UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przeszyć

Chronologizacja

1564, SPXVI

Pochodzenie

Zob. szyć

1. ściegiem

Definicja

przewlec nić przez materiał, zszywając coś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

Nowoczesny wygląd zapewni oknu zasłona na przelotkach. [...] Można także przeszyć górną część tkaniny i przez tak powstały tunel przeciągnąć drążek.

źródło: NKJP: (JMP): Upinamy tkaniny, Dziennik Zachodni, 2011

[...] zmierzono nawet długość dywanów i okazało się, że jeden chodnik był o kilka centymetrów krótszy niż było to zapisane w dokumentach. „Przecież nie wyciąłem kawałka dywanu, widzą panowie, że ma wszystkie brzegi oryginalnie przeszyte” - tłumaczyłem się.

źródło: NKJP: Rozmawiała Katarzyna Gajdosz: Czas na szefa menedżera, Dziennik Polski, 2008-02-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

CO + (CZYM)

2. aby uwidocznić ścieg

Definicja

szyjąc sprawić, aby szew był widoczny, stanowiąc wzmocnienie lub ozdobę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

Używam spodni „bojówek” [...] - bardzo lekkie, wygodne i mocne (materiał przeszyty „w kratkę”) [...].

źródło: NKJP: Internet

Osobiście kupiłem tam kilkanaście metrów extra czarnego [...] materiału z końcówki po kilka złotych za metr [...]. Szeroki na 1,1 m, dwukrotnie przeszyty po długości.

źródło: NKJP: Internet

Łóżko 81271 to prosta rama i przeszyty z charakterem zagłówek.

źródło: Internet: zdrowysenmaterace.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

przeszyć

3. sukienkę na bluzkę

Definicja

szyjąc, przerobić na coś innego, zmienić wielkość, fason czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przerobić

Cytaty

Piotrek ma 31 lat i marzenie, żeby nauczyć się szyć na maszynie. Dla siebie. Ot, żeby spodnie zwęzić albo koszulę przeszyć.

źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Jajko wyszywanka, Trybuna Śląska, 2003-04-18

Na wystawach są już stroje komunijne. Sprzedawcy radzą już je kupować. Wiosną podrożeją. Jeśli dziecko urośnie, to za darmo przeszyją ubranie.

źródło: NKJP: Marzena Maciejczyk:: Jak przeżyłam komunię, Express Ilustrowany, 2002-06-07

Kazali rodzicom zapłacić po 50 zł na rozpoczęcie roku dodatkowo za mundurki, czyli stare szmaty z koca przeszyte na łachmany.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

CO + (na CO)

4. guziki

Definicja

odpruć i przyszyć w innym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

	Okazało się, że troczki, które zaproponowaliśmy, nie do końca opowiadały gustowi klientki. Musiałam [...] wybrać troczki razem z klientką. Potem [...] w nocy przeszyć je i wysłać gotową sukienkę nazajutrz. źródło: NKJP: Malwina Zielińska: Ubrania dla duszy, Dziennik Bałtycki, 1999-12-30
	Choć uniformy kominiarzy z danej spółdzielni są zastrzeżone, ubiór kominiarza można bez problemu kupić w Internecie. – Czasem wystarczy przeszyć parę guzików lub inaczej zapiąć klapę. źródło: NKJP: Adrian Czarnota: Sprawdź kominiarza, Nowiny Raciborskie, 2008-10-21
	[...] jeśli ktoś jest w potrzebie i musi po zimie przeszyć sobie guziki, a więc zmienić też dziurki, zawsze może poprosić krawca o taką usługę. źródło: NKJP: mawi: Zapinanie to nie drobiazg, Dziennik Łódzki, 2003-03-11
	Na jednej ze stron sztandaru widnieje orzeł Legionów Piłsudskiego na niebieskim tle oraz nazwa szkoły i imię jej patrona. Na drugiej jest srebrny orzeł na czerwonym tle. - Tego drugiego orła przeszyliśmy ze starego sztandaru, źródło: NKJP: (KF): Piłsudski po raz drugi, Dziennik Polski, 2006-05-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

CO + (z CZEGO)

5. mieczem

Definicja

przebić kogoś lub coś na wylot

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przebóść

Połączenia

kula, pocisk; karabin przeszyje coś
przeszyć ciało, głowę, mózg, płuca
przeszyć mieczem, strzałą
przeszyć na wylot

Cytaty

	Kule zraniły dwie inne osoby. Mnie oszczędziły, chociaż siła naboju była taka, że mógł przeszyć kilka osób – wspominał. źródło: NKJP: X: Kościół / 25. rocznica zamachu na Jana Pawła II. To była wiadomość stulecia. Papieskie depesze. Strzelał dwa razy. 128 wersji wydarzeń, Polska Głos Wielkopolski, 2006-05-13
	Mocniejszy karabin przeszyje człowieka na wylot. źródło: NKJP: Internet
	Trzy kule przeszyły brzuch, klatkę piersiową i twarz ofiary napadu. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 1998-12-02
	O tym, że Rzymianie przeszyli Jezusa włócznią, wiemy tylko od św. Jana. źródło: NKJP: Włodzimierz Knap: Zagadki ostatniego dnia Jezusa, Dziennik Polski, 2005-03-25
	[...] dla jednej z linii Chmielińskich znany jest odcisk pieczęci z XVIII wieku z herbem [...]. Przedstawia serce przeszyte dwoma skrzyżowanymi strzałami, skierowanymi w górę. źródło: NKJP: Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej (47, 48), Dziennik Bałtycki, 2006-05-19
	Naraz dobył miecza i przeszył go na wylot tak błyskawicznie, że despota nie zdążył nawet krzyknąć. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

KOGO/CO

6. o bólu

Definicja

dać się odczuć jako przykre, czasem bolesne wrażenie czegoś przenikającego w głąb ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

ból, dreszcz, prąd, skurcz przeszył kogoś
przeszyć ciało; serce
przeszyć na wskroś

Cytaty

	Kręgosłup wykonuje potężną pracę, nie zastanawiamy się nad tym, dopóki nie przeszyje nas ból. źródło: NKJP: Zmobilizować się do ćwiczeń, Dziennik Polski, 2008-12-06
	Po kilku minutach przeszył nas [...] okropny ziąb. źródło: NKJP: Juliusz Podolski: Kabriolet w skórze coupe, Gazeta Poznańska, 2006-04-13
	Wstałem z ławki, szedłem w stronę tunelu i gdy usłyszałem końcowy gwizdek, przeszyły mnie dreszcze. źródło: NKJP: sow: Zastał reprezentację drewnianą, zostawił - murowaną..., Trybuna Śląska, 2001-02-03
	Moje siedemnastoletnie szczupłe ciało przeszył dreszcz, nie wiadomo: ze strachu, z niewyspania czy od porannego chłodu. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

KOGO/CO

7. o dźwięku

Definicja

o dźwięku: pojawić się nagle i z wielką siłą, dając się odczuć jako coś przykrego, przenikającego ciało

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

dźwięk, gwizd, huk, ryk (silników, syren), świst przeszył coś
przeszyć powietrze

Cytaty

Tuż po godzinie 18 na stanowisku kierowania miejscowej straży pożarnej dyżurny włączy guzik i wówczas powietrze przeszyje głośny dźwięk, który ma trwać trzy minuty.

źródło: NKJP: (AMS): Spokojnie, to nie trzęsienie!, Dziennik Bałtycki, 2004-09-23

Lipcową ciszę przeszyją wystrzały ze średniowiecznej broni [...].

źródło: NKJP: Aleksander Winter: Oblegają Malbork, Dziennik Bałtycki, 2006-07-22

W nocy z 28 na 29 stycznia 1944 r. niebo nad Puszczą Rudnicką oświetliły łuny płonących domostw, a ciszę ukołysanego lasu przeszyły strzały karabinów i krzyki ludzi oraz skowyt zwierząt.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.01.2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

8. o świetle

Definicja

o świetle: przeniknąć przez ciemność, tworząc jasną smugę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

błysk przeszył; błyskawica przeszyła coś
przeszyć niebo, ciemność

Cytaty

[...] nacisnął spust i nocne niebo przeszyły świetlne pociski ciężkiego karabinu maszynowego.

źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

I oto błyskawica przeszyła niebo...

źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Motyl, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-12-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

odpowiednik aspektowy: przeszywać

Składnia

przeszyć

9. autostradą

Definicja

rozmieścić coś w przestrzeni w formie długich linii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

	Wiele się mówi o bezrobociu, ale co zrobiono, by Polskę przeszyć autostradami, dając pracę tym, którzy je zbudują i potem będą obsługiwać? źródło: NKJP: (lew): Naród musi powiedzieć nie!, Życie Podkarpackie, 2009-06-17
	Parlamentarzysta PO [...] bardzo negatywnie ocenia działania rządu PiS w kwestii budowy dróg w Warmińsko-Mazurskiem. Szczególnie krytyczny jest wobec działań związanych z ekspresówką S16, która w przyszłości ma przeszyć województwo ze wschodu na zachód. źródło: Internet: olsztyn.onet.pl › Drogi
	[...] powoli wszedł do pomieszczenia. Nie było ono duże. Wystrojem przypominało korytarz, na którym znajdował się wcześniej. Ściany wyblakłe i popękane, sufit przeszyty rurami i betonowa podłoga. źródło: Internet: cytadela.eu
	Okoliczne tereny to od strony zachodniej podmokłe łąki, przeszyte kanałami [...]. źródło: NKJP: Internet
	Strzeżony wylot ulicy tonął w sinym świetle latarni i te ochronne barwy przypominały, że ciemniejące niebo ponad miastem przeszyte jest we wszystkich kierunkach torami, po których maszyny jeszcze nie nadciągnęły [...]. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeszyję	przeszyjemy
2 os.	przeszyjesz	przeszyjecie
3 os.	przeszyje	przeszyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłem +(e)m przeszył	przeszyłam +(e)m przeszyła	przeszyłom +(e)m przeszyło	przeszyliśmy +(e)śmy przeszyli	przeszyłyśmy +(e)śmy przeszyły
2 os.	przeszyłeś +(e)ś przeszył	przeszyłaś +(e)ś przeszyła	przeszyłoś +(e)ś przeszyło	przeszyliście +(e)ście przeszyli	przeszyłyście +(e)ście przeszyły
3 os.	przeszył	przeszyła	przeszyło	przeszyli	przeszyły

bezosobnik: przeszyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeszyjmy
2 os.	przeszyj	przeszyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeszyłbym bym przeszył	przeszyłabym bym przeszyła	przeszyłobym bym przeszyło	przeszylibyśmy byśmy przeszyli	przeszyłybyśmy byśmy przeszyły
2 os.	przeszyłbyś byś przeszył	przeszyłabyś byś przeszyła	przeszyłobyś byś przeszyło	przeszylibyście byście przeszyli	przeszyłybyście byście przeszyły
3 os.	przeszyłby by przeszył	przeszyłaby by przeszyła	przeszyłoby by przeszyło	przeszyliby by przeszyli	przeszyłyby by przeszyły

bezosobnik: przeszyto by

bezokolicznik: przeszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przeszywszy

gerundium: przeszycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeszycie	przeszycia
D.	przeszycia	przeszyć
C.	przeszyciu	przeszyciom
B.	przeszycie	przeszycia
N.	przeszyciem	przeszyciami
Ms.	przeszyciu	przeszyciach
W.	przeszycie	przeszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeszyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeszyty	przeszyty	przeszyty	przeszyte	przeszyta
D.	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytego	przeszytej
C.	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytemu	przeszytej
B.	przeszytego	przeszytego	przeszyty	przeszyte	przeszytą
N.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytą
Ms.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeszyci	przeszyci	przeszyte	przeszyte
D.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych
C.	przeszytym	przeszytym	przeszytym	przeszytym
B.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszyte
N.	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi	przeszytymi
Ms.	przeszytych	przeszytych	przeszytych	przeszytych

Składnia

przeszyć

CO + (CZYM)

Frazeologizmy

ktoś przewiercił wzrokiem kogoś/coś
ktoś przeszył spojrzeniem kogoś
ktoś przeszył wzrokiem kogoś
wzrok czyjś przeszył kogoś
spojrzenie czyjeś przeszyło kogoś
oczy czyjeś przeszyły kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 08.07.2020