Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przysięgam |
przysięgamy |
|||
2 os. |
przysięgasz |
przysięgacie |
|||
3 os. |
przysięga |
przysięgają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przysięgałem +(e)m przysięgał |
przysięgałam +(e)m przysięgała |
przysięgałom +(e)m przysięgało |
przysięgaliśmy +(e)śmy przysięgali |
przysięgałyśmy +(e)śmy przysięgały |
2 os. |
przysięgałeś +(e)ś przysięgał |
przysięgałaś +(e)ś przysięgała |
przysięgałoś +(e)ś przysięgało |
przysięgaliście +(e)ście przysięgali |
przysięgałyście +(e)ście przysięgały |
3 os. |
przysięgał |
przysięgała |
przysięgało |
przysięgali |
przysięgały |
bezosobnik: przysięgano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przysięgał będę przysięgać |
będę przysięgała będę przysięgać |
będę przysięgało będę przysięgać |
będziemy przysięgali będziemy przysięgać |
będziemy przysięgały będziemy przysięgać |
2 os. |
będziesz przysięgał będziesz przysięgać |
będziesz przysięgała będziesz przysięgać |
będziesz przysięgało będziesz przysięgać |
będziecie przysięgali będziecie przysięgać |
będziecie przysięgały będziecie przysięgać |
3 os. |
będzie przysięgał będzie przysięgać |
będzie przysięgała będzie przysięgać |
będzie przysięgało będzie przysięgać |
będą przysięgali będą przysięgać |
będą przysięgały będą przysięgać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przysięgajmy |
|
2 os. |
przysięgaj |
przysięgajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przysięgałbym bym przysięgał |
przysięgałabym bym przysięgała |
przysięgałobym bym przysięgało |
przysięgalibyśmy byśmy przysięgali |
przysięgałybyśmy byśmy przysięgały |
2 os. |
przysięgałbyś byś przysięgał |
przysięgałabyś byś przysięgała |
przysięgałobyś byś przysięgało |
przysięgalibyście byście przysięgali |
przysięgałybyście byście przysięgały |
3 os. |
przysięgałby by przysięgał |
przysięgałaby by przysięgała |
przysięgałoby by przysięgało |
przysięgaliby by przysięgali |
przysięgałyby by przysięgały |
bezosobnik: przysięgano by
bezokolicznik: przysięgać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przysięgając
gerundium: przysięganie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przysięganie |
przysięgania |
D. | przysięgania |
przysięgań |
C. | przysięganiu |
przysięganiom |
B. | przysięganie |
przysięgania |
N. | przysięganiem |
przysięganiami |
Ms. | przysięganiu |
przysięganiach |
W. | przysięganie |
przysięgania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przysięgający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przysięgający |
przysięgający |
przysięgający |
przysięgające |
przysięgająca |
D. | przysięgającego |
przysięgającego |
przysięgającego |
przysięgającego |
przysięgającej |
C. | przysięgającemu |
przysięgającemu |
przysięgającemu |
przysięgającemu |
przysięgającej |
B. | przysięgającego |
przysięgającego |
przysięgający |
przysięgające |
przysięgającą |
N. | przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającą |
Ms. | przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przysięgający |
przysięgający |
przysięgające |
przysięgające |
D. | przysięgających |
przysięgających |
przysięgających |
przysięgających |
C. | przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającym |
przysięgającym |
B. | przysięgających |
przysięgających |
przysięgających |
przysięgające |
N. | przysięgającymi |
przysięgającymi |
przysięgającymi |
przysięgającymi |
Ms. | przysięgających |
przysięgających |
przysięgających |
przysięgających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przysięgany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przysięgany |
przysięgany |
przysięgany |
przysięgane |
przysięgana |
D. | przysięganego |
przysięganego |
przysięganego |
przysięganego |
przysięganej |
C. | przysięganemu |
przysięganemu |
przysięganemu |
przysięganemu |
przysięganej |
B. | przysięganego |
przysięganego |
przysięgany |
przysięgane |
przysięganą |
N. | przysięganym |
przysięganym |
przysięganym |
przysięganym |
przysięganą |
Ms. | przysięganym |
przysięganym |
przysięganym |
przysięganym |
przysięganej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przysięgani |
przysięgani |
przysięgane |
przysięgane |
D. | przysięganych |
przysięganych |
przysięganych |
przysięganych |
C. | przysięganym |
przysięganym |
przysięganym |
przysięganym |
B. | przysięganych |
przysięganych |
przysięganych |
przysięgane |
N. | przysięganymi |
przysięganymi |
przysięganymi |
przysięganymi |
Ms. | przysięganych |
przysięganych |
przysięganych |
przysięganych |
Pochodzenie
Zob. przysiąc
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | obiecywać, przyrzekać |
Połączenia
- przysięgać miłość, posłuszeństwo, uczciwość małżeńską, wierność, zemstę
- przysięgać cesarzowi, królowi, mężowi, papieżowi, sobie w duchu, żonie
- przysięgać na Biblię, na Boga, na ewangelię, na krucyfiks, na krzyż, na medalik Matki Boskiej, na śmierć, na zdrowie matki
- przysięgać na wszystkie świętości
Cytaty
Przysięgałem braterstwo obcemu człowiekowi i dzisiaj spłacam tę przysięgę jego dzieciom. źródło: KWSJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004 |
|
Ja nic nie wiedziałam. Przysięgam... przysięgam, że mówię prawdę! źródło: KWSJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958 |
|
Kiedyśmy sobie przysięgali na stopniach ołtarza, nie słyszałem ani naszych słów, ani błogosławiącego nas księdza. źródło: KWSJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
Przysięgaliśmy bronić konstytucji i przysiędze pozostaniemy wierni. źródło: KWSJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005 |
|
To wszystko plotki, przysięgam na Boga. źródło: KWSJP: Jewhen Hucało: Domowe ognisko, 1978 |
Składnia
Rzosobowy | + | przysięgać | + |
(KOMU) +
CO
|
Rzosobowy | + | przysięgać | + |
(KOMU) +
że ZDANIE
|
Rzosobowy | + | przysięgać | + |
BEZOKOLICZNIK
|
Rzosobowy | + | przysięgać | + |
(KOMU) +
na KOGO/CO
|