Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *smordъ 'odrażająca woń, przykry zapach, fetor'
Rzeczownik od psł. czasownika *smorditi ‘powodować, że coś śmierdzi, cuchnie; czynić śmierdzącym, zasmradzać’
1. zapach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy
Połączenia
- ciężki, ostry; dławiący, dokuczliwy; nieznośny, obrzydliwy, potworny, przeraźliwy, straszliwy, straszny, wszechobecny, wszechogarniający smród
- smród alkoholu; cebuli; dymu, papierosów; odchodów, potu, wymiocin; ścieków, fekaliów; rozkładu, spalenizny, stęchlizny, zgnilizny
- smród z oczyszczalni, ze śmietnika
- smród na klatce
- smród i brud, smród i robactwo
- fala, siedlisko; powód, źródło smrodu
- smród roznosi się, unosił się gdzieś
- nie wytrzymać, nie znosić smrodu
- poczuć smród
- przesiąknąć smrodem
Cytaty
|
Wchodzę do wnętrza pełnego upału, brudu, dymu, smrodu spalenizny... i do kilku przerażonych dziewczyn. źródło: NKJP: Janusz Ostrowski: Gasiłem getto, Polityka, 2009-05-16 |
|
|
W całym wieżowcu panował potworny smród. źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Zabierzcie mu te psy - błagają sąsiedzi uciążliwego lokatora 30 lat w jazgocie, Express Ilustrowany2001-11-29 |
|
|
Kiedy wybiegłem na ulicę, ruch, światło i dźwięk, nie mówiąc o smrodzie spalin, sparaliżowały moje zmysły [...]. źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009 |
|
|
Pałętałem się więc po brudnym centrum, wdychając smrody od kiosków z zapiekankami [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
|
|
Smród na klatce schodowej i widok zdewastowanych sanitariatów na parterze odstrasza wszystkich wchodzących do środka. źródło: NKJP: Krzysztof Dulko: Przeprowadzka z deszczu pod rynnę, Trybuna Śląska, 2000-11-03 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | smród |
smrody |
|
| D. | smrodu |
smrodów |
|
| C. | smrodowi |
smrodom |
|
| B. | smród |
smrody |
|
| N. | smrodem |
smrodami |
|
| Ms. | smrodzie |
smrodach |
|
| W. | smrodzie |
smrody |
Składnia
|
+ | smród | + |
(CZEGO)
|
2. sytuacja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- smród korupcji
- narobić smrodu
- mieć smród
Cytaty
|
[...] krótkonogi atleta zmienił ton, przechodząc od błagania do groźby. - Bo narobię smrodu! Pan wie, co ja wiem! źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997 |
|
|
Ciągle miałam różne smrody, a że broniłam, to narobiłam sobie u was wrogów. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
|
|
- Nie mówię, że nie byłoby smrodu. Ale mając porucznika, który załamał się nerwowo, i generała, który łże w żywe oczy, zwykle zwala się winę na porucznika. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005 |
|
|
Korupcyjny smród wokół ministerstwa zdrowia, porównywalny tylko z odorem, jaki się ciągnął za przegraną armią podczas letnich upałów, ostatnio jeszcze się nasilił. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Szast–prast: Pegeeryzacja polityki, Tygodnik Ciechanowski, 2008-06-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | smród |
smrody |
|
| D. | smrodu |
smrodów |
|
| C. | smrodowi |
smrodom |
|
| B. | smród |
smrody |
|
| N. | smrodem |
smrodami |
|
| Ms. | smrodzie |
smrodach |
|
| W. | smrodzie |
smrody |
3. dziecko
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | dziecko |
Połączenia
- mały smród
- wychowywać smroda
Cytaty
|
Też tak mam, czasami nawet klepnę małego smroda w pampersa - a później gardło mi ściska. źródło: NKJP: Usenet.pl, 2004-01-29 |
|
|
Inna odpowiada: “Ja mówię wprost: – ty brzydalu, ty smrodzie, ty pokrako … a on się śmieje.” źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | smród |
smrodowie smrody |
ndepr |
| smrody |
depr | ||
| D. | smroda |
smrodów |
|
| C. | smrodowi |
smrodom |
|
| B. | smroda |
smrodów smrody |
|
| N. | smrodem |
smrodami |
|
| Ms. | smrodzie |
smrodach |
|
| W. | smrodzie |
smrodowie smrody |
ndepr |
| smrody |
depr |