UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stolica

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Wyraz pochodny od stół (zob.).
Znaczenie 'główne miasto' jest związane ze st.pol. wyrazami stołek : stolec 'stołek', 'krzesło władcy, tron'.

1.a Polski

Definicja

główne miasto państwa, w którym mają siedzibę jego władze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

Połączenia

dawna, historyczna, obecna, pierwsza, stara, tymczasowa; afgańska, azerska, czeczeńska, gruzińska, niemiecka, polska, rosyjska...; nasza stolica; europejskie, światowe, unijne; polityczne stolice
obie stolice
stolica imperium, kraju, królestwa, księstwa, państwa, republiki; Grecji, Francji, Indii, Kazachstanu, Niemiec, Polski, Rosji, Rzeczypospolitej Polskiej...; NRD, USA, ZSRR...; carów, cezarów, szachów; Azteków, Inków, Tajów
stolica i centrum
centrum, obrzeża, przedmieścia, ulice; mieszkańcy, prezydent stolicy; objazd stolic
droga; powrót, przeprowadzka, przyjazd, wycieczka, wyjazd, wyprawa do stolicy; odległość od stolicy; podróż, powrót; goście, gracze, piłkarze, zawodniczki; drużyna, ekipa, klub zespół; młodzież; informacje, wiadomości, wieści ze stolicy
marsz na stolicę; bitwa, walka o stolicę
państwo ze stolicą gdzieś; połączenie ze stolicą
przechadzka, spacer po stolicy; pobyt w stolicy
oddalony, odległy od stolicy
związany ze stolicą
stolica leży gdzieś
budować, odbudować, zbudować; odwiedzić, zobaczyć, zwiedzić; przenieść, zdobyć, zająć; opuścić/opuszczać stolicę; objeżdżać stolice
być, stać się, zostać stolicą; zarządzanie stolicą
dojechać, dotrzeć, jechać, pojechać, przenieść się, przybyć, przyjechać, przyjeżdżać, udać się, wkroczyć, wrócić/wracać, wybrać się/wybierać się, wyjechać/wyjeżdżać; ściągnąć do stolicy; pochodzić; uciec, wrócić, wyjechać/ wyjeżdżać ze stolicy
uważać za stolicę, uznać za stolicę
chodzić, jeździć po stolicy; mieszkać w stolicy
daleko od stolicy; w kierunku stolicy

Cytaty

	Sarajewo - stolica Bośni i Hercegowiny, jednej z pięciu republik dawnej Jugosławii - od momentu rozpoczęcia wojny stało się jednym z ognisk konfliktu. źródło: NKJP: Adam Romański: Wojna i koszykówka: Gazeta Wyborcza, 1994-09-15
	Cuzco, wysoko położona w południowych Andach stolica Inków była kiedyś sprawnie zorganizowanym i karmiącym miliony ludzi miastem. źródło: NKJP: Szaman: NIESZCZĘŚLIWA ROCZNICA: 500 LAT PO KOLUMBIE INDIANIE AMERYKI POŁUDNIOWEJ MAJĄ NIEWIELE POWODÓW DO ŚWIĘTOWANIA, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1992-06-01
	Kraków ma port lotniczy, autostradę na Śląsk, InterCity do stolicy w dwie i pół godziny. źródło: NKJP: (MM): Dziennik Polski - Kraków, 1999-12-10
	Dziś mija pierwsza rocznica śmierci Krzysztofa Kieślowskiego. W kilku stolicach świata odbywają się retrospektywy jego filmów. źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Rok temu umarł Krzysztof Kieślowski, Gazeta Wyborcza, 1997-03-13
	Niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się sylwestrowe wyjazdy do europejskich stolic, przede wszystkim Paryża, Londynu, Rzymu, Wiednia. źródło: NKJP: (łw): Kto chce karmić rekina, musi się pospieszyć, Dziennik Łódzki, 2004-10-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

stolica

(CZEGO)

1.b władze państwa

Definicja

władze państwowe rezydujące w stolicy - głównym mieście państwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Połączenia

zachodnie stolice

Cytaty

	Mieszkańcy Śląska uważają, że stolica o nich zapomniała. Dlaczego rządowi nie zależy na dobrym samopoczuciu górników? źródło: NKJP: Agata Pustułka: Szympans do lancii, Trybuna Śląska, 2002-10-18
	Wszystkie zainteresowane stolice wyrażają obawy, że nowe władze palestyńskie mogą zablokować, lub utrudnić proces pokojowy, ale nikt nie zatrzaskuje drzwi przed Hamasem. źródło: NKJP: Hamas: Nie lękajcie się, Trybuna, 2006
	W długiej perspektywie akcesja oznacza rezygnację z wolności politycznej i przekazanie prawa decydowania o polskiej przyszłości obcym stolicom. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.04.2004
	[...] najpierw musi nastąpić porozumienie stolic europejskich z Waszyngtonem. źródło: NKJP: Roman Frister: Rozmowa śmiertelnych wrogów, Polityka, 2003-05-03
	Alergicznie reagują na poczynania Moskwy stolice zachodnich potęg. Tym razem podłożem tej nadwrażliwości jest lęk przed „rosyjską duszą”, czyli nieobliczalnością i nacjonalizmem wielkomocarstwowym. źródło: NKJP: Nienawistna miłość, ziennik Polski - Magazyn, 2000-01-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

stolica

(CZEGO)

1.c władze miasta

Definicja

władze stolicy - głównego miasta państwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

Cytaty

Michael Mulcahy, mer Dublina, odwiedził wczoraj prezydenta Poznania. Nie można wykluczyć, że Poznań i stolica Irlandii podpiszą umowę o współpracy.

źródło: NKJP: JOD KS: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2001-08-28

Do rozdysponowania pozostanie około 70 mln euro, a może i więcej [...]. Na to liczy stolica i we wrześniu chce złożyć trzy wnioski: o dofinansowanie rozbudowy metra (na sumę 62 mln euro), budowę przejścia podziemnego między stacją metra Dworzec Gdański a dworcem PKP oraz Węzeł Młociny.

źródło: NKJP: M. Barwicka: Wyścig do unijnej, Tygodnik Ciechanowski, 2004-08-06

W trakcie wizyty konsul przedstawił dotychczasową działalność placówki w Krakowie; omówiono także możliwości intensyfikacji współpracy między stolicą Rosji a Krakowem.

źródło: NKJP: Notujemy, Dziennik Polski - Kraków, 2002-11-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

stolica

(CZEGO)

1.d ludzie

Definicja

ogół mieszkańców stolicy - głównego miasta państwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Cytaty

	W przeciwieństwie do kraju stolica nastrojona była bojowo i rewolucyjnie. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1994
	Podczas gdy w górach i na pustyniach, a nawet w pomniejszych, ale sławniejszych niż Kabul miastach, takich jak Herat czy Kandahar, wybuchały krwawo tłumione powstania, zepsuta dobrobytem stolica bezwstydnie kolaborowała z okupantem. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000
	W kwietniu 1966 roku trzęsienie ziemi zniosło gliniane dzielnice miasta i dzisiaj stolica Uzbekistanu żyje w gorączce odbudowy. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Kirgiz schodzi z konia, 2007
	Latem 1944 r. dwie europejskie stolice powstały przeciwko hitlerowskim okupantom: Paryż i Warszawa. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Zrozumcie generała Boora, Polityka, 2004-02-21
	Punktualnie o godz. 17 w całej Warszawie odezwały się syreny, zatrzymały niektóre samochody, przystanęli przechodnie. W ten sposób stolica uczciła 58. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. źródło: NKJP: Zginęli za Polskę, Dziennik Polski - Kraj, 2002-08-01
	źródło:

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

stolica

(CZEGO)

2.a Małopolski

Definicja

główne miasto regionu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

Połączenia

śląska stolica
stolica archidiecezji, departamentu, diecezji, gminy, guberni, powiatu, prowincji, regionu, rejonu, stanu, województwa, ziemi (chełmskiej, krakowskiej, przemyskiej...); Dolnego Śląska, Małopolski, Mazowsza, Tatr...; Euroregionu ("Silesia")
status stolicy (województwa)
być, stać się, zostać stolicą (gminy, powiatu, województwa)

Cytaty

	Ełk to niekwestionowana od dawna stolica Mazur. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 17. posiedzenia Senatu RP część 1, wersja robocza
	Pierwszym miastem, gdzie zatrzymali się uczestnicy wycieczki, była stolica regionu - Kłodzko. źródło: NKJP: E. R.: Emeryci i renciści z Bukownicy na Ziemi Kłodzkiej, Czas Ostrzeszowski, 2003
	Droga krajowa numer 5 biegnie z Wrocławia do Poznania. Stanowi ona najkrótsze i najbardziej dogodne połączenie między stolicami dwóch województw, dlatego też z reguły jest zatłoczona. źródło: NKJP: Łukasz ZALESIŃSKI: Piątka na piątkę, Gazeta Poznańska, 2003-03-18
	Spośród stolic powiatów najlepszy okazał się Oświęcim. Sportowcy z tego miasta wywalczyli w mijającym roku prawie 940 pkt., co dało miastu 25 miejsce w Polsce i trzecie w Małopolsce po Krakowie i Zakopanem. źródło: NKJP: (SYP): Sportowe sukcesy na punkty, Dziennik Polski, 2008-11-20
	Oczywiście nie obeszło się bez awantur, bo ani Bielsko, ani Częstochowa nie chciały zrezygnować ze statusu wojewódzkich stolic. źródło: NKJP: Elżbieta Kazibut-Twórz: NADZIEJA BYŁA W NAS, Dziennik Zachodni, 2009-06-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

stolica

CZEGO

2.b ludzie

Definicja

ogół mieszkańców stolicy - głównego miasta regionu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Cytaty

Godny podkreślenia jest fakt, że w tym roku w Zakopanem nie odbywała się żadna zorganizowana impreza i dzieci ze Stasikówki były jedyną oznaką, tego iż stolica Tatr włączyła się w akcję Jurka Owsiaka.

źródło: NKJP: Góralski dar serca, Dziennik Polski - Podhale, 2001-01-09

Do Jeleniej Góry przyjadą sławy, których stolica Karkonoszy dawno nie widziała.

źródło: NKJP:(CG): Wielki głos, Gazeta Wrocławska, 2003-09-06

Widać, że stolica Wielkopolski spragniona jest wielkiej piłki.

źródło: NKJP: (hof): Liga nasza liga, Express Ilustrowany, 2001-09-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

stolica

CZEGO

3. mody

Definicja

miejsce, w którym koncentruje się jakaś działalność i jest ono z tego znane

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

intelektualna, kulturalna, literacka, muzyczna, piłkarska, rowerowa, turystyczna...; zimowa; europejska, polska, światowa; niekwestionowana stolica
stolica gazu, miedzi, nafty, siarki...; chemii, farmacji, handlu, mody, wikliniarstwa...; folkloru, (światowego) hazardu, jazzu, kultury, muzyki, rozrywki, tańca nowoczesnego...; kabaretów, orkiestr wojskowych...; czarnego sportu, futbolu, hokeja, koszykówki, łyżwiarstwa, piłki nożnej, siatkówki, sportów zimowych, tenisa...
być, stać się, zostać stolicą czegoś
uchodzić za stolicę czegoś

Cytaty

	[...] dziennikarz Gazety Pomorskiej i wielki fan progresywnego rocka nie ma wątpliwości, że Bydgoszcz to polska stolica tego gatunku muzyki. źródło: NKJP: Maciej Myga: Dream Theater w Bydgoszczy, Gazeta Pomorska, 2009-09-26
	Łódź uważana była za stolicę polskiego filmu. źródło: NKJP: Dawid Lasociński; Ryszard Bonisławski; Michał Koliński: Łódź Przewodnik turystyczny , 2004
	Muzeum Narodowe w Warszawie ma bardzo dużą kolekcję dzieł sztuki [...] – jednak w odróżnieniu od innych muzeów, w kulturalnych stolicach Europy i świata nie ma arcydzieł, które by gwarantowały wielką i stałą popularność ekspozycji, tak jak ma to miejsce w Muzeum Watykańskim czy w Luwrze. źródło: NKJP: Rozmawiała Bożena Wiktorowska: Miliony bez zabezpieczenia, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2001-01-24
	Przez wybiegi stolic światowej mody przetacza się właśnie szeroka fala kreacji na jesień 2002 roku. źródło: NKJP: (MZ): Moda powraca, Express Ilustrowany, 2002-02-15
	W Polsce stolicą bociana białego jest Stubno, miejscowość w województwie podkarpackim. źródło: NKJP: Sławomir Orlicki: Bociany sejmikują, Dziennik Łódzki, 2004-08-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stolica	stolice
D.	stolicy	stolic

C.	stolicy	stolicom
B.	stolicę	stolice
N.	stolicą	stolicami
Ms.	stolicy	stolicach
W.	stolico	stolice

Składnia

	+	stolica	+	JAKA
	+	stolica	+	CZEGO

Frazeologizmy

duchowa stolica
Stolica Apostolska
Stolica Piotrowa
Stolica Apostolska
Stolica Piotrowa

Data ostatniej modyfikacji: 19.03.2014