UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powód

Chronologizacja

1298, SStp

1. przyczyna

Definicja

to, co wyjaśnia i tłumaczy, dlaczego powstało jakieś zjawisko albo zdarzenie lub dlaczego coś jest jakieś

Pochodzenie

ogsł. *povodъ 'poprowadzenie, pokierowanie; to lub ten, co wiedzie, prowadzi ku czemuś; to, co kimś kieruje, powoduje, przyczyna; to, co służy do prowadzenia, kierowania'

Forma słowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym (wtórnie skonkretyzowaną nazwą czynności) od prasłowiańskiego przedrostkowego *povesti 'powieść, poprowadzić' (od psł. *vesti 'wieść, prowadzić') z regularną wymianą rdzennego *e > *o (Bor); zob. powieść II, wieść II

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

formalny, oficjalny; obiektywny, osobisty; błahy, istotny, poważny, uzasadniony, ważny; specjalny, szczególny; główny, podstawowy, zasadniczy; dobry; oczywisty, prosty powód; niewiadome, nieznane, niezrozumiałe, zrozumiałe; różne powody; powody ekonomiczne, finansowe, merytoryczne, polityczne, rodzinne
powód protestów, strajku; choroby, kontuzji, śmierci; nieobecności, odwołania, zwolnienia; decyzji; frustracji; awarii, błędów, kłopotów, kryzysu, opóźnienia; nowelizacji, zmiany; braku czegoś
powód do dyskusji, do krytyki, do narzekań; do chluby, do chwały, do dumy, do niepokoju, do obaw, do optymizmu, do paniki, do płaczu, do radości, do satysfakcji, do smutku, do śmiechu, do wstydu, do zadowolenia, do zmartwień, do żalu
powody i argumenty, powody i okoliczności, powody i przesłanki, powody i skutki
brak, dziesiątki powodów
awantura bez powodu
pytanie o powód
informacje o powodach
domyślać się powodów
dać/dawać, mieć; podać/podawać, przedstawić; ustalić, znaleźć; rozumieć, tłumaczyć, wyjaśnić/wyjaśniać, znać, zrozumieć powód
atakować, bić, krzywdzić, zaatakować bez powodu; cierpieć, cieszyć się, denerwować się, smucić się, ubolewać; odejść, wycofać się; opóźniać się, przeciągać się z jakiegoś powodu
spytać, zapytać o powód; wnikać w powody
zastanawiać się nad powodem

Cytaty

	Zwolnieni podnieśli krzyk, stwierdzili, że są niewinni, i wyrazili przekonanie, że powody ich zwolnienia były inne, niż oficjalnie podano do wiadomości publicznej. źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996
	To prawda, co mówił ci Karol - nie było żadnej wieczerzy młodych, a nasze dzieci nie poszły na pasterkę. Ale to chyba jeszcze nie powód, żeby wpadać aż w taką panikę. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998
	Danuta Kowalczewska miała jeszcze jeden ważny powód, żeby trzymać się z dala od męża. źródło: NKJP: Alina Barcz: Podłość ludzka nie ma granic, Detektyw, 1999
	Przedstawiciele firmy mają jednak powody podejrzewać, że kradzież łupka ma związek z przedłużającymi się formalnościami związanymi z przejęciem hałdy. źródło: NKJP: Salamon Iza: Łupek padł łupem złodzieja, Trybuna Śląska, 2001-04-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powód	powody
D.	powodu	powodów
C.	powodowi	powodom
B.	powód	powody
N.	powodem	powodami
Ms.	powodzie	powodach
W.	powodzie	powody

Składnia

	+	powód	+	CZEGO
	+	powód	+	do CZEGO
	+	powód	+	żeby ZDANIE
MIEĆ, BYĆ	+	powód	+	BEZOKOLICZNIK

2. w sądzie

Definicja

praw.

osoba, która wnosi wniosek o przeprowadzenie procesu sądowego, stawiając przy tym określone żądania

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od staropolskiego przedrostkowego powodzić 'prowadzić, wieść' (w związku etymologicznym ze st.pol. powieść 'poprowadzić'), nazwa czynności 'prowadzenie oskarżenia, wnoszenie powództwa' i nazwa wykonawcy czynności 'ten, który prowadzi oskarżenie, oskarża' (Bor); zob. powieść II, wieść II

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa sąd

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skarżyciel

Połączenia

pełnomocnik; roszczenia, wniosek, żądania powoda; adwokat powodów
powód dochodzi roszczenia, domaga się czegoś

Cytaty

[...] przed tygodniem złożyłam pismo, w którym wyjaśniam, że zostałam oczerniona przez powoda, który tym samym perfidnie kłamie przed obliczem sądu.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Powodowie poczuli się dotknięci ujawnieniem ich imion i nazwisk w związku z toczącym się przeciwko nim postępowaniem karnym o działanie na szkodę Wielkopolskiego Banku Rolniczego.

źródło: NKJP: Polityka - SKOK 3:0, Polityka, 2007-09-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powód	powodowie	ndepr
M.	powód	powody	depr
D.	powoda	powodów
C.	powodowi	powodom
B.	powoda	powodów
N.	powodem	powodami
Ms.	powodzie	powodach
W.	powodzie	powodowie	ndepr
W.	powodzie	powody	depr

Data ostatniej modyfikacji: 16.10.2014