] kresą kapelusza nasuniętego na czoło, na oczy chce zasłonić się od spojrzenia innych [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

Składnia

bez ograniczeń + zasłonić się +
(CZYM) + (od CZEGO | przed CZYM)

2. chmurami

Definicja

znajdując się za czymś lub pod czymś, stać się niewidocznym w całości lub w części

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przesłonić się
antonimy:  odkryć się, odsłonić się

Cytaty

Cofnął się, sięgnął po papierosa i zasłonił się obłokiem dymu.

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

[...] dzień już nie jest taki sam, niebo dziwnie zasłoniło się woalką z chmur.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + zasłonić się +
CZYM

3. tajemnicą

Definicja

podać coś jako przyczynę, dla której czegoś się nie zrobiło lub nie zrobi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • zasłonić się niewiedzą, jakąś (służbową, zawodową...) tajemnicą

Cytaty

Szary obywatel nie ma szans dowiedzieć się, czy przetarg odbył się uczciwie, gdyż urzędnicy zasłonią się tajemnicą handlową.

źródło: NKJP: Joanna Solska: We własnym gronie, Polityka, 1995, nr 22

Polecenie to miało być ogłoszone uniwersałami królewskimi po powiatach, tak by nikt z zainteresowanych nie mógł zasłonić się niewiedzą.

źródło: NKJP: Tadeusz Szulc: Z badań nad egzekucją praw. (Podstawa ustawodawcza egzekucji dóbr, jej interpretacja i nowelizacja na sejmach za panowania Zygmunta II Augusta), 2000

Poprzedniego dnia, w poniedziałek, podczas pierwszej rozmowy telefonicznej z Wilkiem, Zakrzewski zasłonił się brakiem czasu.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

[...] zasłonił się tym, iż odpowiedź mogę uzyskać po decyzji ministra obrony narodowej.

źródło: NKJP: Stenogram z 62. posiedzenia Komisji Śledczej 16 kwietnia 2005 r.

Składnia

bez ograniczeń + zasłonić się +
CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj