UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nasłuchiwać

rzadziej nadsłuchiwać

Chronologizacja

SPXVI: nasłuchawać, SL: nasłuchywać, SWil: nasłuchywać, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. słuchać

Definicja

trwać w oczekiwaniu, że za chwilę coś będzie można usłyszeć

Warianty

rzadziej nadsłuchiwać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ktoś strzyże uszami

Połączenia

nasłuchiwać głosów, kroków, oddechu, odgłosów, szeptu, szmerów, wieści
nasłuchiwać w napięciu
nasłuchiwać z niepokojem
czujnie, pilnie, uważnie; chwilę nasłuchiwać
począć, zacząć nasłuchiwać
przystawać i nasłuchiwać; nasłuchiwać i rozglądać się, nasłuchiwać i czekać, nasłuchiwać i wypatrywać

Cytaty

	[...] w Ameryce budują ogromne radioteleskopy, żeby nasłuchiwać głosów ze wszechświata. źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1993
	Nagle stanęła i w napięciu nasłuchiwała dalekich odgłosów burzy. - Słyszy pani? - zawołała. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980
	Po cichutku zakradł się do przedpokoju i zaczął nasłuchiwać. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Chwilę nasłuchiwała, czy ktoś nie nadchodzi. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009
	[...] wracał do miasta, plątał się po rynku, nasłuchiwał, co mówią ludzie. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nasłuchuję	nasłuchujemy
2 os.	nasłuchujesz	nasłuchujecie
3 os.	nasłuchuje	nasłuchują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nasłuchiwałem +(e)m nasłuchiwał	nasłuchiwałam +(e)m nasłuchiwała	nasłuchiwałom +(e)m nasłuchiwało	nasłuchiwaliśmy +(e)śmy nasłuchiwali	nasłuchiwałyśmy +(e)śmy nasłuchiwały
2 os.	nasłuchiwałeś +(e)ś nasłuchiwał	nasłuchiwałaś +(e)ś nasłuchiwała	nasłuchiwałoś +(e)ś nasłuchiwało	nasłuchiwaliście +(e)ście nasłuchiwali	nasłuchiwałyście +(e)ście nasłuchiwały
3 os.	nasłuchiwał	nasłuchiwała	nasłuchiwało	nasłuchiwali	nasłuchiwały

bezosobnik: nasłuchiwano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę nasłuchiwał będę nasłuchiwać	będę nasłuchiwała będę nasłuchiwać	będę nasłuchiwało będę nasłuchiwać	będziemy nasłuchiwali będziemy nasłuchiwać	będziemy nasłuchiwały będziemy nasłuchiwać
2 os.	będziesz nasłuchiwał będziesz nasłuchiwać	będziesz nasłuchiwała będziesz nasłuchiwać	będziesz nasłuchiwało będziesz nasłuchiwać	będziecie nasłuchiwali będziecie nasłuchiwać	będziecie nasłuchiwały będziecie nasłuchiwać
3 os.	będzie nasłuchiwał będzie nasłuchiwać	będzie nasłuchiwała będzie nasłuchiwać	będzie nasłuchiwało będzie nasłuchiwać	będą nasłuchiwali będą nasłuchiwać	będą nasłuchiwały będą nasłuchiwać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nasłuchujmy
2 os.	nasłuchuj	nasłuchujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nasłuchiwałbym bym nasłuchiwał	nasłuchiwałabym bym nasłuchiwała	nasłuchiwałobym bym nasłuchiwało	nasłuchiwalibyśmy byśmy nasłuchiwali	nasłuchiwałybyśmy byśmy nasłuchiwały
2 os.	nasłuchiwałbyś byś nasłuchiwał	nasłuchiwałabyś byś nasłuchiwała	nasłuchiwałobyś byś nasłuchiwało	nasłuchiwalibyście byście nasłuchiwali	nasłuchiwałybyście byście nasłuchiwały
3 os.	nasłuchiwałby by nasłuchiwał	nasłuchiwałaby by nasłuchiwała	nasłuchiwałoby by nasłuchiwało	nasłuchiwaliby by nasłuchiwali	nasłuchiwałyby by nasłuchiwały

bezosobnik: nasłuchiwano by

bezokolicznik: nasłuchiwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: nasłuchując

gerundium: nasłuchiwanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nasłuchiwanie	nasłuchiwania
D.	nasłuchiwania	nasłuchiwań
C.	nasłuchiwaniu	nasłuchiwaniom
B.	nasłuchiwanie	nasłuchiwania
N.	nasłuchiwaniem	nasłuchiwaniami
Ms.	nasłuchiwaniu	nasłuchiwaniach
W.	nasłuchiwanie	nasłuchiwania

imiesłów przymiotnikowy czynny: nasłuchujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nasłuchujący	nasłuchujący	nasłuchujący	nasłuchujące	nasłuchująca
D.	nasłuchującego	nasłuchującego	nasłuchującego	nasłuchującego	nasłuchującej
C.	nasłuchującemu	nasłuchującemu	nasłuchującemu	nasłuchującemu	nasłuchującej
B.	nasłuchującego	nasłuchującego	nasłuchujący	nasłuchujące	nasłuchującą
N.	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującą
Ms.	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nasłuchujący	nasłuchujący	nasłuchujące	nasłuchujące
D.	nasłuchujących	nasłuchujących	nasłuchujących	nasłuchujących
C.	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującym	nasłuchującym
B.	nasłuchujących	nasłuchujących	nasłuchujących	nasłuchujące
N.	nasłuchującymi	nasłuchującymi	nasłuchującymi	nasłuchującymi
Ms.	nasłuchujących	nasłuchujących	nasłuchujących	nasłuchujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: nasłuchiwany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nasłuchiwany	nasłuchiwany	nasłuchiwany	nasłuchiwane	nasłuchiwana
D.	nasłuchiwanego	nasłuchiwanego	nasłuchiwanego	nasłuchiwanego	nasłuchiwanej
C.	nasłuchiwanemu	nasłuchiwanemu	nasłuchiwanemu	nasłuchiwanemu	nasłuchiwanej
B.	nasłuchiwanego	nasłuchiwanego	nasłuchiwany	nasłuchiwane	nasłuchiwaną
N.	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwaną
Ms.	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nasłuchiwani	nasłuchiwani	nasłuchiwane	nasłuchiwane
D.	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych
C.	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym	nasłuchiwanym
B.	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych	nasłuchiwane
N.	nasłuchiwanymi	nasłuchiwanymi	nasłuchiwanymi	nasłuchiwanymi
Ms.	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych	nasłuchiwanych

Składnia

Rz_żywotny	+	nasłuchiwać	+	(CZEGO)
Rz_żywotny	+	nasłuchiwać	+	(ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE)

Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2012