UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wałek

Chronologizacja

1391, SStp
Inne znaczenie

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wałek
 wałki
D. wałka
 wałków
C. wałkowi
 wałkom
B. wałek
 wałki
N. wałkiem
 wałkami
Ms. wałku
 wałkach
W. wałku
 wałki

1. do ciasta

Definicja

przedmiot o kształcie walca, mający różne przeznaczenie

Pochodzenie

Zob. wał 2

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lokówka, rolka

Połączenia

  • drewniany, gruby wałek; wałek malarski
  • wałek do ciasta
  • uformować wałek
  • kręcić, nawijać włosy na wałki

Cytaty

Ciasto podzielić na dwie części. Jedną z nich rozwałkować, za pomocą wałka przenieść na blachę i podnieść brzegi ciasta na wysokość 1 cm.

źródło: NKJP: Teresa Miazgowska: Specjały, Kuchnia, nr 10, 1998

Wstała, zdjęła z łóżka kapę, przykryła się nią, opierając głowę o wałek.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Codziennie rano kręci je na wałki lub lokówkę, a potem robi z nich kunsztowną konstrukcję.

źródło: NKJP: Moda a la Frania, Super Express, 2006

Pan Stanisław zachował kilkanaście wałków malarskich z prawdziwą orgią wzorów.

źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Szlaczek obniża, rzucik pomniejsza, Gazeta Wyborcza, 1998-08-21

Jedyna różnica to obecność kosza na śmieci, krzesełka i pojemnika z chusteczkami higienicznymi, ewentualnie wałka z papierowymi ręcznikami.

źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Warszawa to nie Amsterdam, Gazeta Wyborcza, 1997-01-24

2. rozrządu

Definicja

część maszyny mająca kształt podobny do walca

Pochodzenie

Zob. wał 2

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

  • wałek napędowy
  • wałek maszyny, rozrządu

Cytaty

Spiłowywało się głowicę, żeby był lepszy stopień sprężania, trzeba było też włożyć specjalny wałek rozrządu z innymi krzywkami, zmienić dysze w gaźniku.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Sieć przewodów łączy klosz z maszyną pomiarową, wielkości człowieka, o przeszklonym wnętrzu wypełnionym dźwigniami, przekładniami, wałkami i trybikami.

źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007

W automacie BPU-20 rolę wału sterującego pełni wałek XVI, którego prędkość obrotową można wyznaczyć z następującego łańcucha kinematycznego napędu wału sterującego

źródło: NKJP: Jan Kosmol: Automatyzacja obrabiarek i obróbki skrawaniem, 1995

Składnia

bez ograniczeń + wałek +
(CZEGO)

3. na brzuchu

Definicja

coś ułożonego lub układającego się w kształt podobny do walca

Pochodzenie

Zob. wał 4

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Cytaty

I był to dla mnie widok przykry, bo ona wyglądała zwykle tak mizernie, a jej kolejne niemowlę było pulchne, miało wałki tłuszczu na nogach i rękach.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Jego żona ma jasne włosy uczesane w modny wałek nad czołem.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Czuł, jak na plecach i ramionach rosną mu już wałki, jak puchnie - do rozmiarów chyba kalafiora - chlaśnięte rzemieniem ucho.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Składnia

bez ograniczeń + wałek +
(CZEGO)

4. przekręt

Definicja

pot. 
niezgodne z prawem lub nieuczciwe działanie, które ktoś podejmuje w celu osiągnięcia korzyści materialnych

Pochodzenie

Zob. wał 7

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przekręt, szwindel, wał
hiperonimy:  oszukaństwo, oszustwo

Cytaty

Byłabyś w stanie krzywdzić go tak samo jak on Ciebie? Raczej nie... Jak się kogoś kocha, to takich wałków się nie odwala.

źródło: NKJP: Internet

[...] część nadal będzie robić wałki na kilometrówkach lub bonusach. To nie jest kwestia wypłaty. Widziałem to na własne oczy w korpo, gdzie dyrektorzy zarabiali po 20-30 tys. zł.

źródło: Internet: dorzeczy.pl/kraj

5. penis

Definicja

pot. 
penis

Pochodzenie

Zob. wał 5

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  banan, człon, członek, frędzel, interes, jedenasty palec, korzeń, kuśka, prącie, ptaszek, sikacz, siusiak, wacek, żenidło

Cytaty

Ale mi wałek stanął po obejrzeniu tych metamorfoz. Szczególnie pobudziła mnie ta wygolona z zębami na wierzchu.

źródło: Internet: plotki.pomponik.pl
Data ostatniej modyfikacji: 21.06.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN