UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kozi

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. koza

1. związany z kozą - zwierzęciem

Definicja

związany z kozą - zwierzęciem

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a broda

Definicja

będący częścią ciała kozy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Połączenia

  • kozia głowa, broda

Cytaty

Zeskrobywały olejek z bród kozich. Kozy obgryzające z upodobaniem krzaki ladanu miały w tym czasie brody
lepkie od nagromadzonego na nich olejku.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996

Po kilku dniach młoda para [...] udaje się do domu rodziców panny młodej, zabierając ze sobą piwo, ryżową wódkę raksi i baranie lub kozie udźce, które spożywa się podczas wspólnej uczty, zwanej duran.

źródło: NKJP: Jerzy Samusik: Magarskie wesele, Poznaj Świat, nr 4, 1987

Gdy zapada zmierzch, plac przypomina olbrzymią restaurację na wolnym powietrzu. Dziesiątki stoisk serwują rozmaite egzotyczne dania - od zupy z kozich głów aż po smażone jądra.

źródło: NKJP: Grażyna Antoniewicz: Nocleg ze skorpionem, Dziennik Bałtycki, 2006-10-14

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kozi
kozi
kozi
kozie
kozia
D. koziego
koziego
koziego
koziego
koziej
C. koziemu
koziemu
koziemu
koziemu
koziej
B. koziego
koziego
kozi
kozie
kozią
N. kozim
kozim
kozim
kozim
kozią
Ms. kozim
kozim
kozim
kozim
koziej
W. kozi
kozi
kozi
kozie
kozia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kozi
kozi
kozie
kozie
D. kozich
kozich
kozich
kozich
C. kozim
kozim
kozim
kozim
B. kozich
kozich
kozich
kozie
N. kozimi
kozimi
kozimi
kozimi
Ms. kozich
kozich
kozich
kozich
W. kozi
kozi
kozie
kozie

1.b ser

Definicja

pochodzący od kozy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • kozi ser; kozia skóra, wełna; kozie mleko; kozie bobki
  • kozi i krowi

Cytaty

Coraz więcej osób poszukuje koziego mleka i przetworów z niego, szczególnie dobrych dla dzieci na diecie bezglutenowej i osób chorych na cukrzycę.

źródło: NKJP: Izabela Lasek: Hodowla kóz przestała być symbolem zacofania, Gazeta Wyborcza, 1995-06-19

Tutaj wpada przede wszystkim po pojedyncze francuskie sery kozie [...], włoskie pecorino, no i hiszpański manchego, który od niedawna zagościł na naszych półkach, poprzedzony intensywną akcją reklamową.

źródło: NKJP: Marek Bieńczyk: Przezroczystość, 2007

Buty z koziej skóry są mięciutkie i leżą na nodze jak rękawiczka, chociaż sporo kosztują.

źródło: NKJP: (WIR): Krowa kolejarza, NTN Powiśle, 2000-02-04

Pod burą opończą nosił bluzę z delikatnej koziej wełny tkanej splotem właściwym dla hajgońskich wyrobów.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka, Piołun i miód Kroniki Drugiego Kręgu Księga III, 2003

W sklepiku przy drodze, w którym sprzedają colę i egipskie soki, kilku mężczyzn siedzi w kucki w pokoju modlitwy. Jakaś kobieta skończyła właśnie zamiatać z dywanu drobiny palmowych liści i stare daktyle zmieszane z kozimi bobkami.

źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kozi
kozi
kozi
kozie
kozia
D. koziego
koziego
koziego
koziego
koziej
C. koziemu
koziemu
koziemu
koziemu
koziej
B. koziego
koziego
kozi
kozie
kozią
N. kozim
kozim
kozim
kozim
kozią
Ms. kozim
kozim
kozim
kozim
koziej
W. kozi
kozi
kozi
kozie
kozia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kozi
kozi
kozie
kozie
D. kozich
kozich
kozich
kozich
C. kozim
kozim
kozim
kozim
B. kozich
kozich
kozich
kozie
N. kozimi
kozimi
kozimi
kozimi
Ms. kozich
kozich
kozich
kozich
W. kozi
kozi
kozie
kozie

Frazeologizmy

jak z koziej dupy trąba
jak z koziej dupy trąbka
jak z koziego ogona waltornia
jak z kozich cycków kastaniety
kozia bródka
kozia nóżka
ktoś zapędza w kozi róg kogoś
ktoś zagania w kozi róg kogoś
ktoś zapędził w kozi róg kogoś
ktoś zagonił w kozi róg kogoś

Przysłowia

Kto nie ryzykuje, ten w kozie nie siedzi
raz kozie śmierć
Data ostatniej modyfikacji: 09.06.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj