UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

koncentrować

Chronologizacja

SJPXVII, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. concentrer 'skupiać'

niem. konzentrieren 'skupiać'

1. uwagę

Definicja

kierować wszystkie myśli lub wysiłki na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skupiać, ześrodkowywać

Połączenia

  • koncentrować działalność, działania, energię, myśli, rozważania, siły, spojrzenie, uczucia, uwagę, wysiłki, wzrok, zainteresowania
  • koncentrować na gestach, na jakiejś kwestii, na słowach, na pracy, na problemie, na sprawach doraźnych, na rozwiązywaniu problemów
  • koncentrować wokół jakiejś osoby, wokół jakiejś sprawy, wokół jakiegoś zagadnienia

Cytaty

[…] wbiłam wzrok w policjanta, ze wszelkich sił próbując koncentrować uwagę na tym, co mówi.

źródło: NKJP: Tomasz Bochiński: Bardzo zły, Esensja, 2007, nr 8

Czytałem przez godzinę, z trudem koncentrując wzrok na zawiłych literach, starając się rozszyfrować archaiczny język, który właściwie poznawałem od nowa.

źródło: NKJP: Objawienie, Esensja, 2006, nr 4

Całą myśl koncentrował na jednym. Jak okiełznać strach, wytrzymać na przesłuchaniu tak długo, jak się da?

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

[…] historiografia obca XIX w. koncentrowała swe rozważania najczęściej na zewnętrznym położeniu Polski, na okolicznościach i samym przebiegu rozbiorów.

źródło: NKJP: Marian Henryk Serejski: Europa a rozbiory Polski, 2009

Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół zagadnień socjologii organizacji, ekonomicznej socjologii i teorii organizacji.

źródło: NKJP: Kryspin Karczmarczuk: Adaptacja przedsiębiorstw NFI do warunków otoczenia, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. koncentruję
koncentrujemy
2 os. koncentrujesz
koncentrujecie
3 os. koncentruje
koncentrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. koncentrowałem
+(e)m koncentrował
koncentrowałam
+(e)m koncentrowała
koncentrowałom
+(e)m koncentrowało
koncentrowaliśmy
+(e)śmy koncentrowali
koncentrowałyśmy
+(e)śmy koncentrowały
2 os. koncentrowałeś
+(e)ś koncentrował
koncentrowałaś
+(e)ś koncentrowała
koncentrowałoś
+(e)ś koncentrowało
koncentrowaliście
+(e)ście koncentrowali
koncentrowałyście
+(e)ście koncentrowały
3 os. koncentrował
koncentrowała
koncentrowało
koncentrowali
koncentrowały

bezosobnik: koncentrowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę koncentrował
będę koncentrować
będę koncentrowała
będę koncentrować
będę koncentrowało
będę koncentrować
będziemy koncentrowali
będziemy koncentrować
będziemy koncentrowały
będziemy koncentrować
2 os. będziesz koncentrował
będziesz koncentrować
będziesz koncentrowała
będziesz koncentrować
będziesz koncentrowało
będziesz koncentrować
będziecie koncentrowali
będziecie koncentrować
będziecie koncentrowały
będziecie koncentrować
3 os. będzie koncentrował
będzie koncentrować
będzie koncentrowała
będzie koncentrować
będzie koncentrowało
będzie koncentrować
będą koncentrowali
będą koncentrować
będą koncentrowały
będą koncentrować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. koncentrujmy
2 os. koncentruj
koncentrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. koncentrowałbym
bym koncentrował
koncentrowałabym
bym koncentrowała
koncentrowałobym
bym koncentrowało
koncentrowalibyśmy
byśmy koncentrowali
koncentrowałybyśmy
byśmy koncentrowały
2 os. koncentrowałbyś
byś koncentrował
koncentrowałabyś
byś koncentrowała
koncentrowałobyś
byś koncentrowało
koncentrowalibyście
byście koncentrowali
koncentrowałybyście
byście koncentrowały
3 os. koncentrowałby
by koncentrował
koncentrowałaby
by koncentrowała
koncentrowałoby
by koncentrowało
koncentrowaliby
by koncentrowali
koncentrowałyby
by koncentrowały

bezosobnik: koncentrowano by

bezokolicznik: koncentrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: koncentrując

gerundium: koncentrowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. koncentrowanie
koncentrowania
D. koncentrowania
koncentrowań
C. koncentrowaniu
koncentrowaniom
B. koncentrowanie
koncentrowania
N. koncentrowaniem
koncentrowaniami
Ms. koncentrowaniu
koncentrowaniach
W. koncentrowanie
koncentrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: koncentrujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. koncentrujący
koncentrujący
koncentrujący
koncentrujące
koncentrująca
D. koncentrującego
koncentrującego
koncentrującego
koncentrującego
koncentrującej
C. koncentrującemu
koncentrującemu
koncentrującemu
koncentrującemu
koncentrującej
B. koncentrującego
koncentrującego
koncentrujący
koncentrujące
koncentrującą
N. koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującą
Ms. koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. koncentrujący
koncentrujący
koncentrujące
koncentrujące
D. koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
C. koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
B. koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
koncentrujące
N. koncentrującymi
koncentrującymi
koncentrującymi
koncentrującymi
Ms. koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: koncentrowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. koncentrowany
koncentrowany
koncentrowany
koncentrowane
koncentrowana
D. koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowanej
C. koncentrowanemu
koncentrowanemu
koncentrowanemu
koncentrowanemu
koncentrowanej
B. koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowany
koncentrowane
koncentrowaną
N. koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowaną
Ms. koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. koncentrowani
koncentrowani
koncentrowane
koncentrowane
D. koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
C. koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
B. koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowane
N. koncentrowanymi
koncentrowanymi
koncentrowanymi
koncentrowanymi
Ms. koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych

odpowiednik aspektowy: skoncentrować

Składnia

Rzosobowy + koncentrować +
CO + na KIM/CZYM | wokół KOGO/CZEGO

2. wojsko

Definicja

gromadzić w jednym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ogniskować, skupiać, ześrodkowywać
antonimy:  dekoncentrować, rozpraszać
hiperonimy:  gromadzić

Połączenia

  • koncentrować ludność, obiekty, oddziały, surowce, wojska, żołnierzy; kapitał, środki, władzę; energię, promienie
  • koncentrować na jakimś obszarze
  • koncentrować przy granicy
  • koncentrować w centrum, w jakiejś strefie; w jednym ręku
  • koncentrować wokół miasta

Cytaty

Waszyngton nie zareagował w sposób stanowczy na doniesienia, że Saddam Husajn koncentruje swoje wojska na północy kraju do nowej ofensywy przeciwko Kurdom.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Czy Stany abdykują, Gazeta Wyborcza, 1993-05-31

Coraz bardziej koncentrował władzę w swoich rękach. Był prezydentem Republiki i sekretarzem generalnym partii.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Wojna futbolowa, 2005

W kilka miesięcy po katastrofie w Czarnobylu prasa doniosła o silnej promieniotwórczości mięsa renów w Laponii. Zwierzęta te żywią się mchami i porostami silnie koncentrującymi promieniotwórczy cez i stront.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

Od zdolności koncentrowania energii w wąskiej wiązce zależą tak podstawowe parametry radaru, jak zasięg i dokładność określania współrzędnych kątowych.

źródło: NKJP: Zbigniew Czekała: Parada radarów, 1999

Towarzystwa ubezpieczeniowe mają zdolność do koncentrowania dużych sum pieniężnych, które, lokowane w bankach, mogą stanowić źródło kredytu dla firm.

źródło: NKJP: Michał Czuba: Europejski sektor ubezpieczeń - zagrożenia i szanse, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2010-03-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. koncentruję
koncentrujemy
2 os. koncentrujesz
koncentrujecie
3 os. koncentruje
koncentrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. koncentrowałem
+(e)m koncentrował
koncentrowałam
+(e)m koncentrowała
koncentrowałom
+(e)m koncentrowało
koncentrowaliśmy
+(e)śmy koncentrowali
koncentrowałyśmy
+(e)śmy koncentrowały
2 os. koncentrowałeś
+(e)ś koncentrował
koncentrowałaś
+(e)ś koncentrowała
koncentrowałoś
+(e)ś koncentrowało
koncentrowaliście
+(e)ście koncentrowali
koncentrowałyście
+(e)ście koncentrowały
3 os. koncentrował
koncentrowała
koncentrowało
koncentrowali
koncentrowały

bezosobnik: koncentrowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę koncentrował
będę koncentrować
będę koncentrowała
będę koncentrować
będę koncentrowało
będę koncentrować
będziemy koncentrowali
będziemy koncentrować
będziemy koncentrowały
będziemy koncentrować
2 os. będziesz koncentrował
będziesz koncentrować
będziesz koncentrowała
będziesz koncentrować
będziesz koncentrowało
będziesz koncentrować
będziecie koncentrowali
będziecie koncentrować
będziecie koncentrowały
będziecie koncentrować
3 os. będzie koncentrował
będzie koncentrować
będzie koncentrowała
będzie koncentrować
będzie koncentrowało
będzie koncentrować
będą koncentrowali
będą koncentrować
będą koncentrowały
będą koncentrować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. koncentrujmy
2 os. koncentruj
koncentrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. koncentrowałbym
bym koncentrował
koncentrowałabym
bym koncentrowała
koncentrowałobym
bym koncentrowało
koncentrowalibyśmy
byśmy koncentrowali
koncentrowałybyśmy
byśmy koncentrowały
2 os. koncentrowałbyś
byś koncentrował
koncentrowałabyś
byś koncentrowała
koncentrowałobyś
byś koncentrowało
koncentrowalibyście
byście koncentrowali
koncentrowałybyście
byście koncentrowały
3 os. koncentrowałby
by koncentrował
koncentrowałaby
by koncentrowała
koncentrowałoby
by koncentrowało
koncentrowaliby
by koncentrowali
koncentrowałyby
by koncentrowały

bezosobnik: koncentrowano by

bezokolicznik: koncentrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: koncentrując

gerundium: koncentrowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. koncentrowanie
koncentrowania
D. koncentrowania
koncentrowań
C. koncentrowaniu
koncentrowaniom
B. koncentrowanie
koncentrowania
N. koncentrowaniem
koncentrowaniami
Ms. koncentrowaniu
koncentrowaniach
W. koncentrowanie
koncentrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: koncentrujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. koncentrujący
koncentrujący
koncentrujący
koncentrujące
koncentrująca
D. koncentrującego
koncentrującego
koncentrującego
koncentrującego
koncentrującej
C. koncentrującemu
koncentrującemu
koncentrującemu
koncentrującemu
koncentrującej
B. koncentrującego
koncentrującego
koncentrujący
koncentrujące
koncentrującą
N. koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującą
Ms. koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. koncentrujący
koncentrujący
koncentrujące
koncentrujące
D. koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
C. koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
koncentrującym
B. koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
koncentrujące
N. koncentrującymi
koncentrującymi
koncentrującymi
koncentrującymi
Ms. koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących
koncentrujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: koncentrowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. koncentrowany
koncentrowany
koncentrowany
koncentrowane
koncentrowana
D. koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowanej
C. koncentrowanemu
koncentrowanemu
koncentrowanemu
koncentrowanemu
koncentrowanej
B. koncentrowanego
koncentrowanego
koncentrowany
koncentrowane
koncentrowaną
N. koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowaną
Ms. koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. koncentrowani
koncentrowani
koncentrowane
koncentrowane
D. koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
C. koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
koncentrowanym
B. koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowane
N. koncentrowanymi
koncentrowanymi
koncentrowanymi
koncentrowanymi
Ms. koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych
koncentrowanych

odpowiednik aspektowy: skoncentrować

Składnia

Rzosobowy + koncentrować +
CO + (GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj