UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cierpliwy

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. cierpieć

1.a spokojny i wytrwały

Definicja

taki, który spokojnie i przez długi czas potrafi znosić przykrości lub monotonię sytuacji, w której się znajduje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

niecierpliwy

Połączenia

cierpliwy człowiek, czytelnik, nauczyciel, słuchacz, widz, cierpliwi inwestorzy
cierpliwy i pokorny, cierpliwy i wyrozumiały, cierpliwy i wytrwały; delikatny i cierpliwy, spokojny i cierpliwy, uparty i cierpliwy
nieskończenie, niezwykle, wyjątkowo cierpliwy

Cytaty

	Nie tylko jestem niezniszczalny, ale i nieskończenie cierpliwy, jak winieneś był zauważyć, choćby po spokoju, z jakim znosiłem objawy twego zaślepienia. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Bajki robotów, 1996
	[...] powiedział łagodnie i wyrozumiale, jak cierpliwy ojciec do syna zasypującego go pytaniami o rzeczy dla dziecka niezrozumiałe, ale oczywiste dla dorosłych. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	W każdym razie rabczańscy kierowcy są cierpliwsi od nowotarskich taksówkarzy, którzy byli podejrzewani o celowe demontowanie progów w paru „denerwujących” miejscach. źródło: NKJP: (ASZ): Biedny pług..., Dziennik Polski, 2001-12-22
	[...] zdesperowane i doprowadzone do kresu wytrzymałości, dotąd cierpliwe środowisko nauczycielskie zmuszone jest sięgnąć po [...] broń straszliwą, strajk. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.04.1993

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwa
D.	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwej
C.	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwej
B.	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwą
N.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwą
Ms.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwej
W.	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cierpliwi	cierpliwi	cierpliwe	cierpliwe
D.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych
C.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym
B.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwe
N.	cierpliwymi	cierpliwymi	cierpliwymi	cierpliwymi
Ms.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych
W.	cierpliwi	cierpliwi	cierpliwe	cierpliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cierpliwszy	cierpliwszy	cierpliwszy	cierpliwsze	cierpliwsza
D.	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszej
C.	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszej
B.	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszy	cierpliwsze	cierpliwszą
N.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszą
Ms.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cierpliwsi	cierpliwsi	cierpliwsze	cierpliwsze
D.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych
C.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym
B.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwsze
N.	cierpliwszymi	cierpliwszymi	cierpliwszymi	cierpliwszymi
Ms.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych

Składnia

	+	cierpliwy	+
szyk: neutralny

1.b świadczący o spokoju

Definicja

świadczący o tym, że ktoś spokojnie i przez długi czas potrafi znosić przykrości lub monotonię sytuacji, w której się znajduje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

niecierpliwy

Połączenia

cierpliwy uśmiech

Cytaty

Z anielsko cierpliwym uśmiechem na twarzy, trzymając w pogotowiu broń, obchodził uważnie szeregi, bił, uczył porządku i poprawiał błędy.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

Podsuwałem więc swoje ramię i powolnym, cierpliwym krokiem eskortowałem ich do schodów, a potem na parter, zwiększałem odległość, która dzieliła ich od wiecznego zamroczenia.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Nie jest taka jak wielu posłów narodowo-chrześcijańskich; nie węszy podstępu, nie zaczyna od zarzutów [...]. Z cierpliwym uśmiechem przyjmuje każde pytanie.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman, Gazeta Wyborcza, 1993-03-24

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwa
D.	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwej
C.	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwej
B.	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwą
N.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwą
Ms.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwej
W.	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cierpliwi	cierpliwi	cierpliwe	cierpliwe
D.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych
C.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym
B.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwe
N.	cierpliwymi	cierpliwymi	cierpliwymi	cierpliwymi
Ms.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych
W.	cierpliwi	cierpliwi	cierpliwe	cierpliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cierpliwszy	cierpliwszy	cierpliwszy	cierpliwsze	cierpliwsza
D.	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszej
C.	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszej
B.	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszy	cierpliwsze	cierpliwszą
N.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszą
Ms.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cierpliwsi	cierpliwsi	cierpliwsze	cierpliwsze
D.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych
C.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym
B.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwsze
N.	cierpliwszymi	cierpliwszymi	cierpliwszymi	cierpliwszymi
Ms.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych

Składnia

Rz _nieżywotny	+	cierpliwy	+
szyk: neutralny

1.c wymagający spokoju i wytrwałości

Definicja

wymagający zachowania spokoju i wytrwałości w sytuacji, która może powodować zdenerwowanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

cierpliwy wysiłek; cierpliwa kolejka, praca, rozmowa; cierpliwe czekanie, oczekiwanie, wysłuchanie, znoszenie czegoś; cierpliwe negocjacje
długi i cierpliwy

Cytaty

	Trzeba kilku lat systematycznej, cierpliwej pracy, by z tych zawodników, na pewno utalentowanych, wyrośli skoczkowie dobrej klasy. źródło: NKJP: (AS): Kuttin ze słowniczkiem, Dziennik Polski - Sport, 2003-07-31
	Zawsze istnieje szansa, że podczas długiej i cierpliwej rozmowy uda się osiągnąć wspólne stanowisko [...]. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Na koniec kieruję gorące podziękowania do mojej żony Ewy, za cierpliwe znoszenie moich częstych wyjazdów i stworzenie, sprzyjającej pracy, ciepłej atmosfery rodzinnej. źródło: NKJP: Piotr Frankiewicz: Mechanizmy regulacyjne w obrębie zespołu ryb i ich wpływ, poprzez efekt kaskadowy, na jakość wody w nizinnym zbiorniku zaporowym, 1997
	Dziękuję bardzo za cierpliwe wysłuchanie mojej wypowiedzi. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.06.2001
	Dziękujemy za konsekwentnie realizowane i cierpliwe wysiłki polityków, którzy stworzyli podstawy nowego współistnienia Polaków i Niemców. źródło: NKJP: Agata Nowakowska, Janusz Kędracki, Piotr Pacewicz, Gazeta Wyborcza, 1995-12-14

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwa
D.	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwej
C.	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwemu	cierpliwej
B.	cierpliwego	cierpliwego	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwą
N.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwą
Ms.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwej
W.	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwy	cierpliwe	cierpliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cierpliwi	cierpliwi	cierpliwe	cierpliwe
D.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych
C.	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym	cierpliwym
B.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwe
N.	cierpliwymi	cierpliwymi	cierpliwymi	cierpliwymi
Ms.	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych	cierpliwych
W.	cierpliwi	cierpliwi	cierpliwe	cierpliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cierpliwszy	cierpliwszy	cierpliwszy	cierpliwsze	cierpliwsza
D.	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszej
C.	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszemu	cierpliwszej
B.	cierpliwszego	cierpliwszego	cierpliwszy	cierpliwsze	cierpliwszą
N.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszą
Ms.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cierpliwsi	cierpliwsi	cierpliwsze	cierpliwsze
D.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych
C.	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym	cierpliwszym
B.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwsze
N.	cierpliwszymi	cierpliwszymi	cierpliwszymi	cierpliwszymi
Ms.	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych	cierpliwszych

Składnia

Rz _nieżywotny	+	cierpliwy	+
szyk: neutralny

Przysłowia

Papier jest cierpliwy

Data ostatniej modyfikacji: 31.03.2025