UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwlekać

Chronologizacja

1420, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwlekam	zwlekamy
2 os.	zwlekasz	zwlekacie
3 os.	zwleka	zwlekają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwlekałem +(e)m zwlekał	zwlekałam +(e)m zwlekała	zwlekałom +(e)m zwlekało	zwlekaliśmy +(e)śmy zwlekali	zwlekałyśmy +(e)śmy zwlekały
2 os.	zwlekałeś +(e)ś zwlekał	zwlekałaś +(e)ś zwlekała	zwlekałoś +(e)ś zwlekało	zwlekaliście +(e)ście zwlekali	zwlekałyście +(e)ście zwlekały
3 os.	zwlekał	zwlekała	zwlekało	zwlekali	zwlekały

bezosobnik: zwlekano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwlekał będę zwlekać	będę zwlekała będę zwlekać	będę zwlekało będę zwlekać	będziemy zwlekali będziemy zwlekać	będziemy zwlekały będziemy zwlekać
2 os.	będziesz zwlekał będziesz zwlekać	będziesz zwlekała będziesz zwlekać	będziesz zwlekało będziesz zwlekać	będziecie zwlekali będziecie zwlekać	będziecie zwlekały będziecie zwlekać
3 os.	będzie zwlekał będzie zwlekać	będzie zwlekała będzie zwlekać	będzie zwlekało będzie zwlekać	będą zwlekali będą zwlekać	będą zwlekały będą zwlekać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwlekajmy
2 os.	zwlekaj	zwlekajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwlekałbym bym zwlekał	zwlekałabym bym zwlekała	zwlekałobym bym zwlekało	zwlekalibyśmy byśmy zwlekali	zwlekałybyśmy byśmy zwlekały
2 os.	zwlekałbyś byś zwlekał	zwlekałabyś byś zwlekała	zwlekałobyś byś zwlekało	zwlekalibyście byście zwlekali	zwlekałybyście byście zwlekały
3 os.	zwlekałby by zwlekał	zwlekałaby by zwlekała	zwlekałoby by zwlekało	zwlekaliby by zwlekali	zwlekałyby by zwlekały

bezosobnik: zwlekano by

bezokolicznik: zwlekać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwlekając

gerundium: zwlekanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwlekanie	zwlekania
D.	zwlekania	zwlekań
C.	zwlekaniu	zwlekaniom
B.	zwlekanie	zwlekania
N.	zwlekaniem	zwlekaniami
Ms.	zwlekaniu	zwlekaniach
W.	zwlekanie	zwlekania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwlekający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwlekający	zwlekający	zwlekający	zwlekające	zwlekająca
D.	zwlekającego	zwlekającego	zwlekającego	zwlekającego	zwlekającej
C.	zwlekającemu	zwlekającemu	zwlekającemu	zwlekającemu	zwlekającej
B.	zwlekającego	zwlekającego	zwlekający	zwlekające	zwlekającą
N.	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającą
Ms.	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwlekający	zwlekający	zwlekające	zwlekające
D.	zwlekających	zwlekających	zwlekających	zwlekających
C.	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającym	zwlekającym
B.	zwlekających	zwlekających	zwlekających	zwlekające
N.	zwlekającymi	zwlekającymi	zwlekającymi	zwlekającymi
Ms.	zwlekających	zwlekających	zwlekających	zwlekających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwlekany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwlekany	zwlekany	zwlekany	zwlekane	zwlekana
D.	zwlekanego	zwlekanego	zwlekanego	zwlekanego	zwlekanej
C.	zwlekanemu	zwlekanemu	zwlekanemu	zwlekanemu	zwlekanej
B.	zwlekanego	zwlekanego	zwlekany	zwlekane	zwlekaną
N.	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanym	zwlekaną
Ms.	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwlekani	zwlekani	zwlekane	zwlekane
D.	zwlekanych	zwlekanych	zwlekanych	zwlekanych
C.	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanym	zwlekanym
B.	zwlekanych	zwlekanych	zwlekanych	zwlekane
N.	zwlekanymi	zwlekanymi	zwlekanymi	zwlekanymi
Ms.	zwlekanych	zwlekanych	zwlekanych	zwlekanych

odpowiednik aspektowy: zwlec

Pochodzenie

Zob. wlec

1. koszulę

Definicja

zdejmować z trudem coś przylegającego do jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ściągać, zdejmować

Cytaty

Praca przez najbliższe sekundy jest niemal rozkoszą. Rozpinać guziki i klamerki, zwlekać warstwa po warstwie: sfilcowaną od wilgoci koszulę flanelową z kołnierzem przepoconym i mankietami, które nasycone błotem przylgnęły do przegubów dłoni [...].

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

Postanowiłam spędzić z tobą parę miłych chwil, zanim wrócę na pomorskie wygnanie - dodała, wzdychając i przeciągając się rozkosznie. Nim zdążyłem pomyśleć, co czynię, moje dłonie same zaczęły zwlekać odzież. Niech się dzieje, co chce, pomyślałem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Składnia

zwlekać

2. z góry

Definicja

ciągnąc lub popychając, powodować, że coś albo ktoś przestaje być w określonym miejscu, przesuwając się po podłożu w inne miejsce, będące niżej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

[...] któraś z nich, królująca już na siedzeniu, nie dobiła jednak targu i jęła ostentacyjnie zwlekać bagaż, pragnąc tym zmiękczyć dorożkarza. Olo władował swój na zwolnione miejsce.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

3. z łóżka w południe

Definicja

pokonując czyjąś niechęć lub opór powodować, że ktoś opuszcza miejsce, o którym mowa

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Osiłek pomaga mi wstać, a właściwie ciągnąc za ręce, niemal siłą zwleka z łóżka i stawia na nogi.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998

Jeden mężczyzna upada na ziemię i zasypia, a jego partnerka zwleka go z parkietu.

źródło: Internet: gilmore-girls.neostrada.pl

Składnia

zwlekać

KOGO/CO + (z CZEGO)

4. w jedno miejsce

Definicja

gromadzić w jednym miejscu wiele rzeczy pochodzących z różnych miejsc

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Cytaty

Jeżdżą od szóstej rano i zwlekają po kolei połamane samochody.

źródło: Internet: www.free4x4.pl

Odkąd na świecie pojawiła się moja Zosia, zwlekam do domu różnego rodzaju publikacje dla dzieci, których bohaterka nosi to wdzięczne imię.

źródło: Internet: zaczytana.com.pl

Składnia

zwlekać

CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

5. z zapłatą

Definicja

celowo opóźniać zrobienie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

rząd, sąd zwleka
zwlekać do ostatniej chwili
zwlekać z decyzją, z odpowiedzią, z podjęciem decyzji; z naprawą, z oddaniem czegoś; z odejściem, z odjazdem, z powrotem, z wejściem, z wprowadzeniem, z wydaniem, z wyjazdem, z wyjściem; z opłatą, z płatnościami, z rozliczeniem, z wypłatą, z zapłatą; z przedstawieniem czegoś, ze złożeniem czegoś; z realizacją, ze strzałem; z ujawnieniem, z wizytą
nie ma co zwlekać
skłonność do zwlekania

Cytaty

	– Trochę mnie martwi, że zwlekają przedsiębiorcy, którzy powinni się rozliczyć do końca stycznia. Nie dostaliśmy jeszcze nawet połowy zeznań, które powinny wpłynąć. źródło: NKJP: (mp.) : Na PIT-y przyjdzie czas, Dziennik Łódzki, 2007-01-30
	[...] obejrzał ją ze zdziwieniem, po czym przeczytał kartkę: Błagam Cię, nie zwlekaj! Uciekaj jeszcze dziś! źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Dlaczego więc od pół roku zwleka pan z podjęciem decyzji? - Nie chciałem jej podejmować w atmosferze konfliktu. źródło: NKJP: Dorota Sajnug: Wstrzymują mnie związkowcy, Gazeta Wyborcza, 1993-06-09
	Wiecie, co się wydarzyło w naszej okolicy? Przysiadają na łóżkach: – Opowiedz! Ona zwleka chwilę, a one się moszczą. – Nie wiem, czy to prawda, ale tak mówią. źródło: NKJP: Anna Nasiłowska: Księga początku, 2002

Składnia

Rz_osobowy

zwlekać

(z CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 23.02.2023