UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lodowy

Chronologizacja

1475, SStp

Pochodzenie

Zob. lód

1. związany z lodem - substancją

Definicja

związany z lodem - substancją

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a blok

Definicja

taki, który powstał z lodu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • lodowy blok, pancerz, sopel; lodowa bryła, czapa, jaskinia, kra, kula, kulka, pokrywa, powłoka, skorupa, ściana, tafla; lodowe bryłki, chmury; kryształki lodowe
  • śnieżny i lodowy

Cytaty

Nagle w przerwie między trzcinami, tuż obok krawędzi lodowej tafli, dostrzegliśmy z daleka kilkanaście dużych ptaków.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

[...] spędzili 18 godzin we wspólnym śpiworze, który pokrył się lodową skorupą i zamarzł tak, że tkwiący w nim ludzie nie mogli się ani obrócić, ani wydostać się z niego bez pomocy z zewnątrz.

źródło: NKJP: Adam Wajrak, Jan Marcin Węsławski: Polarnicy, Gazeta Wyborcza, 1998-12-04

Gdy jednak ktoś zauważy lodowe sople, które mogą być niebezpiecznie dla przechodniów, może po prostu zawiadomić o tym mundurowych.

źródło: NKJP: (RW): Tuchola: Tuchola. Zdejmij sople, Gazeta Pomorska, 2010-02-05

Nie zawsze w chmurze po osiągnięciu poziomu zamarzania powstają kryształki lodowe, warunkujące powstanie opadu atmosferycznego.

źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
D. lodowego
lodowego
lodowego
lodowego
lodowej
C. lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowej
B. lodowego
lodowego
lodowy
lodowe
lodową
N. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodową
Ms. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodowej
W. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe
D. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
C. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
B. lodowych
lodowych
lodowych
lodowe
N. lodowymi
lodowymi
lodowymi
lodowymi
Ms. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
W. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe

1.b kompres

Definicja

zrobiony przy użyciu niewielkiej ilości lodu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

  • lodowy kompres; okład, opatrunek lodowy

Cytaty

Westchnął, wyciągnął się na wznak, a gdy lokaj przycisnął mu do czoła lodowy kompres, wydał bełkotliwe tchnienie ulgi.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk, 2003

Schłodzenie skóry powoduje skurcz drobnych naczyń krwionośnych, dzięki czemu lodowy okład daje natychmiastową poprawę wyglądu.

źródło: NKJP: (mat): Lodowa kuracja dla oczu, Dziennik Bałtycki, 2006-04-01

Jeśli pies został ukąszony przez węża, trzeba go uspokoić i nałożyć na ranę lodowy opatrunek, aby spowolnić krążenie [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
D. lodowego
lodowego
lodowego
lodowego
lodowej
C. lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowej
B. lodowego
lodowego
lodowy
lodowe
lodową
N. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodową
Ms. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodowej
W. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe
D. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
C. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
B. lodowych
lodowych
lodowych
lodowe
N. lodowymi
lodowymi
lodowymi
lodowymi
Ms. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
W. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe

1.c stadion

Definicja

taki, na którym uprawia się sport na lodzie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport miejsca związane ze sportem

Połączenia

  • lodowa hala; obiekt, stadion, tor lodowy; płyta lodowa

Cytaty

Obiekt lodowy przy Alei Lipowej przetrwał do 1954 r. Wtedy już na sezon hokejowy 1954/55 oddano nową, naturalną płytę wraz z innymi urządzeniami w Parku Sportowym.

źródło: NKJP: 75 lat krynickiego lodowiska, Dziennik Polski, 2002-09-18

W następnym roku kontynuujemy budowę także długo oczekiwanego w naszym mieście sztucznie mrożonego toru lodowego do łyżwiarstwa szybkiego na obiektach COS.

źródło: NKJP: Halina Kraczyńska: Rok pełen inwestycji, Gazeta Krakowska, 2007-10-06

Receptą na brak lodowiska miała być ślizgawka na Malcie – pierwsza od zamknięcia Bogdanki sztuczna tafla w Poznaniu oraz lodowa hala przy Arenie.

źródło: NKJP: Bartosz Trzebiatowski: Wielki powrót, Polska Głos Wielkopolski, 2004-10-13

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
D. lodowego
lodowego
lodowego
lodowego
lodowej
C. lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowej
B. lodowego
lodowego
lodowy
lodowe
lodową
N. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodową
Ms. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodowej
W. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe
D. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
C. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
B. lodowych
lodowych
lodowych
lodowe
N. lodowymi
lodowymi
lodowymi
lodowymi
Ms. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
W. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe

2. związany z lodami

Definicja

taki, do którego zrobienia użyto lodów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • lodowe przysmaki; deser, puchar lodowy

Cytaty

Pizza kosztuje 5 -16 zł, a deser lodowy można kupić już za 1,80 zł.

źródło: NKJP: Eliza Lewandowska: Ustka czy Rowy, Dziennik Słupski, 1999-08-27

Wadą lodowego przysmaku jest głównie to, że należy do produktów wysokokalorycznych.

źródło: NKJP: Grażyna Starzak: Nie tylko dla ochłody, Dziennik Polski, 2005-07-16

Na deser zjadłem puchar lodowy z bakaliami i bitą śmietaną.

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz , 2010

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
D. lodowego
lodowego
lodowego
lodowego
lodowej
C. lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowemu
lodowej
B. lodowego
lodowego
lodowy
lodowe
lodową
N. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodową
Ms. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
lodowej
W. lodowy
lodowy
lodowy
lodowe
lodowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe
D. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
C. lodowym
lodowym
lodowym
lodowym
B. lodowych
lodowych
lodowych
lodowe
N. lodowymi
lodowymi
lodowymi
lodowymi
Ms. lodowych
lodowych
lodowych
lodowych
W. lodowi
lodowi
lodowe
lodowe

Frazeologizmy

cukier lodowy
góra lodowa
sałata lodowa
ślizg lodowy
wierzchołek góry lodowej
czubek góry lodowej
Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj