UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poranny

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. poranek

1. godzina

Definicja

taki, który przypada na poranek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zaranny
	antonimy:	wieczorny

Połączenia

poranna poczta, zmiana; poranne godziny; ciepłota poranna
poranny i popołudniowy, poranny i nocny, poranny i wieczorny
od wczesnych godzin porannych

Cytaty

Z początkiem roku szkolnego policjanci wysyłali patrole w godzinach porannych i popołudniowych, kiedy największa grupa uczniów kończyła zajęcia w szkole. Funkcjonariusze nie są w stanie zapewnić takich patroli przez cały rok.

źródło: NKJP: kk: Ruletka na pasach, Dziennik Łódzki, 2003-10-01

W autobus wiozący pracowników na poranną zmianę do bełchatowskiej elektrowni uderzył rozpędzony tir.

źródło: NKJP: (M.B. KF, KRA,MM): Miał jechać tym autobusem. Śmierć w drodze do pracy, Dziennik Łódzki , 2001-08-24

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna
D.	porannego	porannego	porannego	porannego	porannej
C.	porannemu	porannemu	porannemu	porannemu	porannej
B.	porannego	porannego	poranny	poranne	poranną
N.	porannym	porannym	porannym	porannym	poranną
Ms.	porannym	porannym	porannym	porannym	porannej
W.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poranni	poranni	poranne	poranne
D.	porannych	porannych	porannych	porannych
C.	porannym	porannym	porannym	porannym
B.	porannych	porannych	porannych	poranne
N.	porannymi	porannymi	porannymi	porannymi
Ms.	porannych	porannych	porannych	porannych
W.	poranni	poranni	poranne	poranne

2. chłód

Definicja

taki, który występuje rano i jest dla poranka charakterystyczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ranny, zaranny
	antonimy:	wieczorny

Połączenia

poranny chłód, deszcz, wiatr; poranna cisza, rosa, ulewa, zorza; poranne niebo, powietrze, słońce, światło
poranny i wieczorny

Cytaty

Jesienią, kiedy już poranne i wieczorne mgły zaścielały Błonia, kiedy pachniało goryczką opadłych liści, obowiązkowo witano wojsko. Wracające z letnich manewrów - jak powiadano.

źródło: NKJP: Jadą goście, Dziennik Polski, 2001-09-22

Przed sobą miała zalaną pierwszymi promieniami wrześniowego słońca, niewielką polanę z jarzącymi się na wąskich listkach trawy, kropelkami porannej rosy.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Próbę zweryfikowania poglądów, wiążących barwę zorzy porannej i wieczornej z pogodą na dzień następny, podjęto blisko 60 lat temu.

źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: Wędrówki niebieskie czyli Wszechświat nie tylko dla poetów, 1999

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna
D.	porannego	porannego	porannego	porannego	porannej
C.	porannemu	porannemu	porannemu	porannemu	porannej
B.	porannego	porannego	poranny	poranne	poranną
N.	porannym	porannym	porannym	porannym	poranną
Ms.	porannym	porannym	porannym	porannym	porannej
W.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poranni	poranni	poranne	poranne
D.	porannych	porannych	porannych	porannych
C.	porannym	porannym	porannym	porannym
B.	porannych	porannych	porannych	poranne
N.	porannymi	porannymi	porannymi	porannymi
Ms.	porannych	porannych	porannych	porannych
W.	poranni	poranni	poranne	poranne

3. apel

Definicja

odbywający się lub przydarzający się rano

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ranny, zaranny

Połączenia

poranny prysznic; papieros; kac; seans, spacer; poranna gimnastyka, toaleta; kawa; krzątanina; lektura; odprawa; sesja, wizyta; modlitwa, msza; poranne golenie; spotkanie; nabożeństwo; poranne czynności, ablucje; mdłości; korki
poranny i wieczorny, poranny i popołudniowy

Cytaty

„Każdy zdrowy człowiek powinien codziennie robić gimnastykę poranną”.

źródło: NKJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna, 1995

Modlitwa poranna i wieczorna jest zalecana przez Kościół; można je nazwać kąpielą duszy.

źródło: NKJP: Czesław Mirosław Szczepaniak: Spojrzenie na Dekalog cz. V ,Wychowawca, 2007-05

Po zaprawie szybka toaleta, śniadanie i apel poranny, który przebiega według jednego schematu.

źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek: 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna
D.	porannego	porannego	porannego	porannego	porannej
C.	porannemu	porannemu	porannemu	porannemu	porannej
B.	porannego	porannego	poranny	poranne	poranną
N.	porannym	porannym	porannym	porannym	poranną
Ms.	porannym	porannym	porannym	porannym	porannej
W.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poranni	poranni	poranne	poranne
D.	porannych	porannych	porannych	porannych
C.	porannym	porannym	porannym	porannym
B.	porannych	porannych	porannych	poranne
N.	porannymi	porannymi	porannymi	porannymi
Ms.	porannych	porannych	porannych	porannych
W.	poranni	poranni	poranne	poranne

4. pociąg

Definicja

taki, który funkcjonuje rano

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ranny

Połączenia

poranny autobus, pociąg
poranny i wieczorny

Cytaty

PKS w Oławie odwołał kursy porannych autobusów, m.in. z Wrocławia do Strzelina i z Oławy do Wrocławia przez Gęsice.

źródło: NKJP: Michał Gigołła: Odcięci od świata, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-03-09

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna
D.	porannego	porannego	porannego	porannego	porannej
C.	porannemu	porannemu	porannemu	porannemu	porannej
B.	porannego	porannego	poranny	poranne	poranną
N.	porannym	porannym	porannym	porannym	poranną
Ms.	porannym	porannym	porannym	porannym	porannej
W.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poranni	poranni	poranne	poranne
D.	porannych	porannych	porannych	porannych
C.	porannym	porannym	porannym	porannym
B.	porannych	porannych	porannych	poranne
N.	porannymi	porannymi	porannymi	porannymi
Ms.	porannych	porannych	porannych	porannych
W.	poranni	poranni	poranne	poranne

5. dziennik

Definicja

taki, który jest wydawany lub emitowany rano

Noty o użyciu

Występuje w tytułach gazet, np. Gazeta Poranna , Głos Poranny .

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ranny

Połączenia

poranny magazyn, poranna audycja

Cytaty

Prowadzę magazyn poranny, więc nie mogę wystąpić w nim w zbyt odjazdowym ciuchu – tłumaczy Kinga Rusin. – Najgorzej mają prezenterki programów informacyjnych, bo to, co robią, bardzo je ogranicza. Nie mogą pozwolić sobie na żadne szaleństwo w ubiorze.

źródło: NKJP: Anna WIELOWIEJSKA: Sławni dla sławnych, Gazeta Poznańska, 2005-11-04

Normą stały się gazety codzienne, a w drugiej połowie stulecia także poranne i wieczorne wydania.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa, 2005

Duchy? - rzucił, nie podnosząc wzroku znad rozłożonej na stole płachty porannej gazety.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna
D.	porannego	porannego	porannego	porannego	porannej
C.	porannemu	porannemu	porannemu	porannemu	porannej
B.	porannego	porannego	poranny	poranne	poranną
N.	porannym	porannym	porannym	porannym	poranną
Ms.	porannym	porannym	porannym	porannym	porannej
W.	poranny	poranny	poranny	poranne	poranna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poranni	poranni	poranne	poranne
D.	porannych	porannych	porannych	porannych
C.	porannym	porannym	porannym	porannym
B.	porannych	porannych	porannych	poranne
N.	porannymi	porannymi	porannymi	porannymi
Ms.	porannych	porannych	porannych	porannych
W.	poranni	poranni	poranne	poranne

Frazeologizmy

Gwiazda Poranna

Data ostatniej modyfikacji: 14.12.2011