UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

załapać

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. łapać

1. dowcip

Definicja

pot. 
zacząć coś rozumieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chwycić, uchwycić, złapać

Połączenia

  • załapać aluzję, dowcip, intencje, ironię
  • nie bardzo, szybko załapać

Cytaty

Zygmunt nie mógł załapać, o co chodzi.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Powtórzyła. Powoli. Każde słowo. Żeby potem nie mówił, że nie załapał.

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

- Ćwiczył pan kiedyś karate? Patrzył przez chwilę z ciężkim namysłem, wreszcie załapał.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

- Drakulacje! - usiłowałem zażartować, ale nie załapała.

źródło: NKJP: Piotr Czerwiński: Przebiegum życiae czyli Kartonowa sieć, 2009

Czarownica skinęła głową, rzuciła mi krótkie spojrzenie, którego znaczenia nie załapałam, i zebrała trofea na tackę.

źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapię
załapiemy
2 os. załapiesz
załapiecie
3 os. załapie
załapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałem
+(e)m załapał
załapałam
+(e)m załapała
załapałom
+(e)m załapało
załapaliśmy
+(e)śmy załapali
załapałyśmy
+(e)śmy załapały
2 os. załapałeś
+(e)ś załapał
załapałaś
+(e)ś załapała
załapałoś
+(e)ś załapało
załapaliście
+(e)ście załapali
załapałyście
+(e)ście załapały
3 os. załapał
załapała
załapało
załapali
załapały

bezosobnik: załapano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapmy
2 os. załap
załapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałbym
bym załapał
załapałabym
bym załapała
załapałobym
bym załapało
załapalibyśmy
byśmy załapali
załapałybyśmy
byśmy załapały
2 os. załapałbyś
byś załapał
załapałabyś
byś załapała
załapałobyś
byś załapało
załapalibyście
byście załapali
załapałybyście
byście załapały
3 os. załapałby
by załapał
załapałaby
by załapała
załapałoby
by załapało
załapaliby
by załapali
załapałyby
by załapały

bezosobnik: załapano by

bezokolicznik: załapać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: załapawszy

gerundium: załapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załapanie
załapania
D. załapania
załapań
C. załapaniu
załapaniom
B. załapanie
załapania
N. załapaniem
załapaniami
Ms. załapaniu
załapaniach
W. załapanie
załapania

imiesłów przymiotnikowy bierny: załapany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. załapany
załapany
załapany
załapane
załapana
D. załapanego
załapanego
załapanego
załapanego
załapanej
C. załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanej
B. załapanego
załapanego
załapany
załapane
załapaną
N. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapaną
Ms. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. załapani
załapani
załapane
załapane
D. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych
C. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
B. załapanych
załapanych
załapanych
załapane
N. załapanymi
załapanymi
załapanymi
załapanymi
Ms. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych

odpowiednik aspektowy: załapywać

Składnia

Rzosobowy + załapać +
CO

2. nagrodę

Definicja

pot. 
uzyskać coś korzystnego, co jest trudno dostępne

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chwycić, podłapać, złapać

Połączenia

  • załapać fuchę, robotę

Cytaty

W połowie lat trzydziestych drukował już wiersze w wielu czasopismach, w „Okolicy poetów” Czernika załapał jakąś nagrodę, potem jakieś wyróżnienie w „Sygnałach” Kuryluka.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Może załapiesz bardzo lukratywny etat?

źródło: NKJP: Horoskop: Dziennik Polski, 2002-09-21

Ma za sobą dwie klasy technikum budowlanego i jest szczęśliwy, jeśli uda mu się załapać robotę murarską z zakwaterowaniem.

źródło: NKJP: Gazeta na Centralnym, Gazeta Wyborcza, 1993-08-14

Żona Wojtka uczy angielskiego, Wojtek czasem załapie trochę pieniędzy na boku przygotowując maturzystów do egzaminów na studia.

źródło: NKJP: Ewa Nowakowska, Marcin Kołodziejczyk: Desperados, czyli z życia młodego naukowca, Polityka, 2001-03-10, nr 2288

Każde wygłodzone na medale państwo gotowe jest wymyślać bez końca coraz to nowe konkurencje, byle tylko zapisać się w rubrykach punktacji, byle tylko załapać krążek medalu i poprawić nadszarpnięte gdzie indziej samopoczucie.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapię
załapiemy
2 os. załapiesz
załapiecie
3 os. załapie
załapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałem
+(e)m załapał
załapałam
+(e)m załapała
załapałom
+(e)m załapało
załapaliśmy
+(e)śmy załapali
załapałyśmy
+(e)śmy załapały
2 os. załapałeś
+(e)ś załapał
załapałaś
+(e)ś załapała
załapałoś
+(e)ś załapało
załapaliście
+(e)ście załapali
załapałyście
+(e)ście załapały
3 os. załapał
załapała
załapało
załapali
załapały

bezosobnik: załapano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapmy
2 os. załap
załapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałbym
bym załapał
załapałabym
bym załapała
załapałobym
bym załapało
załapalibyśmy
byśmy załapali
załapałybyśmy
byśmy załapały
2 os. załapałbyś
byś załapał
załapałabyś
byś załapała
załapałobyś
byś załapało
załapalibyście
byście załapali
załapałybyście
byście załapały
3 os. załapałby
by załapał
załapałaby
by załapała
załapałoby
by załapało
załapaliby
by załapali
załapałyby
by załapały

bezosobnik: załapano by

bezokolicznik: załapać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: załapawszy

gerundium: załapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załapanie
załapania
D. załapania
załapań
C. załapaniu
załapaniom
B. załapanie
załapania
N. załapaniem
załapaniami
Ms. załapaniu
załapaniach
W. załapanie
załapania

imiesłów przymiotnikowy bierny: załapany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. załapany
załapany
załapany
załapane
załapana
D. załapanego
załapanego
załapanego
załapanego
załapanej
C. załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanej
B. załapanego
załapanego
załapany
załapane
załapaną
N. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapaną
Ms. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. załapani
załapani
załapane
załapane
D. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych
C. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
B. załapanych
załapanych
załapanych
załapane
N. załapanymi
załapanymi
załapanymi
załapanymi
Ms. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych

odpowiednik aspektowy: załapywać

Składnia

Rzosobowy + załapać +
CO

3. chorobę

Definicja

pot. 
zarazić się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  złapać

Połączenia

  • załapać katar, wirusa

Cytaty

Małgosia oczywiście wiedziała, że załapałem jakąś infekcję, i widziała, jak się z tym męczę.

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

Wielu łodzian, którzy załapali infekcje grypowe i nie mogą zamówić wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, wzywa pogotowie ratunkowe.

źródło: NKJP: EW: Odłóż grypę do piątku, Express Ilustrowany, 2003-12-16

Tosia znów załapała jakąś chorobę.

źródło: Internet: www.babyboom.pl

U mnie ostatnio cała rodzinka załapała grypę jelitową.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapię
załapiemy
2 os. załapiesz
załapiecie
3 os. załapie
załapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałem
+(e)m załapał
załapałam
+(e)m załapała
załapałom
+(e)m załapało
załapaliśmy
+(e)śmy załapali
załapałyśmy
+(e)śmy załapały
2 os. załapałeś
+(e)ś załapał
załapałaś
+(e)ś załapała
załapałoś
+(e)ś załapało
załapaliście
+(e)ście załapali
załapałyście
+(e)ście załapały
3 os. załapał
załapała
załapało
załapali
załapały

bezosobnik: załapano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapmy
2 os. załap
załapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałbym
bym załapał
załapałabym
bym załapała
załapałobym
bym załapało
załapalibyśmy
byśmy załapali
załapałybyśmy
byśmy załapały
2 os. załapałbyś
byś załapał
załapałabyś
byś załapała
załapałobyś
byś załapało
załapalibyście
byście załapali
załapałybyście
byście załapały
3 os. załapałby
by załapał
załapałaby
by załapała
załapałoby
by załapało
załapaliby
by załapali
załapałyby
by załapały

bezosobnik: załapano by

bezokolicznik: załapać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: załapawszy

gerundium: załapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załapanie
załapania
D. załapania
załapań
C. załapaniu
załapaniom
B. załapanie
załapania
N. załapaniem
załapaniami
Ms. załapaniu
załapaniach
W. załapanie
załapania

imiesłów przymiotnikowy bierny: załapany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. załapany
załapany
załapany
załapane
załapana
D. załapanego
załapanego
załapanego
załapanego
załapanej
C. załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanej
B. załapanego
załapanego
załapany
załapane
załapaną
N. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapaną
Ms. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. załapani
załapani
załapane
załapane
D. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych
C. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
B. załapanych
załapanych
załapanych
załapane
N. załapanymi
załapanymi
załapanymi
załapanymi
Ms. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych

odpowiednik aspektowy: załapywać

Składnia

Rzosobowy + załapać +
CO

4. o silniku

Definicja

pot. 
zadziałać, mimo wcześniejszych trudności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaskoczyć

Cytaty

Czemu skrzynka tak wolno mi się otwiera? Internet nawala? [...] Wtedy w końcu coś załapało, otworzyła się wreszcie skrzynka, a w niej czekało na mnie trzydzieści wiadomości.

źródło: NKJP: Karolina Macios: Wszyscy mężczyźni mojego kota, 2008

Silnik załapał.

źródło: NKJP: Edyta Gietka: Ćwiczenia z fizyki, Polityka, 2008-05-24, nr 2655

Najpierw nie mogłem odpalić, czasem się to zdarzało na ciepłym silniku. Po długim kręceniu rozrusznikiem wreszcie załapał.

źródło: Internet: www.forum.omegaklub.eu

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapię
załapiemy
2 os. załapiesz
załapiecie
3 os. załapie
załapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałem
+(e)m załapał
załapałam
+(e)m załapała
załapałom
+(e)m załapało
załapaliśmy
+(e)śmy załapali
załapałyśmy
+(e)śmy załapały
2 os. załapałeś
+(e)ś załapał
załapałaś
+(e)ś załapała
załapałoś
+(e)ś załapało
załapaliście
+(e)ście załapali
załapałyście
+(e)ście załapały
3 os. załapał
załapała
załapało
załapali
załapały

bezosobnik: załapano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załapmy
2 os. załap
załapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załapałbym
bym załapał
załapałabym
bym załapała
załapałobym
bym załapało
załapalibyśmy
byśmy załapali
załapałybyśmy
byśmy załapały
2 os. załapałbyś
byś załapał
załapałabyś
byś załapała
załapałobyś
byś załapało
załapalibyście
byście załapali
załapałybyście
byście załapały
3 os. załapałby
by załapał
załapałaby
by załapała
załapałoby
by załapało
załapaliby
by załapali
załapałyby
by załapały

bezosobnik: załapano by

bezokolicznik: załapać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: załapawszy

gerundium: załapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załapanie
załapania
D. załapania
załapań
C. załapaniu
załapaniom
B. załapanie
załapania
N. załapaniem
załapaniami
Ms. załapaniu
załapaniach
W. załapanie
załapania

imiesłów przymiotnikowy bierny: załapany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. załapany
załapany
załapany
załapane
załapana
D. załapanego
załapanego
załapanego
załapanego
załapanej
C. załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanemu
załapanej
B. załapanego
załapanego
załapany
załapane
załapaną
N. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapaną
Ms. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
załapanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. załapani
załapani
załapane
załapane
D. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych
C. załapanym
załapanym
załapanym
załapanym
B. załapanych
załapanych
załapanych
załapane
N. załapanymi
załapanymi
załapanymi
załapanymi
Ms. załapanych
załapanych
załapanych
załapanych

odpowiednik aspektowy: załapywać

Składnia

Rznieżywotny + załapać + bez ograniczeń

Frazeologizmy

ktoś złapał oczka
ktoś załapał oczka
Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj