UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kajdanki

Chronologizacja

SJPXVII, SL: pod: kajdanek, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: kajdany, z ukr. kajdány

Definicja

dwie metalowe obręcze z zatrzaskiem, połączone łańcuszkiem, zakładane na przeguby rąk w celu ograniczenia swobody ruchów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bransoletki, obrączki

Połączenia

  • kajdanki i pałki
  • pokrowiec na kajdanki
  • ślady po kajdankach; kobieta, ludzie, mężczyzna, więzień; ręce w kajdankach
  • klucz od kajdanek
  • użyć kajdanek
  • nałożyć, założyć; zdjąć komuś kajdanki
  • skuć kogoś kajdankami; przykuć, przypiąć kogoś/coś kajdankami do czegoś
  • oswobodzić, uwolnić się z kajdanek
  • skuć, zakuć/zakuwać kogoś w kajdanki
  • doprowadzić, dowieźć, prowadzić, wyprowadzić, zabrać kogoś w kajdankach

Cytaty

Na razie widać widowiskowe zatrzymania, wyprowadzania w kajdankach, przychodzenie do domu podejrzanego o szóstej nad ranem.

źródło: NKJP: Beata Brokowska: Walka z układem, czyli strach robi swoje, Dziennik Bałtycki, 2007-08-24

Panie ministrze, [...] czy sokiści będą mogli mieć pałki i kajdanki? To jest dla nich podstawa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.05.1995

Po krótkiej szarpaninie udało się obezwładnić bardzo agresywnego mężczyznę i ściągnąć go na ziemię. Zakuto go w kajdanki i odprowadzono na komendę.

źródło: NKJP: Szaleniec z nożem, Co Tydzień Jaworzno, 2006-03-26

Marek K. oswobodził się z kajdanek po kwadransie, podłączył zapasowy aparat, ukryty w szafie i zatelefonował na policję.

źródło: NKJP: Henryk Malanowski: Sprawy nie rozwiązane, Detektyw, 1999

Zerknąłem spod oka na moich strażników. Porwać się na nich? Każdy był o głowę niższy ode mnie, ale wyglądali na silnych. Poza tym najpierw trzeba by się uwolnić z kajdanków.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om Opowieść hipotetyczna, 1974

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kajdanki
D. kajdanek
rzadziej kajdanków
C. kajdankom
B. kajdanki
N. kajdankami
Ms. kajdankach
W. kajdanki
Data ostatniej modyfikacji: 17.12.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj