Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. wszcząć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zacząć się |
Połączenia
- wszczął się gwar, hałas, popłoch, ruch; wszczęło się zamieszanie
Cytaty
|
Tymczasem koło drogi wszczął się jakiś ruch. Ludzie biegli z głębi lasu, nad rowem gęstniał szpaler gapiów. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955 |
|
|
Wrzenie w Macedonii rosło. Niepokoje wszczęły się i pośród Albańczyków, którzy domagali się praw dla siebie. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967 |
|
|
Na majdanie wszczęło się zamieszanie i rwetes. Ktoś klął, ktoś wrzeszczał, urwanie zaskomlał kopnięty pies. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
|
To co dzieje się dziś w Rzymie, jest czymś zadziwiającym, chyba pierwszy raz od wielu lat wszczął się tak niesamowity ruch wokół odnawiania i ulepszania miasta, mającego przyjąć miliony pielgrzymów z całego świata. źródło: NKJP: Urodziny miasta, Dziennik Polski, 1999-06-18 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wszcznę się |
wszczniemy się |
|||
| 2 os. |
wszczniesz się |
wszczniecie się |
|||
| 3 os. |
wszcznie się |
wszczną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wszcząłem się +(e)m się wszczął |
wszczęłam się +(e)m się wszczęła |
wszczęłom się +(e)m się wszczęło |
wszczęliśmy się +(e)śmy się wszczęli |
wszczęłyśmy się +(e)śmy się wszczęły |
| 2 os. |
wszcząłeś się +(e)ś się wszczął |
wszczęłaś się +(e)ś się wszczęła |
wszczęłoś się +(e)ś się wszczęło |
wszczęliście się +(e)ście się wszczęli |
wszczęłyście się +(e)ście się wszczęły |
| 3 os. |
wszczął się |
wszczęła się |
wszczęło się |
wszczęli się |
wszczęły się |
bezosobnik: wszczęto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wszcznijmy się |
|
| 2 os. |
wszcznij się |
wszcznijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wszcząłbym się bym się wszczął |
wszczęłabym się bym się wszczęła |
wszczęłobym się bym się wszczęło |
wszczęlibyśmy się byśmy się wszczęli |
wszczęłybyśmy się byśmy się wszczęły |
| 2 os. |
wszcząłbyś się byś się wszczął |
wszczęłabyś się byś się wszczęła |
wszczęłobyś się byś się wszczęło |
wszczęlibyście się byście się wszczęli |
wszczęłybyście się byście się wszczęły |
| 3 os. |
wszcząłby się by się wszczął |
wszczęłaby się by się wszczęła |
wszczęłoby się by się wszczęło |
wszczęliby się by się wszczęli |
wszczęłyby się by się wszczęły |
bezosobnik: wszczęto by się
bezokolicznik: wszcząć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wszcząwszy się
gerundium: wszczęcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wszczęcie się |
wszczęcia się |
| D. | wszczęcia się |
wszczęć się |
| C. | wszczęciu się |
wszczęciom się |
| B. | wszczęcie się |
wszczęcia się |
| N. | wszczęciem się |
wszczęciami się |
| Ms. | wszczęciu się |
wszczęciach się |
| W. | wszczęcie się |
wszczęcia się |
odpowiednik aspektowy: wszczynać się
Inne uwagi
W czasie przyszłym i trybie rozkazującym możliwe są też formy na we-, np. weszcznie się, ale w praktyce prawie nie są używane, podobnie jak oboczne formy typu wszcznie się