UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zalać

Chronologizacja

1424, SStp

Pochodzenie

Zob. lać

1. fala

Definicja

sprawić, że woda lub inny płyn zapełnia coś, przykrywa, zatapia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

deszcz, potop zalał; woda, fala, rzeka; powódź zalała;
zalać łąkę, teren, domostwa; kuchnię, łazienkę, mieszkanie, piwnicę, jakieś pomieszczenie; jezdnię, ulicę

Cytaty

	Plaże zalała dziesięciometrowa fala tsunami, jest dużo ofiar... źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008
	Lilijka przybrała i stała się nagle rwącym potokiem - jeszcze chwila i zaleje łąkę. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	- Wielu rolników, zwłaszcza ze Szrop i Śledziówki, utraciło swoje plony, gdy deszcze zalały pola - mówi Waldemar Gutjar, wójt gminy Stary Targ. źródło: NKJP: (KM), Żadna rzeka nie wylała, Dziennik Bałtycki, 2001-10-25
	Sąsiad z góry zalał nam mieszkanie w Warszawie. źródło: NKJP: Mezallianz..., Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-02-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

zalać

CO + (CZYM)

2. obrus

Definicja

wylać coś niechcący na kogoś lub na coś, brudząc, plamiąc to

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

krew zalała
zalać twarz, obrus, suknię
zalać krwią, winem

Cytaty

[...] zmyła z plastikowego obrusa mapę świata, którą ktoś zalał czerwonym winem [...].

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Tak czy inaczej tom miał przy sobie. Nawiasem mówiąc chwała Bogu, że krew nie zalała księgi.

źródło: NKJP: Artur Górski: Magia „Sacro Arsenale”, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

zalać

KOGO/CO + (CZYM)

3. mięso

Definicja

wlać tyle płynu do naczynia, żeby przykrył znajdujące się tam potrawy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

zalać mięso, owoce, rybę, warzywa
zalać galaretką, marynatą, sosem, syropem, wodą, wywarem

Cytaty

Umieść rybę w szklanym naczyniu i zalej marynatą.

źródło: NKJP: (JEC): Pstrąg według Śledzia, Dziennik Polski, 2006-03-04

Gdy wywar będzie letni, wyjąć mięso, rozdrobnić w razie potrzeby, wywar odcedzić i zalać nim mięso ułożone w salaterkach.

źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Nóżki zawsze najsmaczniejsze, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-08-03

– Niepotrzebnie zalałeś miód wrzątkiem... Trzeba trochę odczekać, najpierw zalać herbatę, dopiero za jakiś czas dodać miodu.

źródło: NKJP: Mariusz Grzebalski: Człowiek, który biegnie przez las, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

zalać

CO + CZYM

4. betonem

Definicja

wypełnić jakiś otwór lub wgłębienie substancją, która w nim zastygnie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

zalewać fundamenty, otwór, wgłębienie
zalewać betonem, gipsem

Cytaty

Łowicka firma „Budowa” na zlecenie Baumitu zalała też fundamenty pod hale i pod biurowiec.

źródło: NKJP: (rk): Woda na drodze fabryki Baumitu, Dziennik Łódzki, 2006-08-07

Ciało Pożeracza Chmur pozostawiło w ziemi głęboki odcisk, na tyle dokładny, że gdyby zalać go gipsem , otrzymalibyśmy płaskorzeźbę w kształcie smoka.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

zalać

CO + CZYM

5. towarem

Definicja

wystąpić gdzieś w bardzo dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja

Połączenia

płyty kompaktowe, książki, jakieś towary zalały coś
zalać rynek
zalać produktami, towarami
masowo zalać

Cytaty

	- Kiedy zalały nas zagraniczne towary, mój zakład przestał być opłacalny - opowiada pani Maria. źródło: NKJP: Agnieszka Pietraszek: Pożegnanie z zasiłkiem, Gazeta Wyborcza, 1993-10-26
	Mleczarze wyczuwają dobry interes – wiadomo już, że opolskie mleko może zalać unijny rynek. źródło: NKJP: (MECH): Pucują rzeźnie i mleczarnie, Dziennik Zachodni, 2003-12-15
	Horda zaleje Europę. Barbarzyńca triumfować będzie na ruinach. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986
	Nieprzebrany tłum młodych ludzi zalał wczoraj cmentarz w Suchej Górze, by wraz z najbliższą rodziną towarzyszyć zamordowanemu koledze w jego ostatniej drodze. źródło: NKJP: mag, W Bytomiu tłumy żegnały Mateusza, Trybuna Śląska, 2001-03-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

	+	zalać	+	CO
	+	zalać	+	CO + CZYM

6. serce

Definicja

o emocjach i uczuciach: ogarnąć kogoś całkowicie z dużą intensywnością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

radość zalała kogoś/coś; emocje, uczucia zalały kogoś/coś
zalać czyjeś serce

Cytaty

Chcieć to móc - pomyślałem od razu i radość zalała moje serce [...].

źródło: NKJP: Wiesław Opałek: Lepiej móc, a nie chcieć?, Dziennik Polski, 2008-04-21

Myślimy, że jeśli pozwolimy sobie na wszystkie uczucia, one zaleją nas i stanie się coś okropnego.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci , 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

zalać

KOGO/CO

7. o świetle

Definicja

o zjawiskach świetlnych: ogarnąć światłem lub ciemnością daną część przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Cytaty

A co gorsza, pewnej nocy „mężna młódź z Siczy” podpaliła trzy ogromne sterty pszenicy, które należały do dworu i były ustawione za stawem przylegającym do parku. Czerwona łuna zalała wieś.

źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001

Zerwał się wiatr, przepędził chmury i nagła jasność słońca zalała cały peron.

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Kamil poczłapał w stronę przełącznika. Pstryk. Zalała ich absolutna, nieprzenikniona ciemność.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaleję	zalejemy
2 os.	zalejesz	zalejecie
3 os.	zaleje	zaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałem +(e)m zalał	zalałam +(e)m zalała	zalałom +(e)m zalało	zalaliśmy zaleliśmy +(e)śmy zalali +(e)śmy zaleli	zalałyśmy +(e)śmy zalały
2 os.	zalałeś +(e)ś zalał	zalałaś +(e)ś zalała	zalałoś +(e)ś zalało	zalaliście zaleliście +(e)ście zalali +(e)ście zaleli	zalałyście +(e)ście zalały
3 os.	zalał	zalała	zalało	zalali zaleli	zalały

bezosobnik: zalano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zalejmy
2 os.	zalej	zalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zalałbym bym zalał	zalałabym bym zalała	zalałobym bym zalało	zalalibyśmy zalelibyśmy byśmy zalali byśmy zaleli	zalałybyśmy byśmy zalały
2 os.	zalałbyś byś zalał	zalałabyś byś zalała	zalałobyś byś zalało	zalalibyście zalelibyście byście zalali byście zaleli	zalałybyście byście zalały
3 os.	zalałby by zalał	zalałaby by zalała	zalałoby by zalało	zalaliby zaleliby by zalali by zaleli	zalałyby by zalały

bezosobnik: zalano by

bezokolicznik: zalać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zalawszy

gerundium: zalanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zalanie	zalania
D.	zalania	zalań
C.	zalaniu	zalaniom
B.	zalanie	zalania
N.	zalaniem	zalaniami
Ms.	zalaniu	zalaniach
W.	zalanie	zalania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zalany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zalany	zalany	zalany	zalane	zalana
D.	zalanego	zalanego	zalanego	zalanego	zalanej
C.	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanemu	zalanej
B.	zalanego	zalanego	zalany	zalane	zalaną
N.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalaną
Ms.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym	zalanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zalani	zalani	zalane	zalane
D.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych
C.	zalanym	zalanym	zalanym	zalanym
B.	zalanych	zalanych	zalanych	zalane
N.	zalanymi	zalanymi	zalanymi	zalanymi
Ms.	zalanych	zalanych	zalanych	zalanych

odpowiednik aspektowy: zalewać

Składnia

zalać

KOGO/CO + (CZYM)

Frazeologizmy

krew zalała kogoś
nagła krew zalała kogoś
żółć zalała kogoś
ktoś zalał formę
ktoś zalał pałę
ktoś zalał pałkę
ktoś zalał robaka
ktoś zalał wódką coś
ktoś zalał alkoholem coś
ktoś zalał robala
ktoś/coś zaszedł/zaszło za skórę komuś
ktoś zalał sadła za skórę komuś
niech nagła krew zaleje kogoś/coś

Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2024