UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ziemiaństwo

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ziemiaństwo
ziemiaństwa
D. ziemiaństwa
ziemiaństw
C. ziemiaństwu
ziemiaństwom
B. ziemiaństwo
ziemiaństwa
N. ziemiaństwem
ziemiaństwami
Ms. ziemiaństwie
ziemiaństwach
W. ziemiaństwo
ziemiaństwa

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. ziemia

Definicja

dawniej ogół ludzi, pochodzenia szlacheckiego, będących właścicielami posiadłości ziemskich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obywatelstwo

Połączenia

  • dawne, ówczesne, przedwojenne; kresowe, niemieckie, polskie, wielkopolskie; miejscowe, okoliczne; wielkie ziemiaństwo
  • ziemiaństwo i arystokracja, ziemiaństwo i inteligencja; arystokracja i ziemiaństwo, burżuazja i ziemiaństwo, inteligencja i ziemiaństwo, szlachta i ziemiaństwo
  • przedstawiciel ziemiaństwa
  • pochodzić z ziemiaństwa

Cytaty

Ale Oganowscy byli ambitni na tle swojej szlacheckości, lepszości, choć to była nie tak duża szlachta, mająteczek 100 hektarów i 40 folwark, razem 140, czyli nic, zdeklasowane ziemiaństwo, zaścianek z Mickiewicza.

źródło: NKJP: Tadeusz Skutnik: Wyznanie Jubilata, Dziennik Bałtycki, 2011

Budynek był w opłakanym stanie [...]. Dziś jest to wspaniała rezydencja, w której panuje atmosfera przywołująca świat dawnego ziemiaństwa. Są stare meble, na ścianach wiszą egzemplarze dawnej broni i obrazy przedstawiające konie [...].

źródło: NKJP: Paweł Spodenkiewicz: Przed wojną było w Polsce kilkanaście tysięcy dworów ziemiańskich, do naszych czasów dotrwało w dobrym stanie zaledwie kilkaset. Kuszący urok ziemiaństwa, Dziennik Łódzki, 2003-09-19

Sprawa niedoszłego kupna rozeszła się po Gdańsku i okolicach. Miejscowe ziemiaństwo z hrabiostwem Kaiserlingami nie mogło mi darować, że z powodu mojej odmowy majątek dostał się do rąk żydowskich.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002

[...] w byłej Kongresówce majątki często zmieniały właściciela [...], bywały jednak rejony gęsto zamieszkałe przez zasiedziałe ziemiaństwo, wśród których intruzów było mało. [...]. Większość ziemiaństwa kaliskiego była solidna, zamożna, gospodarna i trzymająca się dobrze zrozumianej tradycji.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa, 2003

Życie towarzyskie arystokracji i ziemiaństwa charakteryzowało się bardziej widocznym przywiązaniem do rytuałów i sztywnym scenariuszem wydarzeń.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba, (red.), Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

Data ostatniej modyfikacji: 13.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj