UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

smagać

Chronologizacja

1466, SStp

Pochodzenie

płn. psł. *smagati 'bić, chłostać, uderzać'

1. batem

Definicja

książk.

bić dotkliwie czymś cienkim, powodującym rany skóry

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wybiczowywać

Połączenia

smagać batem, biczem, rózgą

Cytaty

	Żołnierz wyjął pejcz i boleśnie smagał nim po twarzy więźnia. źródło: Internet: tadeusz-borowski.wyklady.org
	Mówiono o niej, że nie skąpi swego ciała zalotnikom, a wrzaski rozlegające się codziennie z namiotu, gdzie Hira smagał batem swą córkę, utwierdzały te pogłoski. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
	Za konnymi z turkotem toczyły się wozy, woźnice wrzeszczeli, wstając na kozłach, bez litości smagali konie, usiłując zmusić je do szybszego biegu. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Mahomet krytykował takie zachowania (powszechne wówczas), jak chwytanie przez ludzi ptaków i więzienie ich w klatkach, smaganie zwierząt batem czy podpalanie mrowisk. źródło: NKJP: Anna Zielińska, Kot, 2007-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	smagam	smagamy
2 os.	smagasz	smagacie
3 os.	smaga	smagają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałem +(e)m smagał	smagałam +(e)m smagała	smagałom +(e)m smagało	smagaliśmy +(e)śmy smagali	smagałyśmy +(e)śmy smagały
2 os.	smagałeś +(e)ś smagał	smagałaś +(e)ś smagała	smagałoś +(e)ś smagało	smagaliście +(e)ście smagali	smagałyście +(e)ście smagały
3 os.	smagał	smagała	smagało	smagali	smagały

bezosobnik: smagano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę smagał będę smagać	będę smagała będę smagać	będę smagało będę smagać	będziemy smagali będziemy smagać	będziemy smagały będziemy smagać
2 os.	będziesz smagał będziesz smagać	będziesz smagała będziesz smagać	będziesz smagało będziesz smagać	będziecie smagali będziecie smagać	będziecie smagały będziecie smagać
3 os.	będzie smagał będzie smagać	będzie smagała będzie smagać	będzie smagało będzie smagać	będą smagali będą smagać	będą smagały będą smagać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		smagajmy
2 os.	smagaj	smagajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałbym bym smagał	smagałabym bym smagała	smagałobym bym smagało	smagalibyśmy byśmy smagali	smagałybyśmy byśmy smagały
2 os.	smagałbyś byś smagał	smagałabyś byś smagała	smagałobyś byś smagało	smagalibyście byście smagali	smagałybyście byście smagały
3 os.	smagałby by smagał	smagałaby by smagała	smagałoby by smagało	smagaliby by smagali	smagałyby by smagały

bezosobnik: smagano by

bezokolicznik: smagać

imiesłów przysłówkowy współczesny: smagając

gerundium: smaganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	smaganie	smagania
D.	smagania	smagań
C.	smaganiu	smaganiom
B.	smaganie	smagania
N.	smaganiem	smaganiami
Ms.	smaganiu	smaganiach
W.	smaganie	smagania

imiesłów przymiotnikowy czynny: smagający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagający	smagający	smagający	smagające	smagająca
D.	smagającego	smagającego	smagającego	smagającego	smagającej
C.	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającej
B.	smagającego	smagającego	smagający	smagające	smagającą
N.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającą
Ms.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagający	smagający	smagające	smagające
D.	smagających	smagających	smagających	smagających
C.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym
B.	smagających	smagających	smagających	smagające
N.	smagającymi	smagającymi	smagającymi	smagającymi
Ms.	smagających	smagających	smagających	smagających

imiesłów przymiotnikowy bierny: smagany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagany	smagany	smagany	smagane	smagana
D.	smaganego	smaganego	smaganego	smaganego	smaganej
C.	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganej
B.	smaganego	smaganego	smagany	smagane	smaganą
N.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganą
Ms.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagani	smagani	smagane	smagane
D.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych
C.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym
B.	smaganych	smaganych	smaganych	smagane
N.	smaganymi	smaganymi	smaganymi	smaganymi
Ms.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych

odpowiedniki aspektowe: smagnąć , wysmagać , zesmagać

Składnia

smagać

KOGO/CO + (CZYM) + (po CZYM)

2. o bacie

Definicja

książk.

o czymś długim i cienkim: uderzać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Rozpleciony warkocz smagał mnie po głowie, po oczach, po ustach.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968

Tu zaczynają się już wyboje, a gdzieniegdzie wystająca gałąź smaga nas po twarzy.

źródło: Internet: gazetakrakowska.pl

Bat smaga Twoje plecy i ramiona.

źródło: Internet: kutno.maranatha.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	smagam	smagamy
2 os.	smagasz	smagacie
3 os.	smaga	smagają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałem +(e)m smagał	smagałam +(e)m smagała	smagałom +(e)m smagało	smagaliśmy +(e)śmy smagali	smagałyśmy +(e)śmy smagały
2 os.	smagałeś +(e)ś smagał	smagałaś +(e)ś smagała	smagałoś +(e)ś smagało	smagaliście +(e)ście smagali	smagałyście +(e)ście smagały
3 os.	smagał	smagała	smagało	smagali	smagały

bezosobnik: smagano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę smagał będę smagać	będę smagała będę smagać	będę smagało będę smagać	będziemy smagali będziemy smagać	będziemy smagały będziemy smagać
2 os.	będziesz smagał będziesz smagać	będziesz smagała będziesz smagać	będziesz smagało będziesz smagać	będziecie smagali będziecie smagać	będziecie smagały będziecie smagać
3 os.	będzie smagał będzie smagać	będzie smagała będzie smagać	będzie smagało będzie smagać	będą smagali będą smagać	będą smagały będą smagać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		smagajmy
2 os.	smagaj	smagajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałbym bym smagał	smagałabym bym smagała	smagałobym bym smagało	smagalibyśmy byśmy smagali	smagałybyśmy byśmy smagały
2 os.	smagałbyś byś smagał	smagałabyś byś smagała	smagałobyś byś smagało	smagalibyście byście smagali	smagałybyście byście smagały
3 os.	smagałby by smagał	smagałaby by smagała	smagałoby by smagało	smagaliby by smagali	smagałyby by smagały

bezosobnik: smagano by

bezokolicznik: smagać

imiesłów przysłówkowy współczesny: smagając

gerundium: smaganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	smaganie	smagania
D.	smagania	smagań
C.	smaganiu	smaganiom
B.	smaganie	smagania
N.	smaganiem	smaganiami
Ms.	smaganiu	smaganiach
W.	smaganie	smagania

imiesłów przymiotnikowy czynny: smagający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagający	smagający	smagający	smagające	smagająca
D.	smagającego	smagającego	smagającego	smagającego	smagającej
C.	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającej
B.	smagającego	smagającego	smagający	smagające	smagającą
N.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającą
Ms.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagający	smagający	smagające	smagające
D.	smagających	smagających	smagających	smagających
C.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym
B.	smagających	smagających	smagających	smagające
N.	smagającymi	smagającymi	smagającymi	smagającymi
Ms.	smagających	smagających	smagających	smagających

imiesłów przymiotnikowy bierny: smagany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagany	smagany	smagany	smagane	smagana
D.	smaganego	smaganego	smaganego	smaganego	smaganej
C.	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganej
B.	smaganego	smaganego	smagany	smagane	smaganą
N.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganą
Ms.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagani	smagani	smagane	smagane
D.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych
C.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym
B.	smaganych	smaganych	smaganych	smagane
N.	smaganymi	smaganymi	smaganymi	smaganymi
Ms.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych

odpowiednik aspektowy: smagnąć

Składnia

smagać

KOGO/CO + (po CZYM)

3. o deszczu

Definicja

książk.

w niekorzystnych warunkach atmosferycznych powodować nieprzyjemne, przypominające uderzenia, odczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

wiatr smaga
smagany deszczem

Cytaty

	Stała w ulewie, która boleśnie smagała ją po twarzy, na plecach czuła jakby uderzenia czyichś pięści. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992
	Zimny wiatr smagał po twarzy. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952
	O tej porze roku dolegliwość potęguje fakt, że na zewnątrz jest zimno, skórę przenika lodowate powietrze, smaga wiatr ze śniegiem, a w pomieszczeniach jest bardzo ciepło. źródło: NKJP: Małgorzata Lorkowska: Niebezpieczne rumieńce, Gazeta Wyborcza, 1997-01-24
	Wiatr spychał go z platformy, wykręcał mu włosy, smagał węglowym pyłem w oczy. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974
	Zimno smaga jak uderzenia pokrzyw. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972
	Znaleźliśmy się w środku głębokiego jeziora, smagani strugami ulewy. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	smagam	smagamy
2 os.	smagasz	smagacie
3 os.	smaga	smagają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałem +(e)m smagał	smagałam +(e)m smagała	smagałom +(e)m smagało	smagaliśmy +(e)śmy smagali	smagałyśmy +(e)śmy smagały
2 os.	smagałeś +(e)ś smagał	smagałaś +(e)ś smagała	smagałoś +(e)ś smagało	smagaliście +(e)ście smagali	smagałyście +(e)ście smagały
3 os.	smagał	smagała	smagało	smagali	smagały

bezosobnik: smagano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę smagał będę smagać	będę smagała będę smagać	będę smagało będę smagać	będziemy smagali będziemy smagać	będziemy smagały będziemy smagać
2 os.	będziesz smagał będziesz smagać	będziesz smagała będziesz smagać	będziesz smagało będziesz smagać	będziecie smagali będziecie smagać	będziecie smagały będziecie smagać
3 os.	będzie smagał będzie smagać	będzie smagała będzie smagać	będzie smagało będzie smagać	będą smagali będą smagać	będą smagały będą smagać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		smagajmy
2 os.	smagaj	smagajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałbym bym smagał	smagałabym bym smagała	smagałobym bym smagało	smagalibyśmy byśmy smagali	smagałybyśmy byśmy smagały
2 os.	smagałbyś byś smagał	smagałabyś byś smagała	smagałobyś byś smagało	smagalibyście byście smagali	smagałybyście byście smagały
3 os.	smagałby by smagał	smagałaby by smagała	smagałoby by smagało	smagaliby by smagali	smagałyby by smagały

bezosobnik: smagano by

bezokolicznik: smagać

imiesłów przysłówkowy współczesny: smagając

gerundium: smaganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	smaganie	smagania
D.	smagania	smagań
C.	smaganiu	smaganiom
B.	smaganie	smagania
N.	smaganiem	smaganiami
Ms.	smaganiu	smaganiach
W.	smaganie	smagania

imiesłów przymiotnikowy czynny: smagający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagający	smagający	smagający	smagające	smagająca
D.	smagającego	smagającego	smagającego	smagającego	smagającej
C.	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającej
B.	smagającego	smagającego	smagający	smagające	smagającą
N.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającą
Ms.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagający	smagający	smagające	smagające
D.	smagających	smagających	smagających	smagających
C.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym
B.	smagających	smagających	smagających	smagające
N.	smagającymi	smagającymi	smagającymi	smagającymi
Ms.	smagających	smagających	smagających	smagających

imiesłów przymiotnikowy bierny: smagany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagany	smagany	smagany	smagane	smagana
D.	smaganego	smaganego	smaganego	smaganego	smaganej
C.	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganej
B.	smaganego	smaganego	smagany	smagane	smaganą
N.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganą
Ms.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagani	smagani	smagane	smagane
D.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych
C.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym
B.	smaganych	smaganych	smaganych	smagane
N.	smaganymi	smaganymi	smaganymi	smaganymi
Ms.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych

odpowiedniki aspektowe: smagnąć , wysmagać , zesmagać

Składnia

	+	smagać	+	(KOGO/CO) + (po CZYM)
	+	smagać	+	(CZYM) + (w CO)

4. spojrzeniem

Definicja

książk.

wyrażać dezaprobatę wobec kogoś za pomocą słów lub gestów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

	Pamiętam, jak matka, zwykle cicha, zamykająca się w sobie, kiedy ojciec smagał ją swoją złośliwością, nagle wstała od stołu i wyszła z domu. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005
	Smagały ją zjadliwe a milczące spojrzenia. źródło: NKJP: Kazimiera Szczuka: Milczenie owieczek. Rzecz o aborcji, 2004
	Ten śmiech smagał jak bicz. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om. Opowieść hipotetyczna, 1974
	Smagany niechęcią i atakami ze strony pracodawców NSZZ istnieje i jednoczy ludzi. źródło: NKJP: Łukasz Stacherczak: Zmieniają się ludzie, ale nie intencje, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, nr 36 (872), 2008-09-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	smagam	smagamy
2 os.	smagasz	smagacie
3 os.	smaga	smagają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałem +(e)m smagał	smagałam +(e)m smagała	smagałom +(e)m smagało	smagaliśmy +(e)śmy smagali	smagałyśmy +(e)śmy smagały
2 os.	smagałeś +(e)ś smagał	smagałaś +(e)ś smagała	smagałoś +(e)ś smagało	smagaliście +(e)ście smagali	smagałyście +(e)ście smagały
3 os.	smagał	smagała	smagało	smagali	smagały

bezosobnik: smagano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę smagał będę smagać	będę smagała będę smagać	będę smagało będę smagać	będziemy smagali będziemy smagać	będziemy smagały będziemy smagać
2 os.	będziesz smagał będziesz smagać	będziesz smagała będziesz smagać	będziesz smagało będziesz smagać	będziecie smagali będziecie smagać	będziecie smagały będziecie smagać
3 os.	będzie smagał będzie smagać	będzie smagała będzie smagać	będzie smagało będzie smagać	będą smagali będą smagać	będą smagały będą smagać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		smagajmy
2 os.	smagaj	smagajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smagałbym bym smagał	smagałabym bym smagała	smagałobym bym smagało	smagalibyśmy byśmy smagali	smagałybyśmy byśmy smagały
2 os.	smagałbyś byś smagał	smagałabyś byś smagała	smagałobyś byś smagało	smagalibyście byście smagali	smagałybyście byście smagały
3 os.	smagałby by smagał	smagałaby by smagała	smagałoby by smagało	smagaliby by smagali	smagałyby by smagały

bezosobnik: smagano by

bezokolicznik: smagać

imiesłów przysłówkowy współczesny: smagając

gerundium: smaganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	smaganie	smagania
D.	smagania	smagań
C.	smaganiu	smaganiom
B.	smaganie	smagania
N.	smaganiem	smaganiami
Ms.	smaganiu	smaganiach
W.	smaganie	smagania

imiesłów przymiotnikowy czynny: smagający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagający	smagający	smagający	smagające	smagająca
D.	smagającego	smagającego	smagającego	smagającego	smagającej
C.	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającemu	smagającej
B.	smagającego	smagającego	smagający	smagające	smagającą
N.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającą
Ms.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym	smagającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagający	smagający	smagające	smagające
D.	smagających	smagających	smagających	smagających
C.	smagającym	smagającym	smagającym	smagającym
B.	smagających	smagających	smagających	smagające
N.	smagającymi	smagającymi	smagającymi	smagającymi
Ms.	smagających	smagających	smagających	smagających

imiesłów przymiotnikowy bierny: smagany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smagany	smagany	smagany	smagane	smagana
D.	smaganego	smaganego	smaganego	smaganego	smaganej
C.	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganemu	smaganej
B.	smaganego	smaganego	smagany	smagane	smaganą
N.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganą
Ms.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym	smaganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smagani	smagani	smagane	smagane
D.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych
C.	smaganym	smaganym	smaganym	smaganym
B.	smaganych	smaganych	smaganych	smagane
N.	smaganymi	smaganymi	smaganymi	smaganymi
Ms.	smaganych	smaganych	smaganych	smaganych

odpowiednik aspektowy: smagnąć

Składnia

smagać

(KOGO) + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2023