Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
fr. socialisme
niem. Sozialismus
z łac. sociālis 'partnerski, społeczny, sprzymierzeńczy; małżeński, ślubny'
1.a ideologia
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [socjaliźmie] lub [socjalizmie].
Wymowa
[socjalism] lub [socjalizm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- demokratyczny, marksistowski socjalizm; socjalizm chrześcijański, naukowy, utopijny
- liberalizm i socjalizm, marksizm i socjalizm, nacjonalizm i socjalizm
- teoretyk, zwolennicy; krytycy, przeciwnik; ideały, idee, teoria, wartości; odmiany; historia; triumf, zwycięstwo; krytyka socjalizmu
- wierzyć w socjalizm
Cytaty
|
[...] ukazano wpływ dziedzictwa myślenia kolektywistycznego w takich ideologiach, jak marksizm i socjalizm. źródło: NKJP: Andrzej Muszala: Medycyna a globalizacja, 2003 |
|
|
Partia kierująca się ideałami socjalizmu [...] nie może być partią wojny i dyktatury. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
Część neokantystów, by wymienić F.A. Langego czy H. Cohena i jego uczniów, sformułowała propozycję połączenia kantyzmu z socjalizmem. źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997 |
|
|
Mickiewicz występował przeciw socjalizmowi doktrynerskiemu, [...] pojmował tę ideologię przede wszystkim jako prowadzącą do odrodzenia moralnego. źródło: NKJP: Krystyna Ratajska: Neomesjanistyczni spadkobiercy Mickiewicza, 1998 |
|
|
[...] trockizm i jego pochodne: socjalizmy, bolszewizm i faszyzmy, to nie są arcydzieła myśli [...]. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | socjalizm |
socjalizmy |
|
| D. | socjalizmu |
socjalizmów |
|
| C. | socjalizmowi |
socjalizmom |
|
| B. | socjalizm |
socjalizmy |
|
| N. | socjalizmem |
socjalizmami |
|
| Ms. | socjalizmie |
socjalizmach |
|
| W. | socjalizmie |
socjalizmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b system społeczny
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [socjaliźmie] lub [socjalizmie].
Wymowa
[socjalism] lub [socjalizm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- enerdowski, polski, sowiecki...; czysty, prawdziwy, rozwinięty; siermiężny socjalizm; socjalizm humanistyczny, rynkowy, totalitarny
- socjalizm typu (stalinowskiego, sowieckiego)
- socjalizm w Polsce; w wydaniu Castro, Hodży, Rakowskiego...
- socjalizm i demokracja; pokój i socjalizm, rewolucja i socjalizm
- budowniczowie; wrogowie; ekonomia, elementy, ideologia, (polski, sowiecki) model, (albańska, radziecka) wersja; czasy, epoka, lata, okres, przyszłość; budowa, naprawa; osiągnięcia, symbol, podstawy, zdobycze; demontaż, upadek; problemy ekonomiczne, relikt, wypaczenia socjalizmu
- droga, powrót, przejście do socjalizmu
- wrogi socjalizmowi
- socjalizm panuje gdzieś, upadł
- bronić, chcieć; nienawidzić socjalizmu
- budować, poprawiać, wprowadzać, zbudować socjalizm
- walczyć o socjalizm
- wyższość socjalizmu nad kapitalizmem
- od socjalizmu do kapitalizmu
Cytaty
|
Wtedy naprawdę wierzył, że socjalizm jest sprawiedliwszym ustrojem i nadzieją ludzkości. źródło: NKJP: Władysław Jermakowicz: Koszalin, pierwsze lata, Gazeta Wyborcza, 1998-11-20 |
|
|
Chcą demokracji, kapitalizmu z ludzką twarzą. [...] A w kapitalizmie zaczną żądać socjalizmu. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007 |
|
|
Fabianie byli przeciwnikami działalności rewolucyjnej, a zwolennikami stopniowych reform wiodących ku socjalizmowi. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967 |
|
|
Najistotniejsze są tu jednak postawy odziedziczone po socjalizmie, w którym ceny były niskie i sztywne, a największy sukces polegał na zdobyciu wiecznie deficytowych towarów. źródło: NKJP: Mariola Balicka: Pani opuści, Polityka, 2002-04-13 |
|
|
Wszelkie socjalizmy to ustroje żerujące na złudzeniu, że rząd może dać - nie odbierając więcej. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | socjalizm |
socjalizmy |
|
| D. | socjalizmu |
socjalizmów |
|
| C. | socjalizmowi |
socjalizmom |
|
| B. | socjalizm |
socjalizmy |
|
| N. | socjalizmem |
socjalizmami |
|
| Ms. | socjalizmie |
socjalizmach |
|
| W. | socjalizmie |
socjalizmy |