Chronologizacja
XVI w., Bor
Pochodzenie
Od czasownika przedrostkowego przystać 'stać przy kimś, odpowiadać, pasować komuś, być stosownym, odpowiednim, należytym'; pierwotne znaczenie 'odpowiadający komuś, odpowiedni, stosowny, należyty' (Bor); zob. stać
1.a aktor
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- przystojny aktor, chłopak, facet, kelner, młodzieniec, mężczyzna, tancerz; przystojna blondynka, dziewczyna, kobieta;
- całkiem, niezbyt, niezwykle, szalenie, wyjątkowo, zabójczo przystojny
- przystojny i bogaty; przystojny i inteligentny; przystojny i wysportowany
Cytaty
|
Drzwi otworzyła mu przystojna brunetka z papierosem, ubrana jak do wyjścia [...]. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993 |
|
|
Nikita Władimirowicz ma 34 lata i wygląda jak skóra zdjęta z ojca, chociaż jest przystojniejszy od oryginału, o dobrą głowę wyższy. źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Śmierć Wysockiego, Gazeta Wyborcza, 1998-01-23 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przystojny |
przystojny |
przystojny |
przystojne |
przystojna |
| D. | przystojnego |
przystojnego |
przystojnego |
przystojnego |
przystojnej |
| C. | przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnej |
| B. | przystojnego |
przystojnego |
przystojny |
przystojne |
przystojną |
| N. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojną |
| Ms. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnej |
| W. | przystojny |
przystojny |
przystojny |
przystojne |
przystojna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przystojni |
przystojni |
przystojne |
przystojne |
| D. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
| C. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
| B. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojne |
| N. | przystojnymi |
przystojnymi |
przystojnymi |
przystojnymi |
| Ms. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
| W. | przystojni |
przystojni |
przystojne |
przystojne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przystojniejszy |
przystojniejszy |
przystojniejszy |
przystojniejsze |
przystojniejsza |
| D. | przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszej |
| C. | przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszej |
| B. | przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszy |
przystojniejsze |
przystojniejszą |
| N. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszą |
| Ms. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przystojniejsi |
przystojniejsi |
przystojniejsze |
przystojniejsze |
| D. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
| C. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
| B. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejsze |
| N. | przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
| Ms. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
1.b oblicze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- przystojna twarz; przystojne oblicze
Cytaty
|
Po wejściu do [...] sklepu [...] zauważyłem w dziale damskim dwie dziewczyny, które, oglądając buty, głośno rozmawiały [...]. Moją uwagę zwróciła szczególnie jedna: wysoka szatynka o przystojnej twarzy, na której wyróżniały się zmysłowe usta i mocne, zrośnięte pośrodku brwi. źródło: NKJP: Zbigniew Mentzel: Wszystkie języki świata, 2005 |
|
|
Wpatrzyła się w przystojne oblicze swego męża, ostrożnie dotknęła blizny na czole, wreszcie pocałowała leciutko. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przystojny |
przystojny |
przystojny |
przystojne |
przystojna |
| D. | przystojnego |
przystojnego |
przystojnego |
przystojnego |
przystojnej |
| C. | przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnej |
| B. | przystojnego |
przystojnego |
przystojny |
przystojne |
przystojną |
| N. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojną |
| Ms. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnej |
| W. | przystojny |
przystojny |
przystojny |
przystojne |
przystojna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przystojni |
przystojni |
przystojne |
przystojne |
| D. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
| C. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
| B. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojne |
| N. | przystojnymi |
przystojnymi |
przystojnymi |
przystojnymi |
| Ms. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
| W. | przystojni |
przystojni |
przystojne |
przystojne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przystojniejszy |
przystojniejszy |
przystojniejszy |
przystojniejsze |
przystojniejsza |
| D. | przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszej |
| C. | przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszej |
| B. | przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszy |
przystojniejsze |
przystojniejszą |
| N. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszą |
| Ms. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przystojniejsi |
przystojniejsi |
przystojniejsze |
przystojniejsze |
| D. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
| C. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
| B. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejsze |
| N. | przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
| Ms. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
2. strój
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- przystojny sposób bycia; strój; przystojna zabawa; przystojne zachowanie; przystojne obyczaje
Cytaty
|
Nie szukam w książkach nic, jak jeno uciesznej, a przystojnej zabawy; albo też, jeśli w nie wnikam głębiej, szukam jeno wiedzy, która traktuje o znajomości samego siebie i która by nauczyła dobrze żyć i dobrze umierać. źródło: NKJP: Andrzej Dróźdż: „Ciekawość książek” w świetle Gabriela Naudé Advis pour dresser une bibliotheque, 2006 |
|
|
Restauracja Wentzla ma swoje miejsce w dziejach sztuki Krakowa. Jak zaświadczają liczne pamiętniki - krakowska „malaria” nie tylko zakąszała, ale i wręcz jadała, zaś śniadanka u Wentzla, na które zachodziło się drzewiej około południa (takoż i posiłki innym porom dnia przystojne) cieszyły się w tych kręgach wielka renomą. źródło: NKJP: Jolanta Antecka: Kolekcja Fibaka u Wentzla, Dziennik Polski, 2000-12-11 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przystojny |
przystojny |
przystojny |
przystojne |
przystojna |
| D. | przystojnego |
przystojnego |
przystojnego |
przystojnego |
przystojnej |
| C. | przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnemu |
przystojnej |
| B. | przystojnego |
przystojnego |
przystojny |
przystojne |
przystojną |
| N. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojną |
| Ms. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnej |
| W. | przystojny |
przystojny |
przystojny |
przystojne |
przystojna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przystojni |
przystojni |
przystojne |
przystojne |
| D. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
| C. | przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
przystojnym |
| B. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojne |
| N. | przystojnymi |
przystojnymi |
przystojnymi |
przystojnymi |
| Ms. | przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
przystojnych |
| W. | przystojni |
przystojni |
przystojne |
przystojne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przystojniejszy |
przystojniejszy |
przystojniejszy |
przystojniejsze |
przystojniejsza |
| D. | przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszej |
| C. | przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszemu |
przystojniejszej |
| B. | przystojniejszego |
przystojniejszego |
przystojniejszy |
przystojniejsze |
przystojniejszą |
| N. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszą |
| Ms. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przystojniejsi |
przystojniejsi |
przystojniejsze |
przystojniejsze |
| D. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
| C. | przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
przystojniejszym |
| B. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejsze |
| N. | przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
przystojniejszymi |
| Ms. | przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
przystojniejszych |
Składnia
|
+ | przystojny | + |
(CZEMU)
|
| szyk: neutralny | ||||