Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *dymъ
1. z komina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- duży, gęsty; gryzący, szkodliwy, żrący; aromatyczny, wonny; benzynowy, drzewny, nikotynowy, papierosowy, tytoniowy; biały, czarny, niebieskawy... dym; dym boczny; jałowcowy, kadzidlany, prochowy
- dym cygara, fajki, kadzidła, papierosa, spalin; ogniska, pożaru, stosu; lokomotywy, parowozu; wystrzałów
- dym z cygara, z fajki, z kadzidła, z kadzidełek, z kadzielnicy, z papierosa; z komina, z ogniska, z paleniska, ze stosów; z lokomotywy
- dym i smród, dym i swąd, dym i zapach; dym i kurz, dum i mgła, dym i pył; dym i ogień, dym i płomienie
- barwa; opary, woń, zapach; chmura, kłąb, kółko, mgła, obłoczek, obłok, pasemko, słup, smuga, smużka, tumany dymu
- dym buchał, leci, wydobywa się skądś, opadł, snuje się, unosi się; gryzł
- połykać, puścić/puszczać, wdychać, wydmuchać; zauważyć, zobaczyć dym
- buchnąć/buchać, dmuchnąć/dmuchać, zachłysnąć się, zaciągnąć się/zaciągać się; okadzić/okadzać; pachnieć, śmierdzieć; przesiąknięty dymem
- przebywać; uwędzony, wędzony w dymie
Cytaty
|
Dochodziła siódma, kiedy wszedł do zatłoczonej salki, przesyconej nikotynowym dymem i podniesionymi głosami. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003 |
|
|
Na białym śniegu posuwał się niebieski cień dymu z komina kolejki. źródło: NKJP: Dorota Mycielska: Z Kresów do Wielkopolski, Wańkowicze w Jerce, 2002 |
|
|
Ludzie zaalarmowali strażaków w czwartek przed północą, gdy zobaczyli dym na klatce schodowej. źródło: NKJP: (MPB): Pożar w piwnicach w bloku przy ulicy Piekoszowskiej, Echo Dnia, 2007-12-07 |
|
|
– Zapalił papierosa i dmuchnął dymem w głąb celi. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
|
Warto pamiętać, że dym unosi się do góry, więc ewakuacja za pomocą windy nie jest wskazana. źródło: NKJP: Zimowe ogrzewanie może być groźne, Dziennik Polski, 2003-12-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | dym |
dymy |
|
| D. | dymu |
dymów |
|
| C. | dymowi |
dymom |
|
| B. | dym |
dymy |
|
| N. | dymem |
dymami |
|
| Ms. | dymie |
dymach |
|
| W. | dymie |
dymy |
2. sytuacja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- robić dym
Cytaty
|
Poszedł ze mną Zdzisiek i się upił, zaczął robić dym. Wylał wino. I zaczął podskakiwać. Byłem zrozpaczony. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008 |
|
|
Kozłowski nie chce mówić o tym, co się stanie, jeśli wypłat nie będzie. – Zrobimy dym i pieniądze dostaniemy – mówi związkowiec, proszący o anonimowość. źródło: NKJP: Sławomir Starzyński: Zysku nie oddamy!, Dziennik Zachodni, 2006-05-02 |
|
|
[...] ponoć poszło o to, że techniczny nazwał któregoś tam z tureckiej drużyny „black man” czyli czarnoskórym... o to jest ten cały dym [...] źródło: Internet: fcbarca.com/la-rambla/dyskusja-9355869 |
|
|
[...] wymyślili, że jak wystąpią o pozwolenie, a dostana odmowę, to będzie dym, że nie pozwolono. źródło: Internet: moje-melbourne.blogspot.com |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | dym |
dymy |
|
| D. | dymu |
dymów |
|
| C. | dymowi |
dymom |
|
| B. | dym |
dymy |
|
| N. | dymem |
dymami |
|
| Ms. | dymie |
dymach |
|
| W. | dymie |
dymy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | dym | + |
(o CO)
|